Spis treści
Czym są pleśniawki u dorosłych i jak wyglądają?
Pleśniawki u dorosłych mogą mieć różnorakie przyczyny – od zupełnie błahych do naprawdę poważnych. Dlatego jeśli pleśniawki nawracają lub ciężko się leczą, zawsze warto skonsultować się z lekarzem. W przypadku pojedynczego epizodu natomiast świetnie poradzisz sobie sama.
Pleśniawka to miejscowa, powierzchowna infekcja błony śluzowej jamy ustnej. Najczęściej za pleśniawki u dorosłych odpowiadają drożdżaki Candida albicans, ale nie tylko. Z badań wynika, że pleśniawki u dorosłych mogą wywoływać także rzadziej występujące grzyby, np. z rodziny Histoplasma, Blastomyces oraz inne grzyby oportunistyczne. Dlatego właśnie niekiedy konieczne jest wykonanie posiewu i na jego podstawie dobranie odpowiedniego antybiotyku.
Odczuwasz ból i pieczenie w niektórych miejscach jamy ustnej? To mogą być właśnie pleśniawki. Weź lusterko do ręki i poszukaj białych lub szarawych plamek skupionych na podniebieniu, języku lub po wewnętrznych stronach policzków, tkankach dziąseł. Tego typu zmiany zwykle występują pojedynczo lub zlewają się ze sobą.
Znalazłaś je? O tym, jak sobie z nimi poradzić przeczytasz w dalszej części tekstu. Póki co przez jakiś czas wzbraniaj się przed pocałunkami i nie dziel się z nikim swoimi sztućcami i kubkami. Pleśniawkami łatwo się zarazić!
Zmiany na języku: kropki, bruzdy, żółty nalot na języku, popękany język
Pleśniawki u dorosłych – jakie mogą być ich przyczyny?
Niektórzy po prostu tak mają – ich jama ustna jest wyjątkowo wrażliwa na działanie grzybów i szybko pojawiają się w niej pleśniawki (wystarczy np. wypicie herbaty z cudzego kubka lub użycie niedomytych sztućców). Najczęściej jednak za pleśniawki odpowiadają:
- spadek odporności – spowodowany infekcja, stresem, przemęczeniem
- antybiotykoterapia – zaburza ona naturalną florę bakteryjną całego organizmu, także jamy ustnej. Z tego powodu chorobotwórcze grzyby dochodzą do głosu i nadmiernie się namnażają
- używanie silnie działających płynów stomatologicznych. Z punktu widzenia flory bakteryjnej jamy ustnej najgorsze są te na bazie alkoholu, bo wyjaławiają błonę śluzową ust, a tym samym umożliwiają drożdżakom zasiedlanie jej
- stosowanie wziewnych glikokortykosteroidów – zażywają je m.in. chorzy na astmę. Tego typu leki obniżają odporność i zwiększają ryzyko zakażenia np. w obrębie jamy ustnej
- niewłaściwa dieta – rozwojowi grzybów wywołujących pleśniawki sprzyja dieta obfitująca w cukier. Jeśli więc ktoś zaczyna dzień łakociami i tak samo go kończy, z czasem może spodziewać się takich powikłań
Uwaga! Nawracające pleśniawki zawsze wymagają konsultacji lekarskiej. Mogą bowiem wskazywać na niektóre nowotwory (np. białaczkę), cukrzycę, a nawet HIV!
Jak leczyć pleśniawki u dorosłych?
Jeśli zmian jest niewiele, możesz spróbować pozbyć się ich sama. Warto sięgnąć po preparaty o miejscowym działaniu odkażającym, np. Dezaftan, Dentosept A. Można także postawić na preparaty, które odbudowują równowagę fizjologiczną mikroflory w jamie ustnej np. Entitis (to tabletki do ssania zawierające specyficzny szczep bakterii – K12). Jeśli to nie pomoże, konieczna jest wizyta u lekarza. Standardowo w takich przypadkach stosuje się działające miejscowo leki przeciwgrzybicze (np. Nystatynę).
Jeżeli problem jest mocno nasilony, niekiedy konieczne są doustne leki przeciwgrzybicze. W rzadkich przypadkach konieczne jest pobranie wymazu i zastosowanie specjalnie dobranego antybiotyku o działaniu przeciwgrzybicznym. Warto także wspomóc się homeopatią. „W przypadku pleśniawek sprawdzają się m.in. homeopatyczny borax, homeopatyczna monilia albicans czy izopatyczny Albicansan. – radzi dr Joanna Gzik, pediatra homeopata.
Naturalne sposoby na pleśniawki u dorosłych
W niektórych przypadkach działają lepiej niż chemiczne preparaty z apteki! Warto wypróbować m.in.:
- Olejek z drzewa herbacianego – wykazuje silne działanie przeciwgrzybicze. Jak go stosować? Do szklanki letniej wody dodaj 10 kropli olejku. Płucz jamę usta 2 razy dziennie.
- Ocet jabłkowy – doskonale dezynfekuje jamę ustną, działa antyseptycznie. Łyżeczkę octu jabłkowego wlej do 200 ml letniej wody. Płucz jamę ustną kilka razy dziennie.
- Czosnek – ma działanie przeciwgrzybicze. Żeby zadziałał na pleśniawki, trzeba 2 razy dziennie żuć pół ząbka.
- Soda – ma działanie antyseptyczne. Łyżeczkę soku wymieszaj z szklanką letniej wody. Płucz jamę ustna 2-3 razy dziennie.
- Mięta – dezynfekuje jamę ustną, działa delikatnie przeciwgrzybiczo. Do szklanki ciepłej wody dodaj 5 kropelek kropli żołądkowych (miętowych). Płucz jamę ustna kilka razy dziennie.
- Propolis na bazie alkoholu (kupisz go w aptece) – ma działanie przeciwdrobnoustrojowe, szczególnie silnie działa na bakterie i grzyby. Stosuj go bezpośrednio na pleśniawki.
- Olejek z oregano – ma działanie przeciwgrzybicze. 2 krople z olejku wymieszaj z łyżką oleju kokosowego. 3 razy dziennie nanoś bezpośrednio na ranki.
Domowe sposoby na pleśniawki u dorosłych
W walce z pleśniawkami pomocne są środki, których często używasz jako przypraw lub dodajesz do sałatek lub deserów. Większość z nich znajdziesz w swojej lodówce.
Ocet jabłkowy
jest znany ze swoich właściwości przeciwgrzybiczych i stosowany codziennie pomoże pozbyć się pleśniawek. 1 łyżkę octu jabłkowego rozcieńcz w 1 szklance ciepłej wody i popijaj raz lub dwa razy dziennie.
Czosnek
Czosnek jeśli nie wybierasz się na spotkanie lub randkę żuj ząbek czosnku, który ma silne właściwości przeciwgrzybicze. Czosnek zawiera organiczne związki siarki, takie jak allicyna, alliina, allinaza i S-allilocysteina, co czyni z niego naturalny antybiotyk, skuteczny w walce z grzybami i bakteriami.
Olejek z oregano
Olejek z oregano znany jest ze swoich silnych właściwości grzybobójczych (odpowiadają za to związki chemiczne – karwakrol i tymol), antybakteryjnych, antyoksydacyjnych, wspomaga także naszą odporność. Należy zmieszać 2 krople olejku z oregano, bez dodatku alkoholu, z 1 szklanką wody i pić miksturę 2 razy dziennie nie dłużej niż tydzień. Takiej kuracji nie należy stosować u dzieci, kobiet w ciąży, karmiących piersią oraz osób ze schorzeniami układu pokarmowego.
Olej kokosowy
Olej kokosowy dzięki zawartości kwasu kaprylowego, jest skutecznym środkiem w walce z drożdżakami. Z kolei dzięki właściwościom przeciwutleniającym pomoże pozbyć się toksyn, które grzyb Candida uwalnia do organizmu. 1 łyżkę oleju należy ssać przez 10-15 minut rano i wieczorem. To co zostanie w ustach trzeba wypluć.
Sok z żurawiny
Sok z żurawiny zawiera bardzo dużo witaminy C, która jest naturalnym przeciwutleniaczem, ma też właściwości antybakteryjne, antyseptyczne oraz antyadherencyjne, dzięki czemu zapobiega przyleganiu drobnoustrojów do nabłonka jamy ustnej. Aby pozbyć się pleśniawek należy pić szklankę niesłodzonego soku żurawinowego 1 lub 2 razy dziennie.
Ananas
Ananas zawiera wiele witamin i minerałów, kwas foliowy, fosfor, żelazo i magnez. Jest też bogatym źródłem bromelainy, naturalnego enzymu, który hamuje działanie prozapalnych prostaglandyn, a to sprzyja leczeniu stanów zapalnych i urazów w jamie ustnej. Najwięcej prozdrowotnych enzymów znajduje się w rdzeniu ananasa. Pokrój go na małe kawałki i żuj 2-3 razy dziennie.
Afty w jamie ustnej
Afta to otwarte owrzodzenie w postaci drobnej nadżerki na błonie śluzowej jamy ustnej. Afty uwidaczniają się głównie na:
- języku i pod językiem,
- dziąsłach,
- wewnętrznej stronie warg,
- wewnętrznej stronie policzków,
- na podniebieniu miękkim,
- na gardle.
Afty wywołują stan zapalny. Przyjmują postać niewielkich, często owalnych, białych punktów otoczonych zaczerwienieniem w postaci obwódki. Zmiany te mogą pojawiać się w jamie ustnej samoistnie lub stanowić jeden z symptomów różnych chorób lub zaburzeń ogólnoustrojowych.
Aftoza należy do najbardziej powszechnych schorzeń o podłożu nieinfekcyjnym w obrębie śluzówki jamy ustnej. Dotyka zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe, chociaż w przeciwieństwie do pleśniawek, afty pojawiają się częściej u dojrzałych osób i starszych dzieci
Afty mogą przyjmować różną wielkość: od około 1-2 mm do 2-3 cm średnicy, występować pojedynczo lub tworzyć większe skupiska. To decyduje o nasileniu dolegliwości. Afty mogą nawracać i powodować przewlekłe stany zapalne. Bez względu na typ afty, poza charakterystycznymi zmianami nadżerkowymi w obrębie śluzówki, do głównych objawów występowania aftozy zalicza się wrażliwość na dotyk i dolegliwości bólowe. W zależności do stopnia zaawansowania schorzenia, mogą one utrudniać spożywanie posiłków, higienę jamy ustnej, a nawet mówienie
Pojawieniu się aft może towarzyszyć niewielka opuchlizna w jamie ustnej, powiększenie sąsiadujących węzłów chłonnych, gorączka czy ogólne złe samopoczucie.
Jak zapobiegać pleśniawkom?
Trzeba przede wszystkim starannie dbać o higienę jamy ustnej – regularnie szczotkować zęby i myć język (najlepiej specjalną szczoteczką do tego przeznaczoną). Warto natomiast darować sobie płyny do płukania jamy ustnej na bazie alkoholu (lepiej wykorzystać do tego olej kokosowy – sprawdź, na czym polega ssanie oleju). Jeśli problem nawraca, trzeba wziąć pod lupę również nasze codzienne zwyczaje. Obgryzasz paznokcie lub często wkładasz palce do buzi? Pozbądź się tego nawyku.
Oceń również swoją dietę. Pamiętaj, że pleśniawkom sprzyja cukier, dlatego lepiej go ograniczyć. Warto natomiast wprowadzić do menu produkty z zawartością kwasu mlekowego, np. jogurty probiotyczne, kefiry, maślankę. I jeszcze kwestia leków: jeśli lekarz przepisał ci wziewny glikokortykosteroid, po zastosowaniu go dokładnie wypłucz wodą jamę ustną. Jeżeli zaś zażywasz antybiotyk, zawsze stosuj osłonowo probiotyk.
