Spis treści
Jaki test na koronawirusa można wykonać podczas diagnostyki SARS-CoV-2?
Obecnie dysponujemy dwoma rodzajami testów na koronawirusa:
1. Szybki test przesiewowy (płytkowy) na obecność przeciwciał
Bada się krew. Jest to badanie serologiczne, czyli oznaczenie przeciwciał, wytworzonych przez organizm w reakcji na zakażenie koronawirusem. Pojawiają się one we krwi po od 5 do 21 dni od wystąpienia objawów. W pierwszej kolejności produkowane są przeciwciała w klasie IgM. Ich obecność sugeruje aktywną infekcję.
Po kolejnych kilku dniach pojawiają się również przeciwciała w klasie IgG. To one będą w przyszłości kapitałem odpornościowym organizmu w walce z ponownym zakażeniem wirusem. Jeśli ktoś posiada jedynie przeciwciała IgG, może to być sygnał, że przeszedł chorobę i nabył odporność.
Jednak pomimo tego, że testy te są tanie, dają szybko odpowiedź (po kilkunastu minutach od pobrania próbki), w Polsce nie rekomenduje się ich wykonywania. Mogą bowiem dawać wyniki fałszywie dodatnie lub pozytywne, jak i niejednoznaczne. Potwierdzenie diagnozy wymaga zatem dodatkowego badania molekularnego.
Maseczki antywirusowe obowiązkowe od 16 kwietnia w Polsce – przeczytaj więcej!
2. Genetyczny test na koronawirusa
Bada się wymaz z nosa i gardła. Osoba pobierająca materiał wsuwa specjalną szpatułkę głęboko do nosa i gardła, skąd pobiera materiał. Najlepiej aby do pobrania wykorzystano bezpieczny zestaw pobraniowy inaktywujący wirusa. Pobraną i zabezpieczoną w specjalnym trójwarstwowym pojemniku próbkę przesyła się do jednego z kilkudziesięciu certyfikowanych laboratoriów.
Test na obecność SARS-CoV-2 obejmuje kilka etapów: pobranie próbki , transport do laboratorium, przygotowanie próbki do badań, izolację materiału genetycznego, przygotowanie materiału do badania rtPCR, badanie rtPCR, analizę danych, raport z wynikiem. Badanie wymaga całej infrastruktury laboratoryjnej, specjalnych urządzeń, maszyn, robotów, materiałów zużywalnych, zaangażowania zespołu diagnostów laboratoryjnych etc.
Badanie trwa od kilku do 18 godzin. Osoba, od której pobrano próbkę otrzymuje odpowiedź najwcześniej po ok. dobie. Ok 10 proc. próbek niestety ulega zniszczeniu i badanie należy powtórzyć.
Tylko genetyczny test na koronawirusa daje jednoznaczny wynik – czy do zakażenia koronawirusem doszło czy też nie.
Tylko to badanie jest jedynym w Polsce rekomendowanym sposobem identyfikacji zakażeń. Jest to jednak specjalistyczna i kosztowna diagnostyka – dlatego koszt jednego badania kształtuje się na poziomie między 400 a 600 zł.
Badanie genetyczne wykonywane jest obecnie u osób ze skierowaniem od lekarza, nie powinno się go wykonywać prywatnie i anonimowo w jakimkolwiek laboratorium. Do jego przeprowadzenia potrzebny jest specjalistyczny sprzęt, znakomicie wyszkoleni diagności oraz odpowiednie odczynniki.
Kto powinien poddać się testowi na koronawirusa?
Warto badać wszystkich, u których istnieje wysokie prawdopodobieństwo zakażenia. Przede wszystkim testować należy personel medyczny, lekarzy, pielęgniarki i pielęgniarzy, ratowników, diagnostów laboratoryjnych. Dostęp do badań powinny mieć także osoby, u których występują objawy COVID-19 (kaszel, duszności, wysoka gorączka), oraz te, które miały bliski kontakt z zakażonymi z postawionym rozpoznaniem.
W szczególności powinniśmy zwracać uwagę na przedstawicieli tych grup, w których ciężki przebieg choroby jest najbardziej prawdopodobny. Mowa o osobach starszych, chorych na nowotwory i na inne choroby przewlekłe, które osłabiają odporność i mogą niekorzystnie korelować z przebiegiem infekcji koronawirusem.
Polskie laboratoria wykonują test na korobnawirusa na zlecenie Sanepidu lub lekarza. Koszty pokrywane są m.in. przez NFZ, szpitale albo sponsorów, którzy przekazują darowizny na rzecz służby zdrowia. Niezbędna jest przy tym zgoda Ministerstwa Zdrowia dla ośrodka, który ma przeprowadzać badania (lista laboratoriów COVID-19 https://www.gov.pl/web/zdrowie/lista-laboratoriow-covid ).
- Jeśli masz pytania związane z koronawirusem, zadzwoń na infolinię Narodowego Funduszu Zdrowia 800 190 590
- Jeżeli jesteś za granicą, to dzwoń pod numer infolinii 22 125 66 00 (połączenia płatne zgodne z cennikiem operatora).
- Możesz także uzyskać poradę on-line – więcej informacji na ten temat na stronie Ministerstwa Zdrowia: https://pacjent.gov.pl/podejrzewasz-ze-masz-koronawirusa. Na tej samej stronie znajdziesz też numery telefonów do pobliskich stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz informacje dotyczące szpitali zakaźnych lub placówek z oddziałami zakaźnymi w pobliżu twojego miejsca zamieszkania.
W jaki sposób osoba z podejrzeniem zakażenia koronawirusem jest kierowana na test?
Jeśli są wskazania do badania, pacjenci proszeni są o dotarcie własnym środkiem transportu (jeżeli jest to możliwe) bez kontaktu z kimkolwiek do szpitala zakaźnego.
Co zrobić, jeśli masz objawy COVID-19?
- Zadzwoń do najbliższej stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (numery telefonów znajdziesz na stronie pacjent.gov.pl)
- Udaj się własnym środkiem transportu do pobliskiego szpitala zakaźnego (adresy w linku powyżej). Nie korzystaj ze środków komunikacji miejskiej! Jeśli nie masz swojego samochodu powiedz o tym podczas rozmowy z SANEPIDem. Otrzymasz wskazówki jak wówczas postąpić.
Pojawiają się koncepcje, by zorganizować proces pozyskiwania materiału na wzór modelu koreańskiego, czyli z wykorzystaniem mobilnych punktów pobrań. Być może jest to pomysł, który mógłby usprawnić badania, ale wymaga to odpowiedniej organizacji i zadbania o bezpieczeństwo. Jednak jak na tę chwilę pobranie w domu może być kłopotliwe z uwagi na duże ryzyko infekcji.
Niemal połowa osób zakażonych SARS-CoV-2 nie ma żadnych objawów infekcji lub są one bardzo słabe. Niestety nieświadomie rozprzestrzeniają zarazki wokół siebie i zakażają inne osoby. Dlatego tak ważne jest noszenie maseczek ochronnych, mycie rąk i używanie płynów dezynfekujących przez wszystkich.
Sprawdź, jak zrobić żel antybakteryjny i antywirusowy w domu.
Test na koronawirusa – jaka jest dostępność w Polsce?
Polska nadal pozostaje w tyle za państwami, które przyjęły strategię masowego testowania. W Unii Europejskiej prym wiodą Niemcy, które wykonały do tej pory blisko 1317 tys. testów (ok. 15 tys. w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców).
Wiele testów na koronawirusa przeprowadza się także w Hiszpanii – 600 tys. testów (ponad 13 tys. na 1 mln mieszkańców), Wielkiej Brytanii – ponad 380 tys. testów (blisko 5,6 tys. na 1 mln mieszkańców) i we Francji – 333 tys. testów (5,1 tys. badań na 1 mln obywateli). Kraje takie jak Austria, Dania, Czechy przeprowadzają od 12 do 17 tys. testów na 1 mln mieszkańców.
Dla porównania w Polsce do tej pory (stan na 15 kwietnia) przeprowadziliśmy łącznie blisko 148 tys. testów na koronawirusa, z czego na 1 mln Polaków przypada 3,9 tys. testów.
Jednocześnie Światowa Organizacja Zdrowia cały czas apeluje, by zwiększyć dostęp do diagnostyki infekcji koronawirusem.
Gdzie wykonywany jest genetyczny test na koronawirusa?
Większość testów wykonywanych jest w publicznych ośrodkach, ale do akcji przystąpiły też dobrze wyposażone laboratoria prywatne. Jedno z nich, Medyczne Laboratoria Diagnostyczne INVICTA we współpracy z Business Center Club zainicjowały dodatkowo kampanię #testujeMY, w ramach której zachęcają przedsiębiorców do fundowania badań.
Celem jest zwiększenie dostępu do testów dla pracowników służby zdrowia, którzy pozostają „na posterunku” i pacjentów, którzy potrzebują szybkiej diagnozy.
Czym są polskie testy na koronawirusa?
Wszystkie media podają informację, że właśnie ruszyła produkcja polskich testów na koronawirusa – opracowanych przez młodych naukowców z Poznania z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN. Czym są i na jakiej zasadzie działają te testy?
Tzw. „polski test na koronawirusa” to jeden z ważnych elementów badania genetycznego w kierunku COVID-19. – mówi prof. dr hab. n. med. Krzysztof Łukaszuk – Jest to zestaw do identyfikacji wirusa SARS-CoV-2, w którego skład wchodzą m.in. odczynniki i primery (startery) do reakcji PCR.
Są one wykorzystywane przy wykonywaniu zasadniczego badania. To, w jaki sposób je przygotować szczegółowo opisano na stronach WHO i CDC. Zespół z Polski postępując według tych wytycznych, przygotował zestaw, sprawdził go, teraz zaś uruchamiana jest produkcja.
To bardzo dobra wiadomość, ponieważ dzięki polskiej produkcji – elementy do przeprowadzenia reakcji będą łatwiej dostępne. Koszt testu na koronawirusa ma wynieść ok. 50-60 zł. Sam projekt być może otworzy drogę dla innych ośrodków, a miejsc, które będą produkować takie zestawy do badań będzie więcej.
Aktualne informacje o COVID-19 znajdziesz tutaj:
- https://www.gov.pl/web/koronawirus
- https://pacjent.gov.pl/
- https://www.gov.pl/web/zdrowie
- https://twitter.com/MZ_GOV_PL
- https://github.com/CSSEGISandData/COVID-19
- https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
- https://www.ecdc.europa.eu/en/covid-19
- https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/counterterrorism-and-emerging-threats/coronavirus-disease-2019-covid-19
- https://www.pap.pl/szczepionka-covid-19
- https://pl.wikipedia.org/wiki/COVID-19
