Wzrok to jeden z naszych najważniejszych narządów zmysłu. Jak każdy inny organ, także oczy mogą zachorować. Niestety, wiele z chorób narządu wzroku to poważne schorzenia, wymagające specjalistycznego leczenia. Czasem jednak, gdy w porę dostrzeżemy oznaki choroby oczu, można im zapobiec lub opóźnić ich rozwój.
Spis treści
Profilaktyczne wizyty u okulisty
Dlatego tak ważne są regularne wizyty u okulisty. W szczególności powinny tego przestrzegać osoby, które mają wady wzroku, noszą okulary albo cierpią na choroby przewlekłe, takie jak np. cukrzyca, nadciśnienie, choroby tarczycy, nowotwory i wiele innych. Cukrzyca sama w sobie jest schorzeniem, które może prowadzić do poważnych uszkodzeń wzroku.
Inne chroniczne dolegliwości wymagają stosowania leków, które mogą wpływać negatywnie na kondycję oczu. Specyfiki, które mogą niekorzystnie oddziaływać na oczy, to między innymi antybiotyki, leki sterydowe, antydepresyjne lub antykoncepcyjne.
Także w przypadku, gdy odczuwamy silne zmęczenie oczu, pieczenie, opuchnięcie, nadmierne łzawienie, suchość oczu lub jeśli zauważamy u siebie nawracające zaburzenia widzenia, rozmywanie się obrazu, błyski lub plamki w polu widzenia, jest to bezwzględnym wskazaniem do wizyty u lekarza okulisty.
Choroby oczu – jak je rozpoznać?
Im szybciej zdecydujemy się na konsultację ze specjalistą, tym większe szanse, że unikniemy poważnych chorób.
Zaćma
Jest jedną z najczęściej występujących chorób oka. Zaćma, nazywana także kataraktą, to określenie na zmętnienie soczewki, które w mniejszym lub większym stopniu upośledza widzenie.
Objawy zaćmy:
- Choroba oczu przez długi czas może nie dawać poważniejszych objawów. Odczuwamy jedynie niewielkie pogorszenie jakości widzenia, na początku jest to jakby lekka mgła przed oczami, której staramy się pozbyć, trąc oczy i mrugając.
- Następnie zaczynamy mieć problemy z ostrością widzenia, obrazy stają się niewyraźne, z czasem pojawiają się kłopoty z czytaniem, oglądaniem telewizji.
- Pogarszanie się widzenia z powodu zaćmy następuje stopniowo, świat widzimy jak przez brudne okno, potem zasnuwa je coraz ciemniejsza mgła, oko staje się mętne i szare, a w końcowym etapie chory odróżnia jedynie światło od ciemności.
Zaćma może pojawiać się wraz z upływem wieku i nasilać po 60. roku życia, lecz może być także efektem współistnienia takich chorób, jak cukrzyca lub zapalenie rogówki, bywa też konsekwencją urazu gałki ocznej.
Dbając właściwie o oczy, można spowolnić jej rozwój, a nawet całkowicie jej zapobiec. Radykalnym rozwiązaniem w przypadku tej choroby oczu jest operacja.
Jaskra
To najczęściej spotykana choroba oczu. Jaskra może się przytrafić każdemu, niezależnie od wieku. Ta choroba oczu jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty wzroku, zwłaszcza jeśli nie jest odpowiednio leczona. Problem polega na tym, że jej przebieg przez długi czas jest całkowicie bezobjawowy.
Bezpośrednią przyczyną jaskry jest podwyższone ciśnienie panujące wewnątrz gałki ocznej. Powoduje ono ucisk na naczynia krwionośne, które dostarczają do oka wszystkie potrzebne składniki odżywcze. W efekcie oko jest niedożywione i nerw wzrokowy stopniowo obumiera, prowadząc najpierw do zaburzeń widzenia, a następnie do utraty wzroku. Jest to proces nieodwracalny.
Podobnie jak często nie odczuwamy wysokiego ciśnienia tętniczego, tak nie czujemy również, że mamy podwyższone ciśnienie śródgałkowe.
Dlatego pierwsze niepokojące objawy jaskry, do których należą:
- ból oczu
- zaczerwienienie gałki ocznej
- zamglony obraz
- możliwe zawroty głowy
powinny nas skłonić do jak najszybszej wizyty u okulisty. Pierwszy bolesny atak jaskry jest ewidentnym symptomem tej choroby i sygnałem, że należy jak najszybciej rozpocząć leczenie.
Warto wiedzieć, że jeśli ktoś z członków naszej bliskiej rodziny cierpi na jaskrę, my także jesteśmy narażeni na tę skłonność chorobową. Dobrze jest więc regularnie wykonywać badania w kierunku choroby oczu, jaką jest jaskra.
Jaskrę leczy się, stosując farmakologiczne środki obniżające ciśnienie wewnątrz gałki ocznej.
Odwarstwienie się siatkówki
Prowadzi do stanu, który wymaga natychmiastowej wizyty na ostrym dyżurze okulistycznym. Odklejona siatkówka traci szybko kontakt z naczyniami krwionośnymi i zaczyna obumierać. Gdy w porę nie zareagujemy, stracimy wzrok w chorym oku.
Pierwszym sygnałem, że coś niepokojącego się stało, to nagłe zaburzenia widzenia, ciemny obszar w polu widzenia, czarne plamki – „muszki” przed oczami oraz pojawiające się nagle błyski w oku.
Jedynym leczeniem odwarstwienia się siatkówki jest operacja lub laseroterapia.
Zwyrodnienie plamki żółtej
Plamka żółta jest częścią siatkówki, dzięki której możemy czytać, pisać, rozróżniać szczegóły i kolory.
Zaniepokoić nas powinny takie objawy zwyrodnienia plamki żółtej:
- falowanie obrazu
- rozmazywanie się liter
- zaburzenia w rozróżnianiu kształtów i barw
Pierwsze symptomy choroby oczu dotyczą problemów z czytaniem. Z czasem widzenie staje się poważnie ograniczone, a ostatecznym rezultatem zwyrodnienia plamki żółtej jest ślepota.
Zwyrodnienie plamki żółtej rozwija się powoli i ujawnia z reguły dopiero po 60. roku życia, a sprzyjają mu: palenie papierosów, nadmierna ekspozycja na światło słoneczne i szkodliwe promieniowanie, cukrzyca, wysokie ciśnienie tętnicze oraz niedobory witamin i składników odżywczych odpowiedzialnych za prawidłowe funkcje narządu wzroku.
Zespół suchego oka
Zespół suchego oka, na który uskarża się wiele osób, jest spowodowany niedostatecznym wydzielaniem łez lub nadmiernym parowaniem filmu łzowego. Film łzowy pokrywa powierzchnię gałki ocznej i chroni ją przed wysychaniem.
Przy zaburzeniach jego funkcji pojawiają się takie objawy zespołu suchego oka:
- uczucie piasku lub obcego ciała pod powiekami
- pieczenie
- drapanie
- swędzenie
- zaczerwienienie
- obrzęk powiek
- przekrwienie spojówek
- nadwrażliwość na światło
- ból i zmęczenie oczu
Symptomy te są wynikiem podrażnienia unerwionej rogówki, która przestaje być chroniona filmem łzowym. Na początku tej choroby oczu objawy są niewielkie, lecz z czasem przybierają na sile i stają się bardziej dokuczliwe. Suchość oka przeszkadza w codziennych czynnościach – podczas czytania, pracy przed komputerem, jazdy samochodem. Nasila się w klimatyzowanych pomieszczeniach, na słońcu, czy podczas wietrznej pogody.
Przyczyny, które prowadzą do powstania zespołu suchego oka to m.in.:
- długotrwałe przemęczenie oczu
- nieodpowiednia dieta
- nadużywanie alkoholu
- palenie papierosów
- niektóre choroby (np. cukrzyca, nadciśnienie, choroby tarczycy, alergie)
- soczewki kontaktowe
- zmiany hormonalne
- przyjmowanie niektórych leków
- fizjologiczne zmniejszenie wydzielania łez, związane z wiekiem
Zapalenie spojówek
To bardzo powszechna choroba oczu. Zapalenie spojówek dotyczy błony śluzowej pokrywającej gałkę oczną i wewnętrzną część powieki.
Objawy zapalenia spojówek:
- zaczerwienienie
- swędzenie
- pieczenie
- podrażnienie i opuchnięcie śluzówek
Ponadto może wystąpić:
- łzawienie
- wyciek wydzieliny zapalnej (wodnistej lub ropnej)
- sklejenie powiek
- światłowstręt
Zapalenie spojówek może się rozwinąć na tle zakaźnym: bakteryjnym, wirusowym, grzybiczym lub niezakaźnym, jeśli przyczyną stanu zapalnego jest podrażnienie mechaniczne, uraz, dym, wiatr, promieniowanie lub ciało obce w oku. Powodem zapalenia spojówek często bywa także alergia.
W tym przypadku warto odwiedzić okulistę, aby wykluczyć inne poważniejsze choroby oczu, objawiające się podobnymi symptomami oraz uzyskać poradę, jak najlepiej sobie poradzić z ostrym stanem zapalnym.
Jęczmień
Jęczmień na oku to ropne zapalenie gruczołów powieki, objawiające się niewielką, lecz bolesną grudką, umiejscowioną na brzegu powieki. Może dotyczyć górnej lub dolnej powieki. Miejsce zapalne jest zaczerwienione, opuchnięte, a chory odczuwa ból i ucisk powieki.
Jęczmień wywoływany jest przez bakterie, a jego pojawienie się zazwyczaj wynika z nieprawidłowej higieny, przez co dochodzi do zakażenia. Na wystąpienie tej choroby oczu bardziej narażone są osoby z obniżoną odpornością oraz chorujące na przewlekłe schorzenia.
Jęczmień na oku zazwyczaj ustępuje samoistnie i nie wymaga specjalnego leczenia.
Zapalenie brzegów powiek
Przyczyną tej choroby oczu jest zatkanie gruczołów łojowych powieki. Zapalenie brzegów powiek objawia się czerwonymi, swędzącymi, piekącymi i silnie opuchniętymi powiekami. Brzegi powiek są często błyszczące, pokryte strupkami, a rzęsy są posklejane wydzieliną.
Zapalenie brzegów powiek może współwystępować wraz z innymi chorobami oczu o charakterze zakaźnym. Sprzyja mu także ekspozycja na kurz, zanieczyszczenie powietrza, dym papierosowy oraz przeciągi.
