Spis treści
Profilaktyka raka piersi – na czym polega?
Rak piersi to jeden z najczęściej występujących nowotworów u kobiet. W ciągu roku słyszy tę diagnozę 18-19 tys. Polek. Ale wcześnie wykryta choroba jest niemal w stu procentach wyleczalna! Dlatego tak ważne są wykonywane regularnie badania profilaktyczne. Dzięki nim można wykryć wczesne zmiany (które nie dają jeszcze żadnych objawów) i szybko zacząć leczenie.
Niby wszędzie się o tym mówi i pisze, ale kiedy taka sytuacja dzieje się na naszych oczach, nabiera zupełnie innego, realnego wymiaru. Pamiętam, jak (wiele lat temu) byłyśmy zszokowane gdy podczas takiego profilaktycznego USG dr Tulimowski odkrył u naszej koleżanki, dziennikarki guz w piersi.
Błyskawicznie przeprowadzona dalsza diagnostyka, następnie operacja i radioterapia uratowały jej życie. Dziewczyna żyje, wygląda kwitnąco i codziennie dziękuje Bogu za to, że nie zbagatelizowała badań, że wybrała dobrego specjalistę, że miała odwagę zmierzyć się z diagnozą, podjąć leczenie i dzięki temu wygrać z chorobą.
Dr Jacek Tulimowski o badaniu USG piersi
Przy okazji wizyty u doktora Jacka Tulimowskiego, zadałam mu kilka pytań dotyczących badania USG piersi. Naprawdę warto wiedzieć więcej o tym wiarygodnym, godnym zaufania, a jednocześnie bezbolesnym i nie dającym żadnych efektów ubocznych badaniu.
USG piersi, w którym dniu cyklu? Poszerzone przewody mlekowe – znaczenie?
Dorota Mirska-Królikowska: Czy ważny jest dzień cyklu miesięcznego, w którym wykonuje się badanie USG piersi?
Dr n. med. Jacek Tulimowski: Najlepiej jest przeprowadzić USG piersi po miesiączce, czyli w I fazie cyklu. W tym czasie bowiem w organizmie kobiety jest wysokie (rosnące aż do połowy cyklu) stężenie estrogenów. Dzięki temu piersi są miękkie a przewody mlekowe nie poszerzone. Natomiast już od początku II fazy cyklu dochodzi do stopniowego wzrostu poziomu progesteronu, który sprawia, że piersi stają się tkliwe, bolesne, obrzęknięte, poszerzają się przewody mlekowe, mogą tworzyć się torbiele w piersiach. Dlatego właśnie badanie w I fazie cyklu jest bardziej wiarygodne oraz komfortowe dla kobiety.
USG piersi a miesiączka
Ale przeprowadzenie USG po miesiączce nie jest warunkiem koniecznym! Jeśli kobieta wyczuła jakąś zmianę podczas samobadania piersi, odczuwa ból, lub niepokoją ją inne objawy, powinna zgłosić się na takie badanie PILNIE, czyli jak najszybciej, niezależnie od fazy cyklu w jakiej się znajduje. Dobry specjalista i tak będzie potrafił prawidłowo zinterpretować obraz diagnostyczny.
Badanie USG piersi – ważne pytania do lekarza
– Podczas badania USG lekarz powinien zapytać pacjentkę o…
– Przede wszystkim przed badaniem piersi lekarz powinien zebrać wywiad medyczny, zwłaszcza zadać pytania z zakresu ryzyka onkologicznego – czy w rodzinie zdarzały się choroby nowotworowe, czy ktoś bliski chorował na raka piersi, czy pacjentka nie ma przeszłości onkologicznej lub przeszłości związanej z patologiami piersi np. torbiele, gruczolaki, operacje, nakłuta torbiel itd.
Ginekolog powinien także zapytać pacjentkę o:
- czy miesiączkuje
- kiedy była ostatnia miesiączka
- czy bierze leki antykoncepcyjne lub hormonalną terapię zastępczą
- czy jest po porodzie
- czy karmiła piersią
- kiedy zakończyła karmienie piersią
Są to niezwykle ważne informacje, dzięki którym diagnostyka obrazowa będzie pełniejsza. Po prostu „obraz” piersi zmienia się w zależności od tego jakie kobieta przyjmuje leki, w jakim jest wieku, poziomu różnorodnych hormonów w organizmie itp. Znając te okoliczności można postawić bardziej wiarygodną diagnozę.
USG piersi – kiedy wykonać i jak często?
Jak często należy wykonywać profilaktyczne badanie USG piersi, a jak często mammografię?
– Kobiety, które skończyły 25 rok życia powinny zrobić USG piersi co roku. Natomiast profilaktyczną mammografię najlepiej jest wykonać po raz pierwszy ok. 35 r. ż., kolejną ok 45 r. ż, a od 50 r. ż. co dwa lata do 69 r. ż. (USG nadal, nieprzerwanie co roku).
Mówię tu jednak wyłącznie o badaniach profilaktycznych. Bowiem w sytuacji gdy lekarz podczas USG wykryje niepokojącą zmianę u kobiety, to niezależnie od jej wieku, konieczne będzie przeprowadzenie dalszej diagnostyki w tym mammografii piersi. Trzeba bowiem pamiętać, że są to dwa zupełnie inne badania.
Podczas wykonywania USG (które wykorzystuje ultradźwięki) można zobaczyć zmiany niewidoczne lub słabo widoczne w mammografii, a podczas mammografii (która wykorzystuje promienie rentgena) te, których nie widać, lub są słabo widoczne na USG. Obydwa te badania są więc badaniami uzupełniającymi się. To znaczy, że lekarz wykonujący USG piersi, w razie wątpliwości, prosi radiologa o badanie RTG, by rozwiać wątpliwości – oraz odwrotnie. Porównanie obydwu wyników daje nam pełniejszy obraz zmiany.
Jeśli lekarz chce jeszcze bardziej pogłębić diagnostykę, ma do dyspozycji tak szczegółowe badania jak cyfrowa mammografia, rezonans magnetyczny, tomosynteza itd. Natomiast nie są to badania wskazane „dla wszystkich”, przeprowadza się je tylko w określonych przypadkach i są indywidualnie dobierane przez lekarza dla określonej pacjentki.
Sprzęt do USG piersi – jakie ma znaczenie?
– Czy ważne jest kto oraz na jakim sprzęcie wykonuje badanie USG?
– Bardzo ważne. Sprzęt powinien być atestowany, prawidłowo skonfigurowany, z głowicami o odpowiedniej szerokości itd. Ale równie ważne, jeśli nie ważniejsze jest to jakiego rodzaju specjalista je wykonuje. Im bardziej doświadczony lekarz, im więcej wykonał w swoim życiu badań USG, tym większa szansa, że prawidłowo zinterpretuje obraz na ekranie komputera i nie przeoczy – subtelnych niekiedy – zmian, które pojawiają się w gruczole piersiowym.
Jeśli lekarz, który potrafi porządnie wykonać USG, nie wykryje podczas badania żadnych zmian, to pacjentka ma 99 proc pewność, że piersi są zdrowe.
USG piersi – jaki lekarz?
– Skąd pacjentka ma wiedzieć, że zarówno sprzęt, jak i lekarz są godni zaufania?
– Może poszukać informacji w internecie lub po prostu wybrać się na badanie do gabinetu, który ma certyfikat Gabinetu z Różową Wstążką. Każdy lekarz, który bierze udział w akcji jest szczegółowo kontrolowany i sprawdzany przez organizatorów akcji zarówno pod względem umiejętności i doświadczenia klinicznego oraz tego na jakim sprzęcie pracuje (musi wysłać specyfikację aparatu USG, podać informacje jakie głowice, kiedy kupiony itd.). Dzięki temu pacjentka ma pewność, że trafi w dobre ręce.
Warto wiedzieć!
– Korzystaj z prowadzonej w październiku akcji Gabinety z Różową Wstążką będącej częścią kampanii Avon kontra rak piersi. Wówczas w renomowanych gabinetach u sprawdzonych lekarzy można zrobić USG piersi w cenie 20 zł.
