Kiedy zrywać pigwę?

Jak wygląda pigwa?

Pigwa pospolita (Cydonia oblonga) to niewielkie drzewo osiągające kilka metrów wysokości, a pochodzące z Azji. Zalicza się ją do najstarszych gatunków owocowych uprawianych przez człowieka. Ma dość rozłożystą, gęsto rozgałęzioną koronę. Kwitnie na przełomie maja i czerwca. Kwiaty są duże, najczęściej jasnoróżowe, osadzone pojedynczo. Owoce dojrzewają jesienią. Są duże (osiągają średnicę od 6 cm), mają gruszkowaty kształt i żółtą skórkę. U wielu odmian pojedyncze owoce ważą 200–300 g (rekord to ponad 900 g).

Cechą charakterystyczną pigwy jest występowanie u niedojrzałych owoców gęstych włosków, tzw. kutnera. Owoce pigwy wydzielają aromat kojarzący się z ananasem i pomarańczą. Są bardzo twarde, o kwaskowato-cierpkim smaku z wyczuwalną goryczą. Miękkie i smaczniejsze stają się po obróbce termicznej.

Jak odróżnić pigwę od pigwowca?

Pigwa pospolita jest często mylona z pigwowcami (różnymi gatunkami). W zasadzie największe podobieństwo dotyczy… nazwy. Czym różni pigwę i pigwowca?

• Wysokość – pigwowiec jest niskim, ciernistym krzewem. Może dorastać do 2 m wysokości, ale w rzeczywistości w ogrodach uprawia się odmiany osiągające do 1–1,2 m.
• Termin kwitnienia i barwa kwiatów – pigwowiec kwitnie wcześniej, w kwietniu. Kwiaty są liczne, zebrane grupami, o barwie pomarańczowo-czerwonej bądź łososiowo-czerwonej. Rzadziej spotyka się odmiany kwitnące na biało lub różowo.
• Wygląd owoców – owoce pigwowca mają podobną do pigwy żółtą barwę, zbliżony kształt (bardziej jabłkowaty), ale są znacznie drobniejsze. Zwykle ich średnica nie przekracza 4 cm. Ważą od 40 do 100 g.

Uprawa pigwy w Polsce

Komercyjna uprawa pigwy wciąż nie jest rozpowszechniona w Polsce i tym samym owoce są słabo dostępne w sprzedaży. Gatunek jest mniej popularny od pigwowca, z którym jest często mylony. Drzewa sadzi się raczej w cieplejszych rejonach Polski w celach przetwórczych. Jednocześnie pigwa zwyczajna jest coraz bardziej rozpowszechniona wśród ogrodników amatorów. Nie ma żadnego problemu z zakupem sadzonek w szkółkach stacjonarnych bądź internetowych.

Można wybierać różne odmiany, np. różniące się kształtem i wielkością owoców. Do znanych odmian zalicza się m.in. 'Bereczki’, 'Lescowac’, 'Konstantynopol’, 'Cydora’ oraz 'Ursynowska’. Ciekawe! Owoce o gruszkowatym kształcie z reguły mają bardziej miękki miąższ w porównaniu z tymi, które wyglądem bardziej przypominają jabłka.

Jak sadzić pigwę?

Pigwy najlepiej sadzić w ogrodzie wiosną. Można je uprawiać pojedynczo, gdyż są samopylne, jednak posadzenie w sąsiedztwie kilku drzew (innych odmian) pozytywnie wpływa na owocowanie. Dostępne są sadzonki z gołym korzeniem lub z uformowaną bryłą korzeniową, które są droższe, ale łatwiej się przyjmują.

Pigwy zaleca się sadzić w miejscu ciepłym, zacisznym, osłoniętym od wiatru. Należy wykopać na tyle duże dołki, by zmieściły się całe korzenie bez wyginania. Dokładna rozstawa zależy od siły wzrostu konkretnej odmiany, ale lepiej sadzić drzewa w dużej odległości – nie mniej niż 2 m, a najlepiej ok. 3 m. Drzewa po posadzeniu należy obficie podlać. Aby rosły prosto, warto je palikować.

Pigwa nie ma dużych wymagań glebowych i toleruje przeciętne ogrodowe gleby. Całkiem dobrze radzi sobie w podłożu gliniastym. Należy unikać gleb piaszczystych, wapiennych oraz podmokłych. Optymalne pH gleby wynosi 5,9–6,5.

Pielęgnacja pigwy

Pigwa ma płytki system korzeniowy, dlatego powinno się ją podlewać w czasie susz. Młode drzewka (np. 2–3-letnie) przed nadejściem zimy zaleca się osłaniać, np. stosując grubą warstwę ściółki wokół pnia. Dobrym rozwiązaniem jest także owijanie części nadziemnej białą włókniną, słomą bądź innym materiałem: jasnym, nienagrzewającym się i przepuszczającym powietrze. Warto taką pracę wykonywać zwłaszcza w chłodniejszych rejonach Polski. Odmiany „jabłkokształtne” są bardziej mrozoodporne.

Pierwsze cięcie wykonuje się wiosną (w przypadku sadzenia wiosennego – od razu po posadzeniu). Drzewko skraca się o 1/3. Jeśli jest rozgałęzione, przewodnik skraca się o 1/3, a pędy boczne o 1/2 długości. Taki zabieg powoduje lepsze rozkrzewienie pigwy. W kolejnych latach wycina się pędy rosnące pod zbyt ostrym kątem. Starsze pigwy nie wymagają już regularnych zabiegów. Miejsca cięcia zaleca się smarować maścią ogrodniczą.

Pigwę warto dokarmiać, stosując corocznie 1–2 dawki nawozu, np. obornika granulowanego (wiosna, lato). Aby zwiększyć odporność na szkodniki, mróz czy choroby, można zaaplikować przy drzewach szczepionki mikoryzowe. Starszym drzewom powinno się bielić pnie i grubsze konary. Zabieg chroni przed uszkodzeniami mrozowymi (np. zgorzelami), wynikającymi z dużych różnic temperatur w czasie dnia i nocy.

Kiedy zrywać pigwę?

Owoce pigwy u większości odmian dojrzewają w październiku. Czasem, przy ciepłej jesieni, warto poczekać ze zbiorem. Kiedy zbierać pigwy? Najlepiej po wystąpieniu pierwszych przymrozków (podobnie postępuje się z pigwowcem). Owoce mają wtedy delikatniejszy smak, tracą charakterystyczną goryczkę. Wciąż jednak nie są smaczne na surowo. Warto je jednak wykorzystać do produkcji soków, nalewek, konfitur i syropów.

Pigwa to wartościowe, długowieczne drzewo, które w dobrych warunkach daje plony nawet przez 50 lat. Jedynym ograniczeniem w uprawie jest klimat – szkodzą jej silne mrozy, szczególnie w połączeniu z bezśnieżną pogodą.