Spis treści
Czym jest siła nawyku?
Nawyk jest automatyczną czynnością, którą wykonujesz bezrefleksyjnie. Powstaje poprzez częste powtarzanie danego zachowania. W przeciwieństwie do rutyny odbywa się poza twoją świadomością. Możesz kształtować w sobie dowolne nawyki, zarówno te sprzyjające zdrowiu, jak i szkodliwe. Warto więc zastanowić się, jak wygląda twoja codzienność i czy sprzyja kształtowaniu się pozytywnych nawyków.
Jak zmienić nawyki, które ci szkodzą?
Pozbycie się starego nawyku nie jest łatwe. Nawykowe zachowanie ma to do siebie, że odbywa się automatycznie, bez twojej wiedzy. Jeżeli chcesz transformować swój dotychczasowy styl życia i dokonać zmiany nawyku, warto wziąć pod uwagę poniższe zasady.
Uświadom sobie swoje zachowanie
Złe nawyki zawsze pełnią jakąś funkcję w naszym życiu. Regulują napięcie (np. niezdrowe przekąski, palenie papierosów), odwracają od czegoś uwagę lub relaksują. Świadoma praca nad sobą pozwala zniwelować złe nawyki.
Obserwuj złe nawyki
Uświadomienie sobie złego nawyku jest pierwszym krokiem do zmiany. Drugim jest obserwacja, w jakich sytuacjach się on aktywuje. Zastanów się również, co każdy z nawyków ci daje.
Zastąp zły nawyk nowym, lepszym
Wprowadzenie nowych przyzwyczajeń bardzo pomaga zmienić złe nawyki. Dzięki temu można pozbyć się starych automatyzacji. Zastępowanie złych nawyków dobrymi jest częstym narzędziem wykorzystywanym w terapii psychologicznej.
Zastanów się, w jakich sytuacjach powracasz do starego nawyku
Obserwuj, co jest wyzwalaczem złego nawyku. W jakich sytuacjach się on pojawia i jaki rodzaj ulgi przynosi. Czasami automatycznie wchodzisz w dane zachowanie w jakiejś sytuacji – przykładowo, po przyjściu z pracy siadasz przed telewizorem i oglądasz seriale. Zauważ początek twojej automatyzacji i zmieniaj nawyk już w jego zalążku.
Pilnuj złych nawyków
Nawet jeśli masz już nowy nawyk, to stare przyzwyczajenia mogą do ciebie wracać. Dzieje się tak często w sytuacjach kryzysowych. Niezbędna jest świadoma obserwacja, uważność i dyscyplina.
Dlaczego nowe nawyki powinno się wprowadzać powoli?
Wprowadzając nowe, zdrowe nawyki, musisz robić to stopniowo. Szybkie zmiany powodują destabilizację rutyny. Takie postępowanie powoduje stres dla organizmu i budzi jego opór. Tylko osoby bardzo konsekwentne i zdyscyplinowane mają szansę wytrwać, i to tylko wówczas, jeżeli będą ku temu sprzyjające warunki.
Co jednak, gdy nastąpi kryzys? Postanowienia odchodzą na dalszy plan i nawyk nie ma szansy się wykształcić. Zbyt duża liczba wprowadzonych zmian jest dla organizmu stresująca. O wiele lepszym rozwiązaniem jest stopniowe wprowadzanie nowych nawyków.
Powolne wprowadzanie nawyków pozwala również zachować dotychczasową rutynę. Nie rujnuje dotychczasowego stylu życia, co może być ważne dla naszych bliskich. Ponadto stopniowe wprowadzanie nowych nawyków zwiększa wytrwałość. Zasada tej zależności jest prosta. Jeżeli skupisz się na jednym nawyku, to możesz całą swoją uwagę skierować właśnie na to konkretne zachowanie. Jeden cel zwiększa szansę jego osiągnięcia, ponieważ twoja uwaga nie jest rozproszona.
Jak wprowadzać nowe nawyki?
Zmiana nawyku nie jest automatyczna i łatwa. Wymaga od ciebie świadomego podjęcia działania i konsekwencji. Nie da się wprowadzić nowego nawyku w krótkim czasie. Dlatego aby świadomie i skutecznie wykształcić jakiś nawyk, warto wziąć pod uwagę poniższe wskazówki.
Zastanów się, co jest dla ciebie ważne
Nigdy nie rób postanowień tylko dlatego, że inni je robią. Przemyśl spokojnie swoje potrzeby, weź pod uwagę zainteresowania, styl życia. Ważny jest też konkretny cel, który chcesz osiągnąć. Nie mogą być to cele bliskich lub współpracowników. W przeciwnym razie twoja motywacja będzie znikoma. Wypisz sobie na kartce wszystkie cele, które chcesz osiągnąć w najbliższym czasie. Zastanów się, jakie dobre nawyki pomogą ci zrealizować te zamierzenia. Nie oglądaj się na innych. Liczą się twoje wartości i twoje postanowienia.
Uzasadnij swój wybór
Po wypisaniu wstępnych nawyków zastanów się, dlaczego są one takie ważne. Chcesz schudnąć i zamierzasz chodzić na siłownię? Uzasadnij swoje postanowienie, rozpisując je na kartce. Co jeszcze może dać ci regularna aktywność fizyczna? Dlaczego jest ona tak ważna w zdrowym chudnięciu? Im dokładniej uzasadnisz swój wybór, tym bardziej zwiększasz szansę na wytrwanie w kształtowaniu nowego nawyku. W chwili kryzysu możesz sięgnąć po te notatki. Będą dużym wsparciem. Wprowadzanie zmian wymaga silnej motywacji.
Postaw realne cele i realizuj je w zamierzonym czasie
Każdy cel powinien być realny i konkretny, a także mierzalny oraz określony w czasie. Nigdy nie formułuj celów ogólnie, np. „Chcę schudnąć do lata”. Zamiast tego ustal coś konkretnie: „Chcę schudnąć 5 kg do końca czerwca”.
Spisz wszystkie nawyki
Po wybraniu odpowiednich nawyków spisz je wszystkie jeszcze raz i powieś w widocznym miejscu. Wystarczą same hasła („Codziennie rano joga”, „Chcę się zdrowo odżywiać” itp.) Swoje poprzednie notatki z uzasadnieniem schowaj głęboko i wracaj do nich w chwilach zwątpienia. Konkretna lista powieszona w widocznym miejscu pomoże ci bardziej skupić się na celu.
Ustal priorytety
Ustalenie hierarchii ważności jest kluczowe. Dzięki temu kierujesz swoją uwagę na to, co naprawdę jest dla ciebie ważne. Ponumeruj każdy nawyk według ważności. Możesz wprowadzać kilka nawyków jednocześnie, ale o wiele lepiej sprawdzi się kształtowanie jednego nawyku na raz. Po wpadnięciu w nową rutynę można zabrać się za wprowadzanie następnego.
Dobrze zaplanuj proces realizacji zmian
Zastanów się, jak włączyć nowe zachowanie do swojej codzienności. Chcesz ćwiczyć jogę? Ustal porę dnia, która najbardziej sprzyja ćwiczeniom. Chcesz zrezygnować ze słodyczy? Pozbądź się ich z domu, by nie kusić losu. Nowy nawyk wymaga świadomego przygotowania. Zwiększasz wtedy szansę na sukces.
Wspomagaj się wyzwalaczem
Bardzo pomocne jest ustalenie tak zwanego wyzwalacza, czyli czynności, którą robisz przed potencjalnym nawykiem. Wróćmy do przykładu z jogą: za każdym razem przed praktyką jogi możesz wypić szklankę ciepłej wody. Dzięki temu uczysz swój mózg, że jedna czynność jest powiązana z drugą. Tym sposobem łatwiej zautomatyzować nawyk.
Powiedz bliskim o swoich planach
Podzielenie się swoimi postanowieniami z innymi ma duży wpływ na wytrwałość i motywację. Psychologowie są jednogłośni w tym, że trudniej porzucić nam swój cel, jeżeli wiedzą o nim bliskie nam osoby. Wykorzystaj ten patent w swoich postanowieniach!
Możliwość kształtowania nowych nawyków to wielki dar. Możesz ustalać dowolny nawyk i pracować nad wymarzonymi celami. Dzięki temu stale się rozwijasz. Aby jednak wykształcił się nowy nawyk, musisz być konsekwentna, zdeterminowana i świadoma. Powolne wprowadzanie nawyków, krok po kroku, zwiększa twoją szansę na sukces! Możesz również pracować nad swoimi niezdrowymi nawykami, które rujnują twoje życie. To od ciebie zależy, jaka rutyna będzie tobą rządziła.
Zobacz także: Jak podsumować stary i zaplanować nowy rok?
