Wrzesień to miesiąc, w którym zaczynają w Polsce dojrzewać owoce pigwy. Pigwa pospolita (łac. Cydonia oblonga Mill.) to gatunek należący do rodziny różowatych (Rosaceae). Pochodzi prawdopodobnie z Azji Mniejszej, a znana i ceniona była już w starożytności. W Polsce uprawiana jest w postaci niewysokich drzewek.
Owoce pigwy stanowią cenny produkt, obfitujący w liczne właściwości prozdrowotne. Mają kształt podobny do gruszki, rzadziej mogą przypominać jabłko. Ich gładka skórka ma intensywny, żółty kolor, a same owoce wyglądają bardzo apetycznie i pięknie pachną. Jednak ich miąższ jest zaskakująco twardy, czasem wręcz kamienisty, a w smaku są niezwykle kwaśne. Dlatego nie spożywa się ich na surowo. Owoce pigwy znajdują zastosowanie dopiero po poddaniu ich odpowiedniej obróbce termicznej, dzięki czemu uzyskujemy z nich pyszne i zdrowe przetwory.
Pigwa nazywana jest niekiedy polską cytryną. I to nie tylko ze względu na jej smak – kwaśny i cierpki, ale również dlatego, że owoce pigwy zawierają, podobnie jak cytryna, dużą ilość witaminy C.
Spis treści
Jakie wartościowe związki zawiera pigwa?
W skład owoców pigwy wchodzą takie związki chemiczne, jak:
- kwasy organiczne – między innymi jabłkowy, cytrynowy, winowy, salicylowy
- cukry – glukoza i fruktoza
- związki mineralne – miedź, żelazo, jod, potas, magnez, fosfor
- garbniki
- pektyny
- substancje śluzowe
- olejki eteryczne
- polifenole
Ponadto pigwa zawiera witaminę C – w 100 g owoców znajduje się aż 15 mg witaminy C! Ma też witaminy A, B1, B6, E oraz kwas foliowy. W związku z tak bogatym składem pigwa znalazła zastosowanie w lecznictwie. Jest naturalnym środkiem, po który możemy sięgać w przypadku różnych dolegliwości.
Co można zrobić z owoców pigwy?
Pigwa nadaje się do przerobienia na rozmaite domowe przetwory. Najczęściej jest wykorzystywana do sporządzenia domowej roboty konfitur, dżemów, kompotów lub galaretek. Robi się z niej również nalewki oraz soki. Gotowana pigwa może być stosowana jako dodatek do mięs, głównie jagnięciny, kaczki lub dziczyzny.
Pigwę można stosować w połączeniu z innymi owocami, np. jabłkami lub gruszkami. Jej dodatek sprawi, że przetwory będą nie tylko smaczne, ale przede wszystkim zdrowe i bogate we właściwości odżywcze.
Wyjątkowym produktem, który możemy otrzymać z owoców pigwy, jest syrop. Do jego wykonania potrzebne są tylko owoce pigwowe oraz cukier.
Dlaczego warto pić syrop z pigwy?
Sporządzony z owoców pigwy syrop domowej roboty przyda się zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy często dopadają nas infekcje układu oddechowego, a nasza odporność wymaga regularnego wzmacniania. Kiedy najlepiej sięgnąć po syrop pigwowy?
- w przypadku przeziębienia oraz innych zakażeń – grypy, zapalenia oskrzeli, płuc, czy gardła, przebiegających z kaszlem, gorączką i osłabieniem
- w stanach obniżonej odporności organizmu, gdy potrzebujemy wsparcia dla układu immunologicznego
- w stanach zapalnych
- przy zmęczeniu, osłabieniu, braku energii (co może przekładać się również na spadek nastroju i gorsze ogólne samopoczucie)
- w dolegliwościach przewodu pokarmowego, takich jak niestrawność, biegunka, stany zapalne, zaburzenia apetytu, zaburzenia przemiany materii, zgaga, refluks, czy wzdęcia
Jakie właściwości prozdrowotne ma syrop z pigwy?
Zawarta w owocach pigwy witamina C oraz inne związki o charakterze przeciwutleniaczy (polifenole, flawonoidy) nie tylko znacząco wspomagają odporność, ale również działają przeciwzapalnie. Obecne w pigwie pektyny wspierają metabolizm i procesy detoksykacji organizmu. Owoce pigwy wspomagają także pracę wątroby, regulują poziom cholesterolu i glukozy we krwi oraz pomagają obniżyć ciśnienie. Ponadto mają działanie przeciwdrobnoustrojowe, pomagają zwalczać infekcje wirusowe i bakteryjne.
Pigwa nie tylko działa korzystnie w przypadku jesienno-zimowych zachorowań, ale wspiera również prawidłową pracę przewodu pokarmowego oraz wspomaga kondycję układu nerwowego. Zawarty w pigwie magnez oraz witaminy z grupy B wpływają pozytywnie na układ nerwowy i poprawiają nastrój. Pigwa uważana jest za produkt o działaniu wyciszającym, relaksującym i przeciwdepresyjnym.
Jak zrobić syrop z pigwy na zimę – przepis
Syrop pigwowy można wykonać na kilka sposobów, w zależności od tego, jakimi urządzeniami kuchennymi dysponujemy. Wszystkie metody są bardzo łatwe, zatem warto pokusić się o przygotowanie zapasów syropu z pigwy, aby następnie móc korzystać z jego dobroczynnych właściwości przez całą zimę.
Syrop z pigwy – przepis w wersji podstawowej
Składniki:
- 1 kg owoców pigwy
- 1 kg cukru
Pigwę myjemy dokładnie pod bieżącą wodą, kroimy na 4 części, usuwamy gniazda nasienne i kroimy owoce na jeszcze drobniejsze kawałki. W dużym słoiku umieszczamy warstwy pokrojonych owoców naprzemiennie z warstwami cukru. Tak zasypane owoce odstawiamy w ciemniejsze miejsce. 2–3 razy dziennie potrząsamy energicznie słoikiem, aby owoce dokładnie wymieszały się z cukrem. Po 2 dniach syrop jest gotowy do spożycia.
Jeśli robimy zapasy na zimę, syrop najlepiej przelać do mniejszych słoiczków, szczelnie zakręcić i zapasteryzować, gotując słoiki we wrzącej wodzie przez około 15 minut. Jeśli potrzebujemy syropu z pigwy do bieżącego użytku, możemy do 5 dni przechowywać go w lodówce i spożywać w razie potrzeby.
Syrop z pigwy z sokownika
Składniki:
- 1 kg owoców pigwy
- 0,5 kilograma cukru
Pigwę myjemy, kroimy na ćwiartki, wydrążamy pestki i gniazda nasienne, owoce kroimy w dość drobną kostkę i umieszczamy w górnej części sokownika. Zasypujemy cukrem i postępujemy zgodnie z instrukcją obsługi sokownika, pamiętając o uzupełnianiu wody w jego dolnej części. Powstały sok z pigwy zbieramy sukcesywnie do słoiczków lub buteleczek, zakręcamy, gdy jeszcze jest gorący, i pasteryzujemy.
Syrop z pigwy robiony przy użyciu wyciskarki
Tutaj bazą do zrobienia syropu jest sok z pigwy przygotowany w wyciskarce. Następnie dodajemy do niego tyle cukru, aby kwaśny smak został wystarczająco zneutralizowany. Tak uzyskany syrop dokładnie mieszamy, zagotowujemy, żeby cały cukier się rozpuścił, po czym rozlewamy jeszcze gorący do wyparzonych słoiczków i pasteryzujemy.
Uzyskany z wyciskarki świeży sok z pigwy możemy również z powodzeniem wykorzystać na bieżąco – dodawać do herbaty lub rozcieńczać z wodą i miodem lub z sokiem jabłkowym. Wzbogaci napoje o cenne wartości i zadziała korzystnie dla zdrowia.
Jak stosować syrop pigwowy?
Syrop lub sok z pigwy można stosować w okresie zwiększonej zapadalności na infekcje, aby naturalnie wzmocnić odporność i ustrzec się przez zachorowaniem. Warto sięgać po niego również w trakcie trwania choroby.
Najlepiej dodawać go do herbaty lub ciepłej wody, posłodzonej np. miodem lipowym. Może też stanowić dodatek do naparu imbirowego lub z kwiatów lipy. Rekomendowana ilość to około 2 łyżki stołowe syropu, przyjmowane 2 razy dziennie, przed jedzeniem.
Źródła:
- Karabela, M. (2012). Pigwa, pigwowiec, pigwica… Pobrane z LINK
- Wyroby Naturalne. (b.d.). Syrop z pigwy – właściwości. Pobrane 21 września 2023 z LINK
- Al-Zughbi, I., Krayem, M. (2022). Quince fruit Cydonia oblonga Mill nutritional composition, antioxidative properties, health benefits and consumers preferences towards some industrial quince products: A review. Food Chemistry, 393, 133362. LINK
- Coteca. (2021). Jak zrobić syrop z pigwy idealny na przeziębienia? Przepisy i porady. Pobrane z LINK
