Zdrada burzy poczucie bezpieczeństwa i nadweręża wzajemne zaufanie pomiędzy partnerami. – Rany, które powoduje, z czasem w końcu się goją, ale zawsze pozostają po nich blizny – mówi Dorota Minta, psycholożka i psychoterapeutka. Wydaje się, że po doświadczeniu zdrady świat nigdy nie będzie już taki sam jak przed nią. Osoby zdradzone mówią często, że już nigdy nikomu bezgranicznie nie zaufają.
Gdy buzują negatywne emocje: żal, złość, smutek, poczucie krzywdy albo poczucie winy (u osoby, która zdradziła), trudno uwierzyć, że wspólne życie jakoś się ułoży. – Nie ma na to gwarancji, ale jest szansa – uważa psycholożka. Kluczowa jest odpowiedź na kilka pytań:
- Czy obydwoje partnerzy mają jeszcze wolę być razem?
- Czy podejmą trud ustalenia, co takiego wydarzyło się pomiędzy nimi lub czego w ich związku zabrakło, że jedno z partnerów posunęło się do zdrady?
- Czy uda im się wynegocjować nowe zasady, na których ich związek, pomimo tego, co się stało, będzie mógł dalej funkcjonować?
Spis treści
Depresja po zdradzie – objawy
Osoby zdradzone mówią często, że czują się tak, jakby grunt osunął się im spod nóg. Żyły w przekonaniu, że ich związek jest jak skała, a tymczasem ta skała w jednej chwili obróciła się w proch. Przez „iks” czasu budowali razem wspólną przyszłość, wychowywali dzieci, a tu nagle okazuje się, że dla zdrajcy ważniejsza okazała się erotyczna przygoda z kimś innym. – Bycie zdradzonym to traumatyczne przeżycie, które boli, złości, rozczarowuje i napawa lękiem – mówi Dorota Minta.
Co będzie dalej z nami jako związkiem, rodziną? Osobie zdradzonej trudno wyobrazić sobie zarówno dalsze wspólne życie, jak i bycie osobno. Często poczucie niepewności dezorganizuje dotychczasowe funkcjonowanie.
– Czasem reakcją na wiadomość o zdradzie ukochanej osoby jest „zamrożenie”, czyli całkowite wyłączenie emocji, jak po śmierci bliskiej osoby – mówi Dorota Minta. – Ten stan może trwać kilka, kilkanaście minut albo kilka godzin. Gdy pierwszy szok minie, pozostaje smutek, niedowierzanie, złość na partnera, ból i ogromne rozczarowanie. A także obniżona samoocena.
– Zdradzeni zastanawiają się, co zaniedbali lub przeoczyli w relacji; co sprawiło, że partner postanowił poszukać tego czegoś poza związkiem – dodaje psycholożka. – Niektórzy wyrzucają sobie, że choć widzieli, że w związku nie dzieje się najlepiej, nie próbowali go zawczasu naprawić, np. idąc na psychoterapię.
Osoba zdradzona przeżywa żałobę po związku. Trudno w takiej sytuacji tryskać energią. Apatia, obniżenie nastroju są jak najbardziej usprawiedliwione, wszak mamy do czynienia z poważnym życiowym kryzysem. Z czasem jednak większość ludzi mobilizuje się do działania i zaczyna funkcjonować w nowych realiach.
Jak się czuje osoba, która zdradziła?
Zwykle, gdy chodzi o zdradę, pochylamy się nad tym, co czuje osoba zdradzona, i współczujemy jej. Tymczasem nierzadko sytuacja osoby, która zdradziła, też okazuje się nie do pozazdroszczenia. – Bywa tak często, szczególnie w przypadku zdrady fizycznej, do której doszło pod wpływem chwilowego impulsu – zauważa Dorota Minta. – Gdy zdradzający zda sobie sprawę, że przez lekkomyślny wybryk naraził na zniszczenie budowany latami związek, ma prawo czuć się z tym źle, żałować swojej decyzji i bać się o przyszłość. Poczucie winy, świadomość, że zawiodło się zaufanie ukochanej osoby i ściągnęło na nią ogromne cierpienie oraz widmo rozpadu związku, mogą negatywnie wpłynąć na nastrój osoby, która zdradziła.
Zdrada fizyczna i zdrada emocjonalna – jakie ma znaczenie?
– Zdrada jest bolesna w każdym przypadku, jednak zdecydowanie bardziej niż przypadkowy „skok w bok” rani nagła wiadomość, że partner prowadził od dawna podwójne życie, w które zaangażował się emocjonalnie – mówi psycholożka. Osoba zdradzona uświadamia sobie wówczas, że była od dawna oszukiwana. Partner udawał, że wszystko między nimi jest OK, a w rzeczywistości od dawna nie było.
Czy bliska relacja dwojga ludzi, pomiędzy którymi nie doszło do zbliżenia fizycznego, a jedynie do wymiany czułości i poczucia wyjątkowej bliskości, to też zdrada?
– To zależy od tego, co ich relacja dla nich znaczy i co znaczy dla osób, które pozostają w związku z tymi dwojgiem – uważa Dorota Minta. – To, co dla jednych jest flirtem, dla innych jest zdradą emocjonalną. To kwestia umowy pomiędzy ludźmi tworzącymi związek, ich indywidualnej wrażliwości, zaufania i wcześniejszych doświadczeń.
– Niekiedy intymna relacja z kimś obcym bywa dla osoby zdradzonej, szczególnie gdy jest nią kobieta, trudniejsza do „przełknięcia” niż świadomość, że partner uprawiał przypadkowy seks z inną kobietą np. pod wpływem alkoholu – zauważa psycholożka.
Depresja po zdradzie – leczenie
Naturalnym etapem, jaki następuje po doświadczeniu zdrady, jest żałoba. Musimy pożegnać się z dotychczasową wizją związku i opłakać ją. Oswojenie z nową sytuacją wymaga czasu. W końcu trzeba jednak zebrać siły i wrócić do codziennych obowiązków. – Gdy mijają dni i tygodnie, a osoba zdradzona tkwi w głębokim smutku i apatii, nie je, nie śpi, nie radzi sobie z obowiązkami zawodowymi, zaniedbuje siebie i dzieci, rezygnuje z kontaktów społecznych, ma stany lękowe lub/i myśli samobójcze, być może cierpi na depresję – ostrzega Dorota Minta. – Powinna jak najszybciej poszukać pomocy psychologicznej lub zwrócić się do psychiatry.
Podstawową formą leczenia depresji jest psychoterapia. Z pomocą doświadczonego terapeuty łatwiej zrozumieć to, co się stało, i to, co w związku z tym czujemy. Zdarza się, że osoba doświadczająca zdrady jest w tak głębokim „dołku”, że trudno jej podjąć decyzję o psychoterapii i znaleźć na nią siły. Wówczas warto skonsultować się z psychiatrą. Leki przeciwdepresyjne nie rozwiążą problemów życiowych, ale pomogą wyciszyć nadmierne emocje, wyspać się i dzięki temu zacząć w miarę normalnie funkcjonować na gruncie rodzinnymi i zawodowym – mówi psycholożka. – Wówczas łatwiej skupić się na poszukaniu rozwiązania problemu.
Jak poradzić sobie z depresją po zdradzie partnera?
Osoba zdradzona powinna przede wszystkim odpowiedzieć sobie samej na pytanie: czy pomimo smutku, żalu, wściekłości, rozczarowania i nadszarpniętego zaufania chce naprawiać związek. – Nie musi odpowiadać na to pytanie od razu – mówi Dorota Minta. – Lepiej odczekać kilka dni, by emocje trochę opadły. Zdarza się, że zdrada jest tylko gwoździem do trumny związku, który i tak od dawna istniał tylko na papierze. W takiej sytuacji nierzadko ułatwia podjęcie decyzji o rozstaniu. To samo pytanie należy zadać osobie, która zdradziła, bo prace nad rekonstrukcją związku po zdradzie mają sens tylko wtedy, gdy obydwie strony chcą dalej być razem.
– Jeśli osoba zdradzona chce pozostać w związku, nie powinna pozwolić, by sprawa zdrady została zamieciona pod dywan – uważa psycholożka. Trzeba dążyć do wyjaśnienia:
- Dlaczego doszło do zdrady?
- Co takiego zmieniło się w relacji, że jedno z partnerów dało sobie zgodę na niewierność?
- Co partner chciałby zmienić w związku, aby w przyszłości uniknąć takich traumatycznych sytuacji?
– Osoba zdradzona ma prawo wypowiedzieć się na temat przyszłości związku, zaproponować nowe zasady, na których miałby on funkcjonować – zaznacza Dorota Minta. – To nie są łatwe rozmowy, ponieważ wymagają od obydwojga partnerów dojrzałości oraz wglądu w siebie – dodaje. Jednak jeśli odpuścimy sobie to trudne zadanie, prawdopodobieństwo kolejnej zdrady jest bardzo duże.
Dlatego jeśli para nie jest w stanie samodzielnie porozumieć się co do przyszłości związku i ustalić nowych zasad jego funkcjonowania, powinna skorzystać z pomocy psychologicznej. Terapia par będzie najwłaściwszym rozwiązaniem. – Przepracowanie zdrady jest potrzebne, nawet jeśli para ostatecznie zdecyduje się na rozstanie – uważa Dorota Minta. – Tylko wtedy, gdy zrozumiemy mechanizmy, które doprowadziły do zdrady, będziemy w stanie zaufać nowemu partnerowi i zbudować nowy związek.
