Korzeń mniszka lekarskiego zawiera trójterpeny, związki goryczowe, fitosterole, wielocukry, substancje żywicowe, cholinę, kwasy organiczne. Jest cennym źródłem łatwo przyswajalnych soli mineralnych, a w szczególności potasu.
Liście mniszka pospolitego zawierają sole mineralne takie jak potas, magnez, krzem, żelazo, witaminy C, D, A i z grupy B a także flawonoidy i karotenoidy.
Kwiaty mają podobną zawartość substancji czynnych, ale zawierają większą ilość olejku eterycznego i fitoestrogen.
Spis treści
Czy można suszyć kwiat mniszka lekarskiego?
Jak najbardziej! Z suszu można przygotować bowiem cenne napary, herbatki czy nalewki wykorzystywane w leczeniu przewlekłych nieżytów gardła, przy niewydolności nerek, wczesnych stadiach cukrzycy, zaburzeniach trawienia.
Mniszek pospolity doskonale oczyszcza organizm z niechcianych produktów przemiany materii.
Jak zrywać kwiaty mniszka lekarskiego?
Kwiaty mniszka zbieramy wczesną wiosną – w kwietniu lub maju. Najlepiej robić to przed południem, po opadnięciu rosy, w ciepły i słoneczny dzień. Miejsce, z którego pozyskujemy surowiec powinno być oddalone od ruchliwych ulic i pól uprawnych.
Zbieramy tylko główki kwiatów, które są w pełni kwitnienia. Robimy to w rękawiczkach, aby białe mleczko wypływające z rośliny nie zabarwiło skóry rąk na brunatny kolor.
Po uzbieraniu potrzebnej nam porcji kwiatów mniszka nie myjemy ich, aby nie spłukać cennego pyłku. Rozkładamy je luźno na białym papierze lub płótnie na godzinę lub dwie, aby drobne owady opuściły kwiaty.
Miejsce, w którym będziemy suszyć kwiaty powinno być suche, przewiewne i zacienione. Kwiaty suszone mogą być na tacach lub w przewiewnych woreczkach. Jeśli zdecydujemy się na suszenie w workach, musimy pamiętać, aby co kilka dni potrząsnąć nim, by do wszystkich kwiatów docierało świeże powietrze.
Niektórzy zielarze zalecają, aby do wytworzenia suszu wykorzystywać tylko płatki pozbawione zielonych końcówek, bo te są gorzkie. Napar czy herbatka przygotowana z samych płatków będzie miała delikatny smak.
Jak przechowywać mniszka lekarskiego?
Dobrze wysuszone kwiaty mniszka lekarskiego, po sprawdzeniu czy wszystkie dobrze się zachowały, przekładamy do słoja z bardzo szczelnym zamknięciem.
Susz można też przechowywać w papierowych torbach, ale zawsze w ciemnym miejscu, suchym i przewiewny, aby nie dopuścić do zapleśnienia kwiatów mniszka lekarskiego.
Zastosowanie suszu z mniszka lekarskiego
Suszonych kwiatów mniszka można używać na wiele sposobów. Najpopularniejsze są napary przygotowywane z suszonych kwiatów lub korzenia mniszka lekarskiego. Pije się je trzy razy dziennie.
Mniszek lekarski warto także wykorzystać do przygotowania toniku, którym możemy przemywać oczy i skórę twarzy. Tonik z mniszka lekarskiego jest polecany osobom zmagającym się z trądzikiem.
Wartościowa i zdrowa jest też nalewka z suchych kwiatów mniszka i białego wina, którą poleca się przy przewlekłym zapaleniu kłębuszków nerkowych.
W kuchni mniszek lekarski będzie znakomitym dodatkiem do sałatek, farszów lub sosów. Lekko gorzki posmak, jaki ma ziele mniszka doda potrawie pikanterii.
Mniszek lekarski, a zwłaszcza jego kwiaty, mogą być bazą na syrop z kwiatów mniszka.
Coraz większą popularność zyskuje też świeży sok otrzymywany ze zmiksowanej i wyciśniętej rośliny.
Nierozwinięte kwiaty mniszka można zasypać solą i odstawić na miesiąc w ciemne miejsce. Po tym czasie będą smakiem przypominać kapary.
Mniszek lekarski – kiedy warto stosować?
O tym, że mniszek lekarski ma cenne właściwości prozdrowotne nie trzeba przekonywać.
Kwiaty mniszka lekarskiego usprawniają pracę wątroby, ponieważ pobudzają wydzielanie żółci. Są stosowane także jako środek pomocniczy przy leczeniu schorzeń wątroby. Ekstrakty z mniszka wykorzystuje się także przy postępującej marskości wątroby oraz chorobach pęcherzyka żółciowego.
Picie naparów z kwiatów mniszka lekarskiego ułatwia trawienie. Napar jest polecany osobom, których organizm wydziela mało soku żołądkowego.
Mniszek lekarski ma silne właściwości moczopędne, stąd działa oczyszczająco. Usuwa z organizmu nadmiar jonów sodu i potasu, a dodatkowo pomaga przy niewydolności nerek, kamicy moczowej, zapaleniu dróg moczowych, obrzękach spowodowanych ograniczonym wydzielaniem moczu.
Kwiaty mniszka działają krwiotwórczo i wzmacniająco. Mają też działanie przeciwzakrzepowe. Ponadto napar obniża poziom cukru we krwi.
Regularne picie naparów jest zalecane przy zaburzeniach miesiączkowania, zapaleniu przydatków, przy endometriozie oraz nieprawidłowym funkcjonowaniu jajników.
Syrop z kwiatów mniszka, nazywany miodem, to doskonały środek profilaktyczny i leczniczy. Najczęściej wykorzystuje się go przy problemach z układem oddechowym – chrypką, kaszlem, bólami gardła.
Syrop ma właściwości łagodzące, przeciwzapalne i ułatwiające odksztuszanie. Polecany jest także na tzw. kaszel palacza.
Źródła:
- Treben M. „Apteka Pana Boga”, Wydawnictwo Purana, 2022
- Gorzkowska M., „Zioła. Jak zbierać, przetwarzać, stosować”, Wydawnictwo Bosz, 2020
- Lewkowicz-Mosiej T., „Rośliny wzmacniające naszą odporność i aktywność, Wydawnictwo Studio Astropsychologii, 2015
