Igły sosny mają w sobie witaminę C, minerały (żelazo, kobalt, wapń, mangan, miedź, fosfor), garbniki, flawonoidy, ale też niewielkie ilości olejku eterycznego, który zawiera charakterystyczne terpeny, takie jak alfa- i beta-pinen, beta-felandren, karen, kamfen, limonen. To on daje zapach tak lubiany przez amatorów leśnych spacerów. Wbrew temu, co można przeczytać na wielu stronach w internecie, same igły sosnowe nie dają jednak intensywnego sosnowego zapachu. – Nie są surowcem farmaceutycznym. Źródłem materiału do aromaterapii są młode pędy sosny – mówi dr Jerzy Jambor.
Do czego więc mogą przydać się sosnowe igły? Dzięki zawartości soli mineralnych i bioflawonoidów, oraz – niewielkiej, ale zawsze – ilości terpenów, mają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, także antyoksydacyjne. Mogą ograniczać powstawanie wolnych rodników i poprawiać ogólną odporność organizmu. Amatorom sosnowych aromatów mogą obniżać poziom stresu (sosnowy olejek jest zalecany jest stosowania w stanach chronicznego zmęczenia). Nie brak chętnych na wypijanie wywarów z igieł sosny, choć, co ciekawe, taki płyn najczęściej ma lekko karmelowy, gorzkawy smak, i wcale nie jest zielony, a… różowy. Są i tacy, którzy jedzą młode sosnowe igły, na przykład zmiksowane z oliwą i czosnkiem. Zobaczmy, do czego mogą się przydać w domu i zagrodzie.
Spis treści
Igły sosny do kąpieli
Kąpiel sosnowa ma swoich fanów. Zwłaszcza gdy jest pachnąca – obniża poziom napięcia i poprawia nastrój w sytuacji długotrwałego zmęczenia. Działa wzmacniająco i poprawia krążenie. Przy okazji, dzięki właściwościom przeciwbakteryjnym i wykrztuśnym olejków może pomóc zwalczyć rozwijającą się infekcję górnych dróg oddechowych i przynieść ulgę w zapaleniu zatok czy gardła.
Aby przygotować kąpiel sosnową, robimy wywar z igieł: ich sporą garść, najlepiej z kawałkami gałązek i młodych pędów (mają znacznie więcej wonnych związków), dokładnie siekamy i gotujemy w wodzie przez 15 minut, odstawiamy na kolejny kwadrans, odcedzamy. Po tym czasie sosnowy wywar dolewamy do wanny z ciepłą wodą.
Sosnowa poduszka
Sosnowe igły mogą być ciekawym wypełnieniem poduszki. Aromat jest bardzo delikatny, dzięki czemu uspokoi i pomoże zasnąć. Zebrane igliwie, najlepiej z pędami, najpierw rozkładamy na płótnie i zostawiamy na kilka godzin, żeby oczyścić je z ewentualnych „nieproszonych gości”. Czyste igły wkładamy do poszewki i dokładnie ją zaszywamy. Najlepiej sięgać po młode igły, bo są najbardziej miękkie. Warto pamiętać, że po pewnym czasie stwardnieją – dlatego lepiej zapakować poduszke w dodatkową poszewkę, najlepiej z naturalnego, przewiewnego materiału.
Igły sosny do masażu
Sztywne sosnowe igły można wykorzystać jako drapak, naturalne narzędzie do masażu. W tym celu zbieramy je w gruby pędzel i wiążemy ciasną gumką. Ich ostre zakończenia będą przyjemnie masować skórę ciała (do twarzy będą zbyt agresywne). Pobudzą krążenie i zwiększą dopływ tlenu do komórek. Przy okazji zadziałają jak eksfoliant, sprawnie złuszczając martwe komórki naskórka. Nie martwmy się, jeśli skóra po takim masażu będzie lekko zaczerwieniona – to naturalny efekt jej poruszenia, o to w każdym szczotkowaniu chodzi. Po zabiegu powinna jednak szybko wrócić do poprzedniego stanu.
Sosna do ściółkowania
Jeśli mamy do dyspozycji większą ilość igieł, warto wykorzystać je w ogrodzie do ściółkowania, czyli podsypywania roślin. Zwykle usypuje się 3–10-centymetrową warstwę. Ucieszą się z niej zwłaszcza wrzosy i rośliny wrzosowate, a także kwasolubne – różaneczniki, azalie czy hortensje. Igły doceniają też hodowcy truskawek i borówek. Warstwa igliwia nie tylko zapobiega szybkiemu wysychaniu gleby, ale także ma właściwości zakwaszające glebę.
Taką „kołdrę” z igieł można też wykorzystać jako ochronę przed chłodem zimą – w tym celu układamy nawet grubsze ich warstwy, powyżej 10 cm. Ważne: ściółkę chroniącą korzenie przez mrozem szykujemy już po pierwszych przymrozkach. Jeśli znajdzie się tam za wcześnie, może stać się domem dla szkodników, np. gryzoni. Unikajmy też usypywania grubych warstw bezpośrednio przy pniach drzew, bo to może spowodować wystąpienie chorób, np. opieńkowej zgnilizny korzeni.
Sosna jako odświeżacz powietrza
Same sosnowe igły nie mają intensywnego zapachu, mogą być jednak jego efektownym, zielonym nośnikiem. Dekoracyjny słój wypełniony igłami będzie cieszył oko, ale i nozdrza. W wersji bożonarodzeniowej można do igieł, najlepiej z kawałkami gałązek, dodać plastry świeżo pokrojonej pomarańczy i garść goździków. W wersji całorocznej sprawdzą się szyszki, dodatkowo skropione sosnowym olejkiem pozyskanym z młodych pędów sosny.
Klasyczny odświeżacz powietrza, do przedpokoju czy łazienki, można zrobić też z samego olejku sosnowego. 8–10 kropli olejku dodajemy do ¾ szklanki wody, następnie wlewamy 2 łyżki czystej wódki i wsypujemy łyżkę sody oczyszczonej. Składniki mieszamy i przelewamy do butelki z atomizerem. Możemy też przygotować odświeżacz do ustawienia np. w kącie łazienki. Do ozdobnego słoiczka wsypujemy sodę oczyszczoną (do ¼ jego wysokości) i dodajemy 10 kropli olejku z sosny. Słoik zamykamy, ale niezbyt szczelnie, w jego pokrywce najlepiej zrobić otwory, z których powoli będzie ulatniał się miły zapach. Co jakiś czas słoiczkiem potrząsamy.
Tonik sosnowy
Z igieł sosny przygotowujemy wywar: gotujemy je w wodzie przez kwadrans, następnie trzymamy w cieple przez kolejne 15 minut. Niech nas nie zdziwi jego zaskakująco „niesosnowy” kolor – może być łososiowy lub różowy. Gdy ostygnie, przelewamy wywar do butelki i dodajemy ocet jabłkowy, najlepiej ekologiczny (proporcje: 1 szklanka odwaru sosnowego i 1 łyżka octu). Oba płyny mieszamy. Stosujemy jako tonik do twarzy i skóry głowy. Ze względu na antyseptyczne działanie preparat może być stosowany pomocniczo w pielęgnacji skóry tłustej i łojotokowej. Najlepiej przechowywać go w lodówce, nie dłużej niż 2 tygodnie.
Igły sosny jako składnik maseczki ujędrniającej
Do jej przygotowania potrzebujemy łyżeczki sproszkowanych igieł z sosny i piany z jednego ubitego białka jajka. Jak zrobić proszek sosnowy? Suche, pozbawione drewnianych końcówek igły ucieramy w moździerzu lub miksujemy w blenderze. Białkowo-sosnowa maseczka sprawdzi się przed wielkim wejściem, bo działa ściągająco, ujędrniająco i odświeżająco. Nakładamy ją na umytą i dobrze osuszoną twarz, zmywamy po 15 minutach. Wcześniej warto sprawdzić, czy nasza skóra toleruje oba składniki i nie reaguje na nie uczuleniem.
Sosna do kąpieli stóp
Sosnowa kąpiel przyniesie ulgę zmęczonym stopom, zadziała odświeżająco i energetyzująco, a także przeciwgrzybiczo i antyseptycznie. Przed kąpielą przygotowujemy wywar (posiekane igły sosnowe gotujemy przez kwadrans pod przykryciem i odstawiamy na kolejne 15 minut, żeby wywar jeszcze naciągnął). Dodajemy sosnowy płyn do ciepłej wody i dosypujemy sól morską. Stopy moczymy przez kwadrans, po czym wycieramy je do sucha i wcieramy w nie balsam, np. z mocznikiem. Do kąpieli stóp można też przygotować specjalną sól sosnową instant. Do słoja z solą dodajemy kilka lub kilkanaście kropli olejku sosnowego i dodajemy kilka młodych sosnowych gałązek. Pojemnik zakręcamy. Sól stosujemy według uznania.
Źródła:
- Arkana Smaku. (2022). Igły sosny – właściwości, zastosowanie, herbatka sosnowa. Pobrane z https://arkanasmaku.pl/pl/blog/igly-sosny-wlasciwosci-zastosowanie-herbatka-sosnowa-1661435125
- Science Direct. (b.d.). Pine oil. Pobrane 4 lipca 2023 z https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/pine-oil
- Cherney, K. (2019). What You Need to Know About Pine Essential Oil. Pobrane z https://www.healthline.com/health/pine-oil
- Murator. (2020). Igliwie – z czego je pozyskiwać i jak wykorzystywać w ogrodzie? Pobrane z https://muratordom.pl/ogrod/pielegnacja-roslin/igliwie-z-czego-je-pozyskiwac-i-jak-wykorzystywac-w-ogrodzie-aa-guAD-1dmT-6UMT.html
- Sassy Organics. (2022). A long list of pine needle benefits. Pobrane z https://www.sassyorganics.com.au/blog/a-long-list-of-pine-needle-benefits/
- Garrard, C. (2016). 8 Brilliant Uses for Fallen Pine Needles. Pobrane z https://www.womansday.com/life/a56988/uses-for-pine-needles/
- Actu Grenoble. (2021). Près de Grenoble. Une entreprise transforme les aiguilles de sapins en cosmétiques . Pobrane z https://actu.fr/auvergne-rhone-alpes/veurey-voroize_38540/pres-de-grenoble-une-entreprise-transforme-les-aiguilles-de-sapins-en-cosmetiques_39928559.html
- Kuźnicka, B., Dziak, M. (1979). Zioła i ich stosowanie: historia i współczesność. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
