Nagietek kwitnie od czerwca do końca września i w tym okresie warto zbierać jego płatki. Kwiat nagietka przeznaczony do zbiorów powinien być w pełni rozwinięty. Prozdrowotne specyfiki można przygotować ze świeżych i suszonych płatków nagietka lekarskiego.
Suszone płatki nagietka należy przechowywać w ciemnych słojach, z dala od słońca (najlepiej w ciemnym pomieszczeniu), aby nie traciły koloru i swoich właściwości. Suszone kwiaty nagietka, jeśli są dobrze przechowywane, zachowują właściwości przeciwzapalne. Dla przykładu napar z nagietka działa antybakteryjnie i żółciopędnie, nadaje się do pielęgnacji skóry, przyspiesza gojenie ran, leczy uszkodzenia skóry; można płukać nim jamę ustną i przemywać oczy.
Nie ma żadnych przeciwwskazań do zewnętrznego stosowania preparatów zawierających nagietek lekarski. Jednak gdy stale przyjmujemy różne leki i chcemy pić napar, nalewkę lub syrop z kwiatów nagietka, warto porozmawiać o tym z lekarzem.
Spis treści
Właściwości lecznicze syropu z nagietka
Lecznicze właściwości nagietka znane są od setek lat. W XII wieku dość powszechnie był stosowany do leczenia ludzi, którym „zadano” truciznę. Ratował też nieszczęśników, którzy zjedli trujące grzyby.
Polska też ma swoją nagietkową historyjkę. Podobno Izabela Czartoryska bardzo ceniła walory dekoracyjne nagietka lekarskiego. Księżna nie tylko kazała go wysiewać w swoich ogrodach, ale na jesień i zimę własnoręcznie przygotowywała z kwiatów nagietka lekarskiego różne specyfiki, w tym syrop na wzmocnienie organizmu.
Obecnie nagietek nie stracił na swojej popularności. Jego właściwości lecznicze są wykorzystywane zarówno w medycynie opartej na dowodach, jak i w medycynie naturalnej.
- Dzięki obecności polisacharydów nagietek lekarski pobudza układ immunologiczny,dzięki czemu rzadziej zapadamy na infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych.
- Nagietek lekarski działa rozkurczowo i dlatego jest polecany przy dokuczliwych skurczach jelit, żołądka i przewodów żółciowych. Może też przynosić ulgę przy bolesnych miesiączkach.
- Dość często nagietek lekarski jest stosowany do płukania gardła oraz jamy ustnej, ponieważ przyspiesza proces fagocytozy, czyli niszczenia bakterii, wirusów i grzybów, które mogą być przyczyną problemów zdrowotnych. Stosowany do płukania jamy ustnej jest też skuteczny w walce z nawracającymi aftami, chorobami dziąseł oraz przy stanach zapalnych błony śluzowej.
- Pomaga przy leczeniu przeziębień i grypy, bo ma delikatne działanie napotne.
- Nagietek lekarski jest ceniony za właściwości przeciwzapalne.
- Ważną zaletą nagietka jest usuwanie z organizmu wolnych rodników.
- Przynosi ukojenie w stanach zapalnych skóry, po użądleniach owadów oraz po podrażnieniach skóry spowodowanych nadmiernym opalaniem się.
- Regularne picie nagietka lekarskiego usprawnia wydzielanie soku żołądkowego oraz żółci.
- Nagietek lekarski ma także działanie moczopędne, dzięki czemu działa przeciwobrzękowo. Nie należy go jednak nadużywać, aby nie doprowadzić do odwodnienia organizmu.
Przeciwwskazania do stosowania syropu z nagietka lekarskiego
Nagietek lekarski to zioło o bardzo cennych właściwościach, ale – jak każde inne – nie wszystkim będzie służyło. Nie powinny go stosować osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych. Nieprzestrzeganie tej zasady może doprowadzić do poważnej reakcji alergicznej.
Warto też wiedzieć, że nagietek lekarski nasila działanie leków stosowanych w leczeniu bezsenności, lęku oraz przewlekłego stresu.
Na co pomaga syrop z nagietka lekarskiego?
Syrop z nagietka wykorzystywany może być przy:
- osłabieniu organizmu
- infekcjach dróg oddechowych
- skurczach jelit i żołądka
- bólach menstruacyjnych
- leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej
- bólach gardła
Kto powinien pić syrop z nagietka?
Nagietek lekarski należy do najpopularniejszych ziół stosowanych w przemyśle farmaceutycznym. Zawarte w nim składniki wykazują działanie antyoksydacyjne, a więc każdy z nas (z wyjątkiem osób uczulonych) może skorzystać na jego stosowaniu.
- Działanie przeciwzapalne syropu z nagietka mogą, z korzyścią dla lepszego samopoczucia, wykorzystywać osoby zmagające się z przewlekłym bólem stawów oraz z przewlekłym zapaleniem zatok przynosowych.
- Warto sięgać po niego także przy powtarzających się zapaleniach błon śluzowych jamy ustnej.
- Osoby z obniżoną odpornością (także taką spowodowaną przyjmowaniem niektórych leków, np. przeciwreumatycznych) mogą wspierać organizm syropem z nagietka.
- W okresie wzmożonych infekcji górnych dróg oddechowych syrop można podawać także dzieciom, aby uchronić je przed przeziębieniem czy grypą.
- Ponieważ udowodniono działanie przeciwnowotworowe nagietka, syrop można stosować jako uzupełnienie kuracji oraz w okresie rekonwalescencji po leczeniu przeciwnowotworowym.
- Syrop z nagietka stosuje się także na bóle menstruacyjne. Można go zacząć pić cztery dni przed terminem miesiączki.
- Właściwości zdrowotne syropu z nagietka warto wykorzystać dla usprawnienia pracy dróg żółciowych.
Syrop z nagietka – przepis
Przygotowanie syropu z nagietka nie jest trudne, ale wymaga cierpliwości.
Przed przystąpieniem do zebrania kwiatów nagietka trzeba przygotować szklany, dobrze wyparzony litrowy słoik, drewnianą łyżkę (też wyparzoną), cukier oraz szklankę syropu przygotowanego z wody i cukru. Dobrze jest wybrać cukier trzcinowy.
Płatki nagietka na syrop zbieramy w słoneczny i suchy dzień. Wybieramy kwiaty dobrze rozwinięte i ciemnopomarańczowe. Te mają najcenniejsze właściwości lecznicze. Zebranych kwiatów nagietka nie myjemy. Musimy je tylko „oskubać” z brzeżnych płatków.
- Płatki nagietka wsypujemy do słoja i zasypujemy warstwą cukru. Używając drewnianej łyżki, ubijamy je.
- Następnie dodajemy kolejną porcję płatków i cukru i znów ubijamy. Czynność tę powtarzamy do wyczerpania zgromadzonego surowca.
- Na koniec wlewamy do słoja ciepły syrop cukrowy.
Zakręcamy słoik, wkładamy go do papierowej torby i ustawiamy w dobrze nasłonecznionym miejscu. Ten zabieg ma ochronić płatki nagietka przed wypłowieniem. Po kilku godzinach przestawiamy słój do domu. Zabieg powtarzamy przez kilka dni, za każdym razem ubijając masę drewnianą łyżką. Po zakończeniu kilkudniowych kąpieli słonecznych odstawiamy syrop na 2 tygodnie w suche i ciemne miejsce. Gdy minie czas dojrzewania syropu, przecedzamy zawartość słoja przez gęste płótno, a pozostałe na nim płatki dokładnie wyciskamy. Uzyskany syrop przelewamy do ciemnej butelki i przechowujemy w lodówce.
Do przygotowania syropu z suszonych kwiatów nagietka potrzebna jest podwójna porcja surowca. Przed zasypaniem płatków cukrem należy je namoczyć w ciepłej wodzie. Dalej postępuje się tak samo jak w przypadku świeżych płatków.
Jak dawkować syrop z nagietka?
W przypadku przeziębienia lub dla wzmocnienia organizmu po chorobie dorośli mogą przyjmować 3 razy dziennie 1 łyżkę syropu, dzieci – 3 razy dziennie po łyżeczce do herbaty. Syrop pijemy pół godziny przed posiłkiem. Profilaktycznie należy stosować następujące dawki: dorośli 1 łyżkę raz dziennie, dzieci pół łyżeczki do herbaty także raz dziennie.
Herbata z nagietka – dlaczego warto ją pić?
Syrop z nagietka stosuje się nie dłużej niż miesiąc. Po tym czasie konieczna jest przerwa w jego podawaniu.
Gotowy syrop z kwiatów nagietka można kupić w sklepach ze zdrową żywnością oraz w aptekach. Za słoik o pojemności 200 ml trzeba zapłacić 25–30 zł.
Źródła:
- Rogala, M., Maciej, R. (2016). Boża apteka. Zioła dobre na wszystko. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk.
- Treben, M. (2008). Apteka Pana Boga: porady i praktyka stosowania ziół leczniczych. Warszawa: Ex Libris – Galeria Polskiej Książki.
- Treben, M. (2022). Najlepsze kuracje z Apteki Pana Boga: listy i relacje na temat skuteczności terapii zalecanych w książce Apteka Pana Boga. Lutynia: Wydawnictwo Purana.
