Congee – woda i ryż
Congee lub jook w języku kantońskim w dokładnym tłumaczeniu oznacza wodę ryżową. Rzeczywiście jest to po prostu kleik ryżowy, rodzaj owsianki ryżowej, serwowanej od wieków w tradycyjnych domach azjatyckich. W Chinach congee uznawano za lek od czasów dynastii Han w 206 r. p.n.e. Obecnie congee jada się na śniadanie, w Singapurze także jako przekąskę o północy.
Podstawowe składniki tradycyjnego congee to ryż i woda lub wywar. Congee gotuje się kilka godzin, bez dodatków, nawet bez soli.
Congee – wersja podstawowa
Przygotowanie congee jest banalnie proste!
Składniki:
- filiżanka ryżu białego (może być jaśminowy)
- 4–6 filiżanek wody, bulionu warzywnego lub mięsnego
Zamiast białego ryżu można użyć ryżu brązowego, jęczmienia lub prosa. Przed gotowaniem ryż warto namoczyć. Przełożyć do garnka i zalać wodą. Zagotować, a potem trzymać na bardzo małym ogniu ok. 4 godzin, od czasu do czasu mieszając. Można też ugotować ryż na wodzie, a potem przelać go do termosu i zakręcić. Termos zawinąć w gruby ręcznik i pozostawić na noc. Rano zjeść ciepłe congee na śniadanie.
Jak zrobić rozgrzewającą owsiankę?
Congee – wartości odżywcze
Congee uważa się za pełnowartościowy posiłek. Kubek (ok. 250 g):
Congee nie zawiera glutenu, bez obaw można je jeść na diecie bezglutenowej. Potrawa ma też niewiele białka. Można ją zatem serwować chorym na przewlekłą niewydolność nerek, zwłaszcza w zaawansowanym stadium choroby, gdy trzeba znacząco obniżyć poziom białka w diecie.
Congee – właściwości
Według medycyny chińskiej congee zjedzone na śniadanie zapewnia idealną równowagę dwóch sił – yin i yang, do której dąży każdy organizm. Congee w wersji podstawowej to także tajna broń medycyny chińskiej w walce z chorobami układu pokarmowego. Kleik ryżowy stosuje się w przypadku zatruć oraz problemów pokarmowych. Łagodzi podrażnienia, wspomaga wątrobę, żołądek oraz korzystnie wpływa na jelita.
Congee poleca się osobom z chorobami przewlekłymi, którym towarzyszą dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Według tradycyjnej medycyny chińskiej ta prosta potrawa może łagodzić stany zapalne i odżywiać układ pokarmowy, a także wzmacnia organizm. Jej działanie porównuje się do wywaru z żeń-szenia. Zdaniem słynnych chińskich medyków ryż przywraca harmonię oraz siły witalne, dostarcza też qi (energię życiową) i nawilża organizm.
Sprawdź także: https://naturalnieozdrowiu.pl/komosa-ryzowa-quinoa-jak-ja-gotowac-i-jakie-ma-wlasciwosci/
Dlatego congee można polecić:
- na diecie lekkostrawnej
- rekonwalescentom po operacjach, zwłaszcza tych w obrębie przewodu pokarmowego
- cierpiącym na wrzody żołądka i dwunastnicy, szczególnie w fazie ostrej
- chorym z ostrym zapaleniem trzustki
- przy przeziębieniu, grypie i COVID-19, zwłaszcza przy gorączce
- pacjentom onkologicznym, przy nudnościach i wymiotach, np. przy leczeniu nowotworów głowy i szyi, zwłaszcza przy trudnościach z połykaniem
- przy biegunkach u niemowląt i dzieci
- przy marskości wątroby
5 śniadań ze śliwką węgierką w roli głównej
Congee nie tylko dla chorych
Congee mogą bez obaw jeść zdrowe osoby, które nie muszą przestrzegać rygorystycznej diety. A ponieważ w wersji podstawowej congee jest dość mdłe, tradycyjną ryżankę wzbogaca się różnymi dodatkami i zjada na słodko lub na słono. Świetnie smakuje z dodatkiem owocowych musów, np. jabłek, malin i ananasa, brzoskwiń, a także cynamonu, daktyli, suszonych śliwek i imbiru.
W wersji na słono congee wzbogaca się warzywami i świeżymi ziołami. Do congee dodaje się także:
- tofu
- jajka na miękko
- krewetki
- ryby
- udka kurczaka
- szpinak
- pokrzywę
- boćwinę
- musztardę
- rukiew wodną
- rukolę
- grzyby shitake
- pastę miso
Smak congee niekiedy odbiega od pierwowzoru dzięki różnym dodatkom
- W Birmie do congee używa się tylko bulionu i posiekanej cebuli.
- Koreańskie congee jest gotowane z mlekiem, tuńczykiem i przyozdobione warzywami.
- W Wietnamie congee przyrządza się z zakrzepłą krwią wieprzową.
- W Chinach congee jest aromatyzowane kimchi. Potrawie towarzyszą często jaja stuletnie, a także pędy bambusa, marynowane tofu i jaja kacze.
- Na Filipinach congee podaje się z flakami wołowymi, przyrządza się je na bulionie z kurczaka.
- W Japonii congee jest nazywane okayu. Gotuje się je przy użyciu stosunkowo niewielkiej ilości wody, co nadaje mu gęstą konsystencję. Można również dodać jajka, aby dodatkowo zagęścić potrawę.
Congee na przeziębienie i grypę
Do gotowego congee dodać posiekaną szalotkę i świeżo starty korzeń imbiru. Gotować na małym ogniu ok. 15 min. Przy bólu zatok można też dodać niewielką ilość wasabi. Zjeść ciepłe congee, zawinąć się w ciepły koc i odpoczywać.
Przy zaparciach
Do gotowego congee dodać kombu, hijiki, wakame, pochrzyn, czarny sezam, nasiona lnu i suszone śliwki, co wzbogaci potrawę w błonnik.
Dla pacjentów onkologicznych
Congee z dodatkiem imbiru złagodzi nudności i wymioty u pacjentów onkologicznych w trakcie chemioterapii. Congee ugotowane na wywarze mięsnym wzbogaci menu chorego w żelazo, co jest ważne przy niedokrwistości.
Szakszuka – 4 nietypowe pomysły na ciepłe śniadanie
Congee – przepis
Proste congee z kurczaka
Składniki:
- 1 szklanka długoziarnistego białego ryżu (lub jaśminowego)
- 2 udka kurczaka
- 2,5 litra wody lub bulionu mięsnego
- łyżeczka różowej soli himalajskiej
- łyżka drobno posiekanego lub startego na tarce świeżego imbiru
- pół łyżki oleju kokosowego
- szalotka, ciemny olej sezamowy
Ryż opłukać, odsączyć i przełożyć do dużego garnka, wlać wodę lub bulion, a także umyte mięso i sól. Doprowadzić do wrzenia, a potem zmniejszyć ogień. Gotować bez przykrycia ok. 60 min do momentu, aż ryż zmięknie, kurczak będzie miękki, a bulion zgęstnieje do konsystencji owsianki. Wyjąć mięso, oddzielić od kości. Rozdrobnione mięso włożyć do garnka, dodać imbir. Gotować jeszcze 5 min. Następnie dodać olej kokosowy, wymieszać. Przelać do miseczek, udekorować posiekaną szalotką i olejem sezamowym.
Congee wegańskie
Składniki:
- 1 szklanka długoziarnistego białego ryżu (lub jaśminowego)
- 9 szklanek wody lub bulionu warzywnego
- garść suszonych grzybów shitake
- kilka kawałków świeżej trawy cytrynowej lub 3-4 łyżeczki pasty z trawy cytrynowej
- łyżka drobno posiekanego lub startego na tarce świeżego imbiru
- szalotka lub cebula
- przyprawy: sos sojowy, biały pieprz, olej chili
Ryż opłukać, osączyć i przełożyć do dużego garnka. Grzyby shitake zalać gorącą wodą, moczyć 30–45 min. Do garnka z ryżem wlać wodę, dodać grzyby i trawę cytrynową. Zagotować. Przykryć garnek i gotować na małym ogniu ok. 60 min, od czasu do czasu mieszając. Potem zdjąć garnek z ognia i pozostawić na 15 minut, by congee zgęstniało. Ciepłe congee przełożyć do miseczki, dodać odrobinę sosu sojowego, białego pieprzu, oleju chili, a także smażone szalotki lub smażoną cebulę.
Congee z miksem owoców
Składniki:
- filiżanka ryżu białego (może być jaśminowy)
- 4–6 filiżanek wody
- filiżanka (150 g) pokrojonych owoców, np. ananas, brzoskwinie, nektarynki i kilka wiśni lub malin (mogą być mrożone)
- łyżka cukru trzcinowego
Ryż namoczyć i osączyć. Przełożyć do garnka i zalać wodą. Zagotować, a potem trzymać na bardzo małym ogniu ok. 4 godzin, od czasu do czasu mieszając. Do ciepłego congee dodać cukier i ponownie zagotować. Zmniejszyć ogień, dodać pokrojone owoce i gotować jeszcze kilkanaście minut. Ciepłe congee przełożyć do miseczek i udekorować wiśniami.
Źródła:
- Flaws, B. (1995). The book of jook: Chinese medicinal porridges: a healthy alternative to the typical western breakfast. Portland: Blue Poppy Press.
