Spis treści
Andropauza – menopauza u mężczyzn?
Specjaliści zajmujący się płodnością człowieka coraz częściej odchodzą od używania terminu andropauza, ponieważ powstał on jako kalka dla kobiecej menopauzy. Poza tym, w przeciwieństwie do kobiet, mężczyźni niemal do końca życia zachowują płodność. Dlatego też męskie przekwitanie coraz chętniej określa się terminami:
- zespół niedoboru testosteronu
- późny hipogonadyzm
Prawda jest taka, że mężczyźni także się starzeją i często występują u nich objawy podobne do tych, które odczuwają kobiety w okresie menopauzy.
Stopniowy spadek stężenia testosteronu we krwi rozpoczyna się po 40. roku życia. Oznacza to, że jądra jako narządy są mniej wydolne i to decyduje o niższym poziomie testosteronu.
Z wielu badań wynika, że po 60. roku życia blisko 20 proc. mężczyzn ma zaburzenia hormonalne. Polegają one na obniżeniu się we krwi stężenia androgenów, głównie testosteronu. Po przekroczeniu sześćdziesiątki zdolność rozrodcza mężczyzn spada mniej więcej o 1 proc. rocznie. Jeżeli spadkowi stężenia testosteronu we krwi towarzyszą objawy kliniczne jego niedoboru, mówimy o zespole niedoboru testosteronu (TDS).
Dr n. med. Ewa Kempisty-Jeznach: jak podnieść testosteron u mężczyzn
Andropauza – objawy zespołu niedoboru testosteronu
Niski poziom testosteronu może być przyczyną różnych dolegliwości, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Objawy andropauzy dotyczące psychiki nazywa się objawami nieswoistymi. Najczęściej obserwuje się:
- obniżenie energii życiowej
- spadek pewności siebie
- niechęć do działania
Pojawia się też rozdrażnienie, obniżenie nastroju, pogorszenie pamięci i problemy z koncentracją. Mogą wystąpić zaburzenia snu lub bezsenność. Kolejnym objawem, często z trudem akceptowanym przez mężczyzn, jest obniżenie sprawności i wydolności fizycznej.
Objawy fizyczne andropauzy, nazywane swoistymi, to przede wszystkim:
- spadek popędu płciowego
- zaburzenia erekcji
- zmniejszenie aktywności seksualnej
- ograniczenie porannych i nocnych wzwodów
U niektórych mężczyzn dochodzi do powiększenia gruczołów piersiowych i zmniejszenia objętości jąder. Włosy stają się rzadsze nie tylko na głowie, ale także w innych rejonach ciała. W okolicy brzucha gromadzi się nadmiar tkanki tłuszczowej, co często ma związek ze zwiększonym apetytem i przejadaniem się.
Dochodzi też do osłabienia gęstości kości, masy i siły mięśni. U niektórych mężczyzn rozwija się osteoporoza, która jest przyczyną złamań kości, ale także obniżenia wzrostu. Niski poziom testosteronu to także przyczyna uderzeń gorąca u mężczyzn i zlewnych potów.
Zbyt wysoki poziom testosteronu to także sytuacja, która nie sprzyja zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Mężczyzna z wysokim poziomem testosteronu przejawia zachowanie agresywne. Jest to agresja słowna, ale często także fizyczna. Pojawia się wzmożony popęd płciowy oraz podwyższone ciśnienie tętnicze krwi. Nad czołem tworzą się tzw. zakola, którym często towarzyszy nadmierne owłosienie klatki piersiowej oraz ramion i pleców. Może wystąpić także trądzik i niewielki przyrost masy mięśniowej.
Zaburzenia hormonalne przyczyną andropauzy
Z upływem lat u każdego mężczyzny obniża się aktywność układu hormonalnego, co ma związek z funkcjonowaniem osi hormonalnej, czyli podwzgórza, przysadki mózgowej i jąder. W podwzgórzu powstają hormony (gonadoliberyny – GnRH), które stymulują przysadkę mózgową. Dzięki temu wytwarzane są hormony tropowe (FSH i LH), które następnie pobudzają jądra do działania. FSH – hormon folitropowy odpowiada za wytwarzanie plemników, a LH – hormon lutropowy jest odpowiedzialny za produkcję testosteronu.
Aby rozpoznać zespół niedoboru testosteronu, nie wystarczy stwierdzić, że mężczyzna ma niski poziom testosteronu. Muszą temu towarzyszyć także objawy kliniczne, które opisane zostały wyżej. Mężczyzna, który zaobserwuje u siebie wspomniane objawy, powinien zgłosić się do urologa, androloga lub endokrynologa i wykonać zalecone przez lekarza badania. To one pozwalają indywidualnie dobrać odpowiednią kurację.
Jeżeli lekarz podejrzewa występowanie zespołu niewydolności hormonalnej, zaleca nie tylko badanie poziomu testosteronu, ale także innych hormonów. Zwykle jest tak, że gdy spada poziom testosteronu, wzrasta poziom hormonu luteotropowego, czyli tego, który pobudza jądra do produkcji testosteronu.
Otyłość brzuszna u mężczyzn
Terapia hormonalna dla mężczyzn
Tak. Niewiele się o tym mówi, ale właściwe leczenie może uchronić mężczyznę przed dokuczliwymi skutkami starzenia się organizmu.
Wbrew powszechnemu przekonaniu objawy niedoboru testosteronu u mężczyzn niewiele się różnią od objawów występujących u kobiet w okresie okołomenopauzalnym (zatem termin menopauza u mężczyzn wcale nie jest bezpodstawny).
Niski poziom testosteronu negatywnie wpływa na jakość życia. Często jest tak, że aktywny kiedyś mężczyzna, który był wzorem do naśladowania i potrafił załatwiać kilka spraw w tym samym czasie, przemienia się w zrzędzącego i wiecznie niezadowolonego faceta w ciepłych kapciach. Brak ochoty do życia, apatia i nieradzenie sobie z prostymi problemami niekorzystnie wpływają na całą rodzinę.
Ale jest na to dobra rada. Można zastosować terapię hormonalną, która poprawi jakość życia. Problem tylko w tym, jak nakłonić mężczyznę do odwiedzenia lekarza i przyznania się do swoich słabości. Na szczęście mężczyźni coraz chętniej korzystają ze specjalistycznej porady i pomocy szukają na początku u ginekologa, który opiekuje się ich partnerkami.
Leczenie przekwitania u mężczyzn polega na podaniu testosteronu w tabletkach lub w zastrzyku domięśniowym. Stosując tabletki, należy przyjmować 2–3 sztuki w ciągu doby. Zastrzyk domięśniowy przyjmuje się raz na kilka tygodni.
Testosteron może być podawany także w postaci plastra lub żelu. Niestety, transdermalne preparaty testosteronu są w Polsce bardzo trudno dostępne. Jeśli można je kupić, trzeba za nie słono zapłacić. Poza tym testosteron w plastrach i w żelu nie jest refundowany. Sprawia to, że leczenie jest wielokrotnie droższe niż te opierające się na preparatach dostępnych w formie tabletek.
Mężczyzna decydujący się na terapię hormonalną musi wiedzieć, że testosteron jest hormonem sterydowym i jego długie stosowanie wiąże się z wieloma działaniami niepożądanymi. Terapia transdermalna (przezskórna) jest o wiele bezpieczniejsza; szkoda, że nie jest refundowana.
Plusy i minusy terapii hormonalnej
Aby dobrać właściwą dawkę hormonu, konieczne jest regularne badanie krwi i oznaczanie w niej poziomu testosteronu. Najczęściej stosuje się dawki, które mieszczą się w granicach tzw. norm dla badań. Przy zachowaniu ostrożności terapię hormonalną u mężczyzn można stosować przewlekle. Ale przed rozpoczęciem kuracji konieczne jest zrobienie bilansu korzyści i ewentualnych strat. Po stronie korzyści z pewnością pojawi się poprawa samopoczucia, lepsza pamięć i sprawność seksualna oraz zadowolenie z życia.
Warto też poznać przeciwwskazania do stosowania terapii hormonalnej u mężczyzn. Są nimi:
- podejrzenie bądź istnienie raka stercza lub raka piersi
- istotna policytemia (nadmiar czerwonych krwinek, czyli erytrocytów)
- nieleczony bezdech senny
- ciężka niewydolność krążenia
- przeszkoda w odpływie moczu spowodowana gruczolakiem stercza
Należy też wiedzieć, że po odstawieniu tabletek dokuczliwe objawy niedoboru testosteronu wrócą. Mężczyzna, który zdecyduje się na terapię hormonalną, musi – podobnie jak kobiety stosujące HTZ – regularnie odwiedzać lekarza i się badać. Najlepiej, gdy będzie pod opieką urologa oraz endokrynologa lub androloga.
Starzenie się jest naturalnym procesem biologicznym, ale każdy człowiek inaczej odczuwa jego skutki. Coraz więcej starszych osób chce korzystać z życia, a nie wycofywać się na jego margines. Dlatego warto korzystać z nowoczesnej wiedzy medycznej, aby jesień życia była równie atrakcyjna, co jego pełnia.
Roślinne leki na prostatę – jakie są najlepsze?
Naturalne leczenie andropauzy
Mężczyźni, którzy niechętnie korzystają z leków syntetycznych, mogą objawy andropauzy łagodzić ziołami.
- Takie właściwości ma popularny mniszek lekarski. Świeże liście rośliny można dodawać do sałatek lub pić napar przygotowany z suszonych pędów.
- Kolejnym wybawcą może być buzdyganek naziemny, który jest uznawany za naturalny afrodyzjak. Pobudza on libido i pomaga utrzymać prawidłowy poziom testosteronu.
- W zwalczaniu objawów andropauzy pomocny będzie także owies zwyczajny, który doskonale poprawia produkcję testosteronu, dodaje energii i wytrzymałości. Dba także o zdrowie prostaty. Korzystne działanie owsa w zakresie znoszenia objawów andropauzy udowodniono w wielu badaniach naukowych.
- Od dawna wiadomo także, że pestki dyni są doskonałym wsparciem dla prostaty, ale pomagają też łagodzić skutki andropauzy. Nasiona dyni zawierają cynk, potas i żelazo – pierwiastki, które pomagają utrzymać właściwy poziom testosteronu.
Zobacz także: Mężczyźni są jak wino, kobiety jak… mleko. Jak postrzegamy zmiany, które zachodzą w nas z wiekiem?
