Spis treści
Pierwsze objawy Alzheimera
1. Zaburzenie pamięci epizodycznej
Zazwyczaj na początku mogą pojawić się subtelne trudności z przypomnieniem sobie bieżących wydarzeń z własnego życia. Zastanawiamy się po co poszliśmy do pokoju lub jaki dzisiaj dzień tygodnia. Wydarzenia z dawnej przeszłości zakodowane są znakomicie w pamięci.
Często słyszę od osób, które mają objawy Alzheimera takie zadanie: „przecież doskonale pamiętam zdarzenia sprzed 40 lat, nawet ze szczegółami. Nie jest chyba ze mną aż tak źle”. Lub umniejszanie trudności: „Przecież w tym wieku, to każdy zapomina”, „To takie roztargnienie”.
Prawdą jest, że wraz z wiekiem nasze procesy poznawcze słabną, w tym pamięć i zdarza nam się zapomnieć o terminie spotkania lub numeru telefonu znajomego. Istotne jest to, czy w końcu przypomnimy sobie, czy dana informacja umknęła bezpowrotnie?
Często zdarza się, że to najbliżsi zauważają, że dzieje się coś nie tak, mówiąc: „Ale przecież o tym już rozmawialiśmy” albo: „Mamo, zadawałaś mi już to pytanie”, „Tato przecież już ci mówiłam, gdzie i kiedy jedziemy”. Nie obrażajmy się, słysząc takie uwagi, tylko uznajmy je za sygnały alarmowe!
2. Trudności w przypomnieniu nazwisk znanych sobie osób lub nazw przedmiotów codziennego użytku
Każdemu zdarza się zapominać wspomniane informacje, jeśli jednak przytrafia się to częściej niż zazwyczaj, powinno zwrócić naszą uwagę. Możemy porównać to do efektu „mam to na końcu języka”.
Pacjenci mówią: „Wiem o kogo chodzi, mam tę osobę przed oczyma” albo: „No nie wiem, gdzie jest ta ulica, choć tyle razy tam byłem”. Nie tłumaczmy tego wiekiem.
3. Utrata wątku własnej wypowiedzi
Pacjenci ujawniają to słowami: „Zaraz, zaraz, o czym to ja mówiłam…” albo: „Właściwie to już nieważne, co chciałem powiedzieć”. Mogą pojawić się również trudności w śledzeniu rozmowy innych ludzi bądź programu telewizyjnego.
Obawiając się oceny otoczenia, pacjenci świetnie maskują takie objawy. Mogą nawet wycofywać się z wcześniej realizowanych aktywności, ponieważ boją się, że ktoś „coś” zauważy.
4. Zmiana zachowania
Najczęściej rodzina dostrzega, że bliski jest bardziej rozdrażniony, apatyczny, mniej interesuje się zajęciami, które wcześniej lubił wykonywać. W takich sytuacjach często słyszę: „Tata stał się jakiś leniwy” albo: „To już nie jest ta sama kobieta, co sprzed pół roku, teraz częściej popada w apatię, „zawiesza się”.
Normalne, że wraz z wiekiem rezygnujemy z pewnych zajęć, na przykład z braku sił, jednak osoba, u której może rozpoczynać się proces chorobowy straci zainteresowanie nawet zajęciami, które poprzednio sprawiały jej przyjemność. Otoczenie często postrzega to jako lenistwo albo złośliwość.
5. Trudność w podejmowaniu decyzji, interpretowaniu myśli lub prawidłowym osądzie sytuacji
Częściej niż dawniej usłyszymy odpowiedź: „A ja nie wiem”, „Zdecyduj sam”, „Daj mi spokój”. Proste operacje matematyczne mogą stać się niemożliwe do rozwiązania, co może powodować trudności w zajmowaniu się domowymi opłatami. Może temu towarzyszyć uczucie niepokoju, napięcia, rozdrażnienia, lęku, bezradności.
6. (Nie)typowe zachowania
Zazwyczaj jeździsz do danego miejsca tą samą trasą, tym razem pojechałeś inną drogą i nie potrafisz wytłumaczyć dlaczego. Syn mojej pacjentki tak relacjonował początek choroby swojej mamy: „Przebudziłem się w nocy i słyszałem, że ktoś buszuje w kuchni. Poszedłem sprawdzić, co się dzieje. Zobaczyłem mamę przygotowującą coś. Zapytałem mamo co robisz? W odpowiedzi usłyszałem śniadanie, przyłączysz się? Powiedziałem, mamo przecież jest środek nocy! Zobaczyłem wtedy zmieszaną minę mojej mamy i nie wiedziałem co robić”. Wszelkie „dziwne” zachowania, nawet jeśli wystąpiły raz, powinny zwrócić naszą uwagę.
Czy nasz nastrój zależy od bakterii w jelitach? Jak flora bakteryjna wpływa na mózg?
Objawy Alzheimera – zadaj sobie kilka ważnych pytań
Poniżej przedstawiam listę punktów, które pomogą obiektywnie spojrzeć na ewentualne trudności z pamięcią i ocenić, czy mogą to być pierwsze objawy Alzheimera:
- Często spierasz się z innymi ludźmi, że dana sytuacja wyglądała inaczej niż oni twierdzą.
- Problem sprawia Ci przypomnienie sobie wątku np. rozmowy, filmu, książki.
- Notorycznie szukasz przedmiotów, jeśli odłożysz je w inne miejsce niż „tam gdzie zawsze powinny leżeć”.
- Rozmowa telefoniczna powoduje, że zapominasz o tym, co robiłeś przed odebraniem telefonu.
- Zdarza Ci się, nie przyjść na umówione spotkanie lub wizytę lekarską, bo zapomnisz.
- Słyszysz od najbliższych „przecież już to mówiłeś”, „rozmawialiśmy już o tym”, „kolejny raz zadajesz to samo pytanie”.
- Kiedy czytasz gazetę to nie pamiętasz, czy już to wcześniej czytałeś.
- Masz trudności w obsłudze nowych sprzętów agd/rtv itp.
- Często doświadczasz efektu „mam to na końcu języka”, trudno Ci przypomnieć sobie różne nazwy.
- Trudno Ci przypomnieć sobie nazwiska znanych osób – masz tę osobę przed oczami, „widzisz ją”, mówisz „no ten, ten”.
- Zdarza Ci się pojechać w niewłaściwym kierunku choć znasz doskonale drogę do miejsca docelowego.
Jeśli na kilka powyższych stwierdzeń możesz odpowiedzieć tak skontaktuj się z lekarzem pierwszego kontaktu lub specjalistą geriatrą lub neurologiem lub psychiatrą. Lekarze przeprowadzą bardziej szczegółowy wywiad, który obiektywnie określi, czy pojawiają się jakieś trudności.
Opieka nad seniorem – jak się przygotować?
Choroba Alzheimera – gdzie szukać pomocy?
- Dobrze jest zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu w celu oceny sytuacji i sprawdzenia, czy objawy mogą wskazywać na chorobę Alzheimera.
- Na wizycie warto notować to, co mówi lekarz, żeby nic nie umknęło.
- Dobrze, by lekarz przeprowadził krótki test pamięci. Jeśli jednak tego nie zrobi poproś o skierowanie do specjalisty neurologa, geriatry lub psychiatry, by ocenić stan funkcjonowania pamięci. Domagaj się takiego skierowania, nawet jeśli lekarz pierwszego kontaktu nie widzi takiej konieczności!
Wizyta u specjalisty – jak się przygotować do badań w kierunku Alzheimera?
- Spisz na kartce pytania jakie chciałbyś zadać lekarzowi. Zanotuj objawy, które Cię zaniepokoiły lub które zauważyli Twoi bliscy. Zastanów się od jakiego czasu one występują. Zapisanie tych kwestii jest istotne, bo w czasie wizyty mogą zwyczajnie umknąć.
- Weź ze sobą listę leków i dawek jakie przyjmujesz.
- Uporządkuj badania dotychczas wykonane.
- Lekarz będzie zadawał różne pytania. Mów o wszystkim nawet jeśli coś wyda Cię się błahe dla lekarza może mieć ogromne znaczenie w procesie diagnostycznym.
- Jeśli jesteś opiekunem osoby, która doświadcza trudności z pamięcią możesz poprosić lekarza o rozmowę na osobności, po to by zachować dobrostan psychiczny swojego bliskiego. Trudnym jest słuchać o objawach, których nie ma się świadomości, że występują. Najczęściej chorzy reagują gniewem, smutkiem lub złością mówiąc: „chcecie zrobić ze mnie wariata”.
- Prawdopodobnie na początku specjalista zleci badania laboratoryjne:
- CRP
- Morfologia krwi
- Elektrolity (Na, K)
- Kreatynina
- Glikemia, Hemoglobina glikowana
- Witamina B12
- TSH, FT3, FT4
- VDRL
- Badanie fizykalne
- Ocena podstawowych czynności życiowych ADL
- Ocena złożonych czynności życiowych I-ADL
- Badanie neuropsychologiczne
To ostatnie jest również bardzo ważne choć mało popularne. Badanie neuropsychologiczne wykonywane jest przez psychologa i ma na celu ocenę funkcjonowania procesów poznawczych takich jak:
- pamięć
- uwaga
- planowanie i rozwiązywanie problemów
- postrzeganie
- mowa
Nie bój się tego spotkania. Polega ono na rozmowie i wykonaniu szeregu zadań podobnych do łamigłówek. NIE BADA ONO TWOJEJ INTELIGENCJI, nie bój się oceny! Bardzo często słyszę od Pacjentów w gabinecie takie zdanie: „A ja tak się bałam, że wyjdę na głupią”, „Spać nie mogłam przed badaniem, bo myślałam, że moja inteligencja będzie badana”. Nic bardziej mylnego! Takie badanie warto powtarzać, co pół roku lub co roku jeśli służy ono profilaktyce. Wtedy mamy punkt odniesienia i możemy obserwować dynamikę zmian.
5 problemów zdrowotnych, w których warto zastosować olejek CBD
Jeśli zauważasz u siebie lub u swojego bliskiego jakieś zmiany w pamięci czy opisane powyżej objawy Alzheimera, nie odwlekaj skonsultowania tego z lekarzem. Im wcześniej rozpoczęty proces diagnozy, tym więcej możliwości pomocy!
Jeśli Twój bliski nie chce zgłosić się na badanie, zachęć go, że przebadacie się razem. Przekonywanie za wszelką cenę, może przynieść odwrotny skutek – niechęć i opór przed pójściem do lekarza. Bardzo często osoby same czują, że coś jest nie tak, boją się tego co się z nimi dzieje, nie rozumieją skąd takie objawy.
Przymus bardzo często kończy się słowami: „Chcecie zrobić ze mnie wariata”, „Uważasz, że jestem idiotą?”, „Sama się lecz, ja nie potrzebuję pomocy”, „Przecież nie mam kłopotów z pamięcią i do żadnego lekarza nie pójdę”. Lepiej łagodnie zachęcić do badania, ze spokojem.
