Oczekujesz na narodziny swojego dziecka? Przygotuj się na taką sytuację – idziesz do sklepu lub na spacer i nagle czujesz, że brzuch robi się twardy jak kamień. Maluszek w środku przestaje się ruszać – pewnie zaskoczony tak gwałtownym uciskiem. Stajesz, delikatnie gładzisz brzuch, uspokajając malca, oddychasz głębiej, czekając, kiedy skurcz minie. Co będzie dalej? Pojawi się kolejny skurcz, czy nie? Jeśli tak, to po jakim czasie? Czy to skurcze przepowiadające, czy może skurcze porodowe – pierwsza zapowiedź TEJ wielkiej chwili? Prof. dr hab. n. med. Marzena Dębska odpowiada na najczęściej pojawiające się pytania pacjentek.
Ból brzucha w ciąży – jaka może być przyczyna?
Spis treści
Czym są skurcze Braxtona-Hicksa?
Skurcze Braxtona-Hicksa to fizjologicznie występujące w okresie ciąży napinania się mięśnia macicy. Jest to zjawisko naturalne i zupełnie niegroźne. Uważa się, że jest to sposób na „przygotowanie się” mięśnia macicy do porodu. Skurcze tego typu są zazwyczaj niebolesne, choć mogą sprawiać pewien dyskomfort, ponieważ macica dość silnie się napina. Taki skurcz może trwać nawet do dwóch minut. Skurcze Braxtona-Hicksa są nieregularne, mają zmienne nasilenie i ustępują samoistnie.
Występują one już we wczesnej ciąży, ale zazwyczaj są odczuwalne od około 20 tygodnia. Skurcze Braxtona-Hicksa pojawiają się częściej pod koniec ciąży, po wysiłku oraz po aktywności seksualnej. Na ich częstsze występowanie może tez wpływać odwodnienie organizmu kobiety ciężarnej. Niektóre kobiety zaczynają je odczuwać dopiero w trzecim trymestrze ciąży. Skurcze te nie powodują skracania się szyjki macicy, w przeciwieństwie do skurczy porodowych, które występują regularnie. A jeśli już wystąpią, zwykle ich częstość i nasilenie zwiększają się, kończąc się porodem.
Badanie KTG w ciąży – dlaczego jest ważne i kiedy je wykonać?
Skurcze w ciąży – kiedy mogą sygnalizować, że dzieje się coś złego?
Niepokój powinny budzić skurcze, które mają charakter skurczy porodowych, czyli są regularne, bolesne i nasilają się. Pilnej diagnostyki wymagają skurcze, którym towarzyszą inne objawy, takie jak:
- krwawienie z dróg rodnych
- odpływanie nieprawidłowej wydzieliny z dróg rodnych
- gorączka
- nietypowe – zbyt silne lub osłabione – ruchy płodu
W razie wystąpienia takich skurczów, niezależnie od okresu ciąży, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Skurcze przepowiadające a skurcze przedporodowe – jak je rozróżnić?
Skurcze przepowiadające występują zwykle na 2–3 tygodnie przed rozpoczęciem porodu. Skurcze te najczęściej są odczuwane jako okresowe bóle podbrzusza. Zwykle nie są regularne i nie nasilają się, a raczej z czasem słabną i całkowicie ustępują – samoistnie lub po lekach rozkurczowych i uspokajających.
Najważniejszym objawem różnicującym jest to, że skurcze przepowiadające nie powodują skracania i rozwierania szyjki macicy. Ale to może stwierdzić dopiero lekarz po badaniu ginekologicznym. Dlatego w razie wątpliwości co do charakteru skurczów, zwłaszcza przed terminem porodu, należy udać się do lekarza.
Badania prenatalne – co warto o nich wiedzieć?
Jak rozpoznać skurcze porodowe?
Skurcze porodowe nasilają się – są coraz częstsze i intensywniejsze wraz z upływem czasu. Często towarzyszy im ból w podbrzuszu i okolicy krzyżowej. Skurcze porodowe nie ustępują po podaniu leków uspokajających lub rozkurczowych. Ich najważniejszą cechą jest to, że powodują postęp porodu, czyli skracanie i rozwieranie szyjki macicy.
Czasami trudno jest rozróżnić skurcze przepowiadające od skurczów porodowych. Konieczny jest 1-2-godzinny okres obserwacji, w czasie którego można stwierdzić, z jakimi skurczami mamy do czynienia.
Jak liczyć skurcze?
W dobie cyfryzacji coraz powszechniej pacjentki stosują do liczenia skurczów różnego typu aplikacje. Ale wybór zależy od osobistych preferencji każdej kobiety. Zwykły zegarek, kartka papieru, na której zapisze się godzinę pojawienia się skurczu oraz czas jego trwania, są w każdym razie w zupełności wystarczające.
Boisz się porodu? Pomoże ci DOULA
Czy jeśli skurcze występują regularnie co 10 minut, trzeba jechać do szpitala?
Jeśli pojawiają się regularnie występujące, nasilające się skurcze, występujące co 10 minut od 1 godziny – 2 godzin, najlepiej jest jechać do szpitala. Pacjentki czasami obawiają się, że być może źle rozpoznały początek porodu i zostaną potraktowane na izbie przyjęć z lekceważeniem. Tak nie jest, a raczej tak nie powinno być. Wiadomo jednak, że można trafić w szpitalu na bardziej lub mniej życzliwy personel.
Nie można się tym jednak przejmować, trzeba myśleć o bezpieczeństwie dziecka i swoim. Być może to fałszywy alarm i akcja porodowa jeszcze się nie rozpoczęła, ale lepiej to sprawdzić, niż czekać do ostatniej chwili i potem gnać do szpitala w panice. Jeśli się okaże, że poród się nie rozpoczął, można spokojnie wrócić do domu i poczekać na dalszy rozwój wydarzeń.
Jak oddychać podczas skurczu?
Podczas skurczu oddech powinien być płytki i szybki. Gdy mija, oddychamy przeponą – powietrze wciągamy nosem do brzucha (brzuch podczas nabierania powietrza powinien się unosić). Z kolei podczas wydechu wypuszczamy powietrze bardzo powoli. Oddech ten ma również efekt relaksujący.
Warto podczas ciąży udać się do szkoły rodzenia, gdzie podczas zajęć położna uczy, w jaki sposób oddychać podczas porodu. Różnego rodzaju techniki oddechowe poznają również panie praktykujące (także podczas ciąży) jogę. Dzięki prawidłowemu, świadomie kierowanemu oddychaniu można bardzo sobie pomóc podczas porodu, a także ułatwić dziecku przyjście na świat. Jeśli jednak ktoś nie uczył się oddychania przeponowego albo podczas akcji porodowej pogubi się, zapomni, co ma robić – nic nie szkodzi! Położna towarzysząca na sali porodowej na pewno podpowie, w jaki sposób oddychać.
Poród naturalny a cesarskie cięcie – co warto wiedzieć?
Czy znieczulenie zewnątrzoponowe zmniejsza nasilenie skurczy porodowych i spowalnia poród?
Znieczulenie zewnątrzoponowe powinno być podane w dobrym momencie – to znaczy w trakcie trwania akcji porodowej, gdy jest co najmniej 2-3-centymetrowe rozwarcie oraz gdy występuje prawidłowa, regularna czynność skurczowa. Wówczas nie powinno to mieć niekorzystnego wpływu na przebieg porodu.
Czasem może się zdarzyć, że czynność skurczowa ulegnie osłabieniu – ale jeśli pacjentka po podaniu znieczulenia przyjmie pozycję wertykalną (na przykład na siedząco na piłce), akcja porodowa zwykle szybko wraca do normy. Niewielkie spowolnienie akcji porodowej nie ma zwykle większego znaczenia, w sytuacji gdy pacjentka może urodzić dziecko w większym komforcie.
Czy skurcze występują także po porodzie?
Skurcze macicy są typowym objawem w okresie połogu. Dzięki nim macica stopniowo obkurcza się i wraca systematycznie do stanu sprzed ciąży. Skurcze połogowe pojawiają się najczęściej podczas przystawiania dziecka do piersi, a nawet w momencie, kiedy matka pomyśli o karmieniu czy o dziecku. Może temu towarzyszyć uczucie napływu mleka i ból w dole brzucha, z towarzyszącym krwawieniem z pochwy. Jest to jak najbardziej prawidłowa i naturalna reakcja organizmu. Kiedy tylko macica obkurczy się, skurcze ustaną.
Położna Izabela Dembińska: poród i połóg w czasie pandemii koronawirusa
