Czym są migdałki podniebienne? To ważny element układu odpornościowego. W rzeczywistości stanowią nagromadzone tkanki limfatyczne o kształcie różyczek brokuła. Mają za zadanie chronić nas przed chorobotwórczymi patogenami, szczególnie w dzieciństwie.
Zdrowe migdałki mają kolor jasnoróżowy i w swojej strukturze posiadają małe wgłębienia – krypty, które kryją cenne komórki odporności. Właśnie w kryptach migdałków mogą powstawać złogi, czyli kamienie migdałkowe. Powodują przewlekły nieprzyjemny zapach zgnilizny pojawiający się wraz z otwarciem ust. Jak temu zaradzić?
Spis treści
Czym są kamienie migdałkowe i jak powstają?
Kiedy często chorujemy na infekcje gardła, mamy przewlekłe stany zapalne jamy ustnej, skomplikowana struktura migdałków może ulec deformacji. Następuje zniekształcenie obrysu migdałka. W efekcie jego krypty stają się szersze. Bywa, że tworzą się w nich uchyłki, co sprawia, że zostaje utrudniony naturalny przepływ śluzu gardła, który ma za zadanie oczyszczać migdałki z martwych komórek odpornościowych, nabłonkowych, czyścić resztki pokarmowe oraz drobnoustroje.
W taki sposób tworzą się kamienie migdałkowe (białe grudki), nazywane też czopami lub detrytami. Ich konsystencja bywa gęsta – miękka lub bardziej zwarta, przypominająca ziarenka. Kamienie są niewielkie, o białym, białożółtym lub zielonkawym kolorze.
Czy kamienie migdałkowe są groźne?
Czopy migdałków to tzw. debris, czyli martwa substancja pochodzenia organicznego. Fakt, że zalega w kryptach migdałkowych, sprawia, że powstają tam doskonałe warunki, w których mogą się rozwijać bakterie beztlenowe. Ich obecność jest odpowiedzialna za przykry zapach zgnilizny. I na tym polega cały kłopot z tą dolegliwością, bo nie powoduje zagrożenia zdrowia. Jednak raczej wszyscy się zgodzimy, że cuchnący oddech to problem, którego bardzo chcielibyśmy się pozbyć. Zwłaszcza że oczyszczenie złogów ukrytych w migdałkach często nie załatwia sprawy – kamienie migdałkowe nawracają.
Kamienie migdałkowe zwykle nie wymagają konsultacji z lekarzem. Jeśli jednak są duże, grozi nam przewlekły stan zapalny migdałków. Wówczas warto zasięgnąć opinii laryngologa. Gdy kamień jest spory, tworzy się wokół niego infekcja. Wówczas migdałek się powiększa, występuje zaczerwienienie oraz ból, który może promieniować w stronę ucha. Możliwy jest też napadowy kaszel.
Kamienie migdałkowe – objawy
O tym, że mamy kamienie migdałkowe, na pewno się przekonamy, odczuwając nieprzyjemny, lekko metaliczny posmak w ustach. Pojawia się niezależnie od tego, co zjemy, w dowolnym momencie dnia czy nocy. Charakterystycznym objawem bywa też uczucie kulki (ciała obcego) w rejonie gardła, z utrudnionym przełykaniem śliny. Bywa, że kamienie migdałkowe odkasłujemy, odchrząkujemy lub wypluwamy podczas mycia zębów.
Czy można samodzielnie usunąć kamienie migdałkowe?
W leczeniu kamieni migdałkowych stosuje się głównie domowe sposoby. Dostępne są specjalne irygatory oraz zestawy do wypłukiwania i wyłuszczania czopów. Zalecane jest także płukanie jamy ustnej: roztworem soli kuchennej, naparem szałwii czy rozcieńczoną wodą utlenioną.
Jedynie w skrajnych przypadkach (np. nawracających angin), konieczne bywa inwazyjne leczenie u laryngologa. Jednak żadna z wymienionych metod nie rozwiązuje trwale przyczyny problemu, bo skłonność do powstawania czopów migdałków oznacza ich nawracanie. Dlatego warto wypróbować sposób, który może pomóc długofalowo.
Leczenie kamieni migdałkowych olejkiem z oregano
Olejek z oregano jest znany medycynie tradycyjnej od dawna. Teraz jednak nauka na nowo odkrywa lecznicze właściwości oregano. Zrobiony z niego olejek polecany jest do płukania jamy ustnej oraz do bezpośredniego spożywania, ze względu na silne działanie antybiotyczne, czyli bakteriobójcze.
Trzeba jednak rozsądnie podejść do takiej terapii, gdyż olejek z oregano zawiera na tyle intensywnie działające substancje aktywne, że nieumiejętnie aplikowany może zaszkodzić. Dlatego stosowanie olejku z oregano w usuwaniu kamieni migdałkowych zawsze dobrze jest skonsultować z lekarzem lub specjalistą medycyny naturalnej.
Olejek z oregano – stosowanie olejku w obrębie jamy ustnej
Olejek z oregano wykazuje działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwutleniające. Zapobiega chorobom jamy ustnej ze względu na to, że hamuje rozwój biofilmu tworzonego głównie przez bakterie Streptococcus mutans (pozbycie się takiego biofilmu jest niezwykle trudne). Jednak trzeba wiedzieć, jak właściwie używać olejku z oregano, by sprzyjał zdrowiu.
Olejek z oregano należy zawsze dobrze rozcieńczyć – stężony może poparzyć. Zawiera bowiem karwakrol, związek z grupy fenolimogący podrażniać błony śluzowe. Nadużywany może też doprowadzić do wyjałowienia fizjologicznej flory bakteryjnej jelit – z powodu mocnego działania antybakteryjnego. Objawia się to silnymi bólami brzucha oraz biegunkami.
Olejek z oregano na kamienie migdałkowe – ważne zasady
Jest kilka zasad stosowania olejku oregano. Do terapii migdałków dobrze jest wykorzystać olejek oregano o stężeniu 5-procentowym i dodatkowo go rozcieńczyć. I tu uwaga: nie należy rozpuszczać olejku z oregano w wodzie! Woda nie jest rozpuszczalnikiem dla oleju, ryzykujemy więc, że dorobimy się poparzeń błony śluzowej. Ważna jest tu zasada, że podobne rozcieńczamy podobnym.
W czym więc rozpuszczać olejek oregano? Zastosujmy:
- inny olej, np. oliwę
- miód
- jogurt
- mleko
- sok pomidorowy (1/3 szklanki) z dodatkiem oliwy (1 łyżka) – najlepsza forma podania, bo mamy tu biostymulujące działanie kwasów oraz tłuszczów, wzmacniające działanie olejku
Olejek z oregano jest dopuszczony do stosowania jako suplement diety oraz w przemyśle spożywczym jako dodatek smakowy. Warto zaznaczyć, że należy też do grupy tzw. olejków gorących i musi być stosowany w dużym rozcieńczeniu, aby nie podrażniał skóry i błon śluzowych oraz nie powodował dolegliwości bólowych.
Kamienie migdałkowe – profilaktyka
Kamienie migdałkowe bywają przewlekłą dolegliwością. Dlatego dobrze jest przestrzegać kilku ważnych zasad profilaktyki, tak aby trwale wyeliminować nieświeży oddech.
- Dbanie o higienę jamy ustnej. Nieprzyjemny zapach w jamie ustnej może wynikać z niewłaściwej higieny. Dlatego ważne jest staranne nitkowanie przestrzeni międzyzębowych i usuwanie resztek jedzenia, jak również oczyszczanie powierzchni języka – co najmniej dwa razy dziennie, najlepiej specjalnym czyścikiem. Oczywiście myjemy też zęby – minimum rano i wieczorem. Nitkowanie zębów warto też powtarzać po każdym posiłku. Należy także wypłukać usta wodą, aby pozbyć się resztek pokarmów.
- Odpowiednia dieta. Zminimalizujmy ilość cukrów prostych oraz wysokoprzetworzonych potraw w naszym codziennym menu. Są bowiem pożywką dla chorobotwórczych bakterii rozwijających się w obrębie jamy ustnej.
- Rezygnacja z palenia. Nałóg nikotynowy powoduje wysuszenie śluzówki jamy ustnej i gardła. Wydzielanie śliny słabnie i śluzówka traci naturalne zdolności samonaprawcze. Rośnie więc ryzyko powstawania kamieni migdałkowych.
- Zapobieganie infekcjom gardła. Częstość występowania angin wiąże się ściśle ze wzrostem ryzyka powstawania kamieni migdałkowych. Dlatego chorobę tę, jak inne stany zapalne gardła, należy odpowiednio leczyć. Kamienie migdałkowe mogą być wynikiem niedoleczonych infekcji.
Olejek eteryczny – który prawdziwy?
Zwracajmy uwagę na to, czy kupujemy odpowiedni olejek oregano. Do celów terapeutycznych w przypadku stanów zapalnych w jamie ustnej sprawdzi się olejek eteryczny, powstały dzięki destylacji ziela parą wodną.
Jeśli zalejemy olejem susz oregano, uzyskamy macerat. Jest słabszy w działaniu, posłuży raczej do celów kulinarnych. Zwróćmy uwagę na nazwę substancji czynnej, bo hasło „oregano” może oznaczać różne rośliny. Szukajmy więc origanum vulgare, origanum minutiflorum (określenie dla dzikiego oregano) lub origanum hirtum. Unikajmy zaś origanum majorana, czyli… majeranku, czy maceratu z macierzanki piaskowej (thymus serpyllum), a także thymus capitatus (dzikiego tymianku hiszpańskiego). Są cenne pod względem zdrowotnym, ale nie wpływają tak znacząco na higienę w jamie ustnej.
Źródła:
- Hebda, K. (2016). Olejek z oregano – wszystko, co musisz wiedzieć. Pobrane z https://klaudynahebda.pl/olejek-z-oregano/
- Sakkas, H., Papadopoulou, C. (2017). Antimicrobial Activity of Basil, Oregano, and Thyme Essential Oils. Journal of Microbiology and Biotechnology, 27(3), 429–438. https://doi.org/10.4014/jmb.1608.08024
- Bakkali, F., Averbeck, S., Averbeck, D., Idaomar, M. (2008). Biological effects of essential oils – a review. Food and Chemical Toxicology, 46(2), 446–475. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17996351/
- Ferguson, M., Aydin, M., Mickel, J. (2014). Halitosis and the tonsils: a review of management. Otolaryngology – Head and Neck Surgery, 151(4), 567–574. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25096359/
- Remjasz-Jurek, A. (2022). Kamienie migdałkowe. Pobrane z https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/298813,kamienie-migdalkowe
