Cynamon kojarzy nam się głównie z dodatkiem kulinarnym. Stanowi on bowiem aromatyczną przyprawę. Walory smakowe cynamonu sprawiły, że znalazł szerokie zastosowanie początkowo w kuchni indyjskiej i chińskiej, a obecnie stosowany jest na całym świecie.
Warto jednak zdać sobie sprawę, że cynamon, jako produkt pochodzenia naturalnego, posiada liczne właściwości lecznicze. Powinien być kojarzony nie tylko ze zdrową żywnością, lecz również z bardzo pozytywnym wpływem na organizm człowieka, jeśli chodzi o działanie prozdrowotne.
Spis treści
Cynamon cejloński – skąd pochodzi?
Cynamon cejloński to przyprawa uzyskiwana z kory cynamonowca cejlońskiego. Cynamonowiec cejloński jest wiecznie zielonym drzewem należącym do rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Pochodzi ze Sri lanki (niegdyś znanej jako Cejlon), rośnie także na Madagaskarze, Mauritiusie oraz wybrzeżach Indii. Uprawiany jest w krajach azjatyckich i innych krajach o tropikalnym klimacie.
Najbardziej znane rodzaje cynamonu to właśnie cynamon cejloński (Cinnamomum verum), zwany inaczej cynamonem prawdziwym. Inna odmiana cynamonu (powszechnie mylona z cejlońskim) to cynamon chiński, znany też jako cynamon wonny lub kasja (Cinnamomum cassia lub aromaticum).
W lecznictwie wykorzystuje się korę cynamonowca oraz olejek cynamonowy.
Cynamon cejloński – właściwości lecznicze
Cynamon cejloński posiada wiele prozdrowotnych właściwości. Spośród najważniejszych z nich wymienić można między innymi:
- działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne – cynamon cejloński jest bogatym źródłem przeciwutleniaczy, które wspomagają zwalczanie wolnych rodników, a co za tym idzie, zmniejszają ryzyko takich chorób, jak nowotwory, choroby serca i naczyń krwionośnych, cukrzyca
- korzystny wpływ na funkcjonowanie przewodu pokarmowego – poprawia trawienie i polepsza wchłanianie wielu składników odżywczych, działa żółciopędnie i zwiększa wydzielanie soków trawiennych. Wskazaniami do jego stosowania są takie choroby układu pokarmowego, jak: niestrawność, biegunka, wzdęcia, brak apetytu, bóle skurczowe żołądka i choroba wrzodowa
- działanie przeciwcukrzycowe – cynamon obniża poziom cukru we krwi. Stałe spożywanie cynamonu cejlońskiego reguluje naturalną odpowiedź organizmu na insulinę, co pomaga utrzymać poziom cukru w normie i skuteczniej zapobiegać incydentom hipo- i hiperglikemii. W związku z tym przyprawa znalazła swoje zastosowanie w leczeniu cukrzycy
- obniżanie ciśnienia krwi – za to działanie odpowiedzialny jest głównie obecny w cynamonie aldehyd cynamonowy
- obniżanie poziomu cholesterolu – cynamon normalizuje poziom cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL i HDL
- działanie antybakteryjne i antyseptyczne – szczególnie olejek cynamonowy zaliczany jest do najsilniejszych naturalnych produktów działających przeciwbakteryjnie i niszczących wiele rodzajów bakterii chorobotwórczych
- działanie przeciwgrzybicze – olejek z kory cynamonowca cejlońskiego skutecznie zwalcza grzyby z rodzaju Candida. Działa również przeciwpasożytniczo – jest skuteczny w zakażeniach świerzbowcem oraz we wszawicy
- działanie rozgrzewające na organizm – cynamon cejloński wspomaga leczenie przeziębień i innych infekcji, działa przeciwgorączkowo i napotnie. Warto go stosować w przypadku wychłodzenia organizmu
Za właściwości zdrowotne cynamonu cejlońskiego odpowiedzialne są aktywne składniki obecne w przyprawie. Najważniejszy z nich to aldehyd cynamonowy. Jego właściwości przeciwzapalne mogą odgrywać ważną rolę w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy czy chorób zwyrodnieniowych stawów. Aldehyd cynamonowy nadaje także cynamonowi jego specyficzny smak i zapach.
Inne związki charakterystyczne dla cynamonu cejlońskiego to: polifenole, kwasy fenolowe (kwas cynamonowy, kawowy, chlorogenowy i inne), flawonoidy, kumaryny, eugenol, limonen, pinen, beta-karoten, a także witamina A i K. Prawdziwy cynamon cejloński jest też bogatym źródłem soli mineralnych, takich jak mangan, potas, cynk, żelazo oraz magnez.
Cynamon cejloński – dawkowanie
Ile cynamonu dziennie można spożywać? Zaleca się, aby dzienna dawka cynamonu nie przekraczała 0,1 mg przyprawy na kilogram masy ciała. Dawka ta zależy również od tego, w jakim celu stosujemy ten produkt i po jaki rodzaj cynamonu sięgamy.
Dawki lecznicze cynamonu będą z reguły wyższe niż wtedy, gdy korzystamy z niego w kuchni i służy nam jedynie jako przyprawa, wzbogacająca smak i aromat potraw. Nie określono, w jakiej dokładnie ilości można bezpiecznie spożywać cynamon, Rekomendowana jest 1 łyżeczka cynamonu w codziennej diecie dla osób dorosłych.
Ogólnie cynamon uznawany jest za bezpieczny surowiec. Ważne jest jednak to, aby stosować prawdziwy cynamon cejloński.
Cynamon cejloński a chiński – czym się różnią?
Prawdziwy cynamon cejloński i cynamon kasja, zwany chińskim, to dwa najbardziej dostępne i powszechne rodzaje cynamonu. Obie przyprawy występują w postaci mielonej oraz w formie lasek. Różnią się nieco kolorem, wyglądem lasek, a przede wszystkim jakością, składem chemicznym i ceną.
Oryginalny cynamon z Cejlonu jest o wiele droższym surowcem. Oba gatunki różni także kraj pochodzenia – cynamon cejloński pochodzi ze Sri lanki, podczas gdy ojczyzną cynamonu kasja są Chiny.
Jak rozpoznać cynamon cejloński?
Cynamon cejloński mielony ma wyraźnie jaśniejszy kolor od swego chińskiego krewniaka. Drobny proszek ma jasnobrązową barwę, podczas gdy cynamon chiński jest ciemniejszy – ma kolor od czerwonobrązowego po ciemnobrązowy.
W smaku cynamon chiński jest bardziej ostry, zaś cynamon cejloński jest bardziej słodki i delikatniejszy. Związane jest to z zawartością aldehydu cynamonowego, obecnego w olejku u obu gatunków. Cynamon chiński zawiera go o wiele więcej niż prawdziwy cynamon cejloński, dlatego jego smak i aromat są ostrzejsze i wyraźniejsze.
Laski cynamonu cejlońskiego są jaśniejsze, bardziej kruche, łatwe do złamania, wyglądają jak rolki „podwinięte” z dwóch stron i mają bardziej gładką teksturę. Laski cynamonu kasja są ciemne, twarde, szorstkie i tworzą pojedynczy rulon – wyglądają bardziej jak rurka.
Prawdziwy cynamon cejloński – dlaczego jest lepszy?
Podstawową różnicę pomiędzy cynamonem cejlońskim a chińskim stanowi zawartość kumaryn w surowcu. Decyduje to o bezpieczeństwie stosowania obu rodzajów cynamonu. Kumaryny są związkami szkodliwymi dla zdrowia – w zbyt dużych dawkach mogą uszkadzać wątrobę i nerki. O ile cynamon chiński zawiera 1% kumaryn, ich zawartość w cynamonie cejlońskim wynosi zaledwie 0,004%, co oznacza, że jest ich aż 250 razy mniej. Ta ilość często jest wręcz niewykrywalna.
Cynamon cejloński jest zatem bezpieczniejszym produktem. Jeśli często sięgasz po tę przyprawę lub stosujesz cynamon w celach leczniczych, zwróć uwagę, jaki faktycznie rodzaj cynamonu wybierasz.
Cynamon cejloński – w laskach czy mielony?
Cynamon cejloński może być stosowany zarówno w formie lasek, jak i w postaci drobno zmielonego proszku. Obie formy są jednakowo wartościowe pod względem właściwości zdrowotnych, mają taki sam smak i aromat. Proszek jest jednak o wiele łatwiejszy w użyciu.
Cynamon cejloński – jak stosować?
Cynamon cejloński mielony można wygodnie dodawać do wielu potraw i napojów. Stanowi doskonały dodatek do różnych wypieków, słodkich bułek, deserów, duszonych owoców, a także grzanego wina. Herbaty z dodatkiem cynamonu, imbiru i miodu rozgrzewają nas w zimowe dni i chronią organizm przed infekcjami.
Można używać także lasek cynamonu, jednak po przygotowaniu potrawy laski trzeba „wyłowić” i usunąć, aby danie nie stało się zbyt gorzkie. Jeśli stosujemy laski, trudniej jest także ocenić ilość spożytej przyprawy. Ma to jednak znaczenie przede wszystkim wtedy, gdy korzystamy z cynamonu kasja.
Cynamon należy przechowywać w szczelnie zamkniętym opakowaniu. Nie straci wówczas swego smaku i właściwości.
Najprostszy przepis na herbatę cynamonową
Łyżeczkę zmielonego cynamonu cejlońskiego (możesz również samodzielnie utrzeć laskę cynamonu) gotuj we wrzącej wodzie przez około 3-4 minuty i odcedź dokładnie przyprawę. Uzyskasz aromatyczny, rozgrzewający napój, idealny na jesienno-zimowe chłody. Możesz go dosłodzić do smaku miodem.
- WebMD. (2020). Health Benefits of Ceylon Cinnamon. Pobrane z https://www.webmd.com/diet/health-benefits-ceylon-cinnamon#1
- Healthline. (b.d.). Ceylon vs. Cassia — Not All Cinnamon Is Created Equal. Pobrane 15 września 2022 z https://www.healthline.com/nutrition/ceylon-vs-cassia-cinnamon#TOC_TITLE_HDR_1
- El-Baroty, G. S., Abd El-Baky, H. H., Farag, R. S., Saleh, M. A. (2010). Characterization of antioxidant and antimicrobial compounds of cinnamon and ginger essential oils. African Journal of Biochemistry Research, 4(6), 167-174. https://academicjournals.org/journal/AJBR/article-abstract/8D4DEA111465
- Ranasinghe, P., Pigera, S., Premakumara, G. A., Galappaththy, P., Constantine, G. R., Katulanda, P. (2013). Medicinal properties of 'true’ cinnamon (Cinnamomum zeylanicum): a systematic review. BMC Complementary and Alternative Medicine, 13, 275. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3854496/
- Zielnik. (2020, maj 22). Cynamon (cynamonowiec) – jakie ma właściwości lecznicze i negatywne, jak go stosować i czy posiada przeciwwskazania? [wpis na blogu]. Pobrane z https://www.izielnik.pl/blog/cynamon-cynamonowiec-jakie-ma-wlasciwosci-lecznicze-i-negatywne-jak-go-stosowac-i-czy-posiada-przeciwwskazania
- Michalak, Ż. (2020). Cynamon. Pobrane z https://vitapedia.pl/cynamon
- Kaławaj, K., Lemieszek, M.K. (2015). Prozdrowotne właściwości cynamonu. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 21(3), 328–331. https://www.monz.pl/Prozdrowotne-wlasciwosci-cynamonu,73602,0,2.html
- Ranasinghe, P., Jayawardana, R., Galappaththy, P., Constantine, G. R., de Vas Gunawardana, N., Katulanda, P. (2012). Efficacy and safety of 'true’ cinnamon (Cinnamomum zeylanicum) as a pharmaceutical agent in diabetes: a systematic review and meta-analysis. Diabetic Medicine: a Journal of the British Diabetic Association, 29(12), 1480–1492. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22671971/
- Pham, A. Q., Kourlas, H., Pham, D. Q. (2007). Cinnamon supplementation in patients with type 2 diabetes mellitus. Pharmacotherapy, 27(4), 595–599. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17381386/