Jak i kiedy zadać trudne pytanie partnerowi? I co w ogóle oznacza „trudne”? – To pojęcie względne, brak bowiem uniwersalnych trudnych pytań w związku – mówi ekspertka. – Każdy z nas ma swoje tzw. trudne obszary. Są bardzo osobiste i konkretne w danej relacji. Dla jednej osoby mówienie o seksie może być niezwykle łatwe, a dla drugiej krępujące. Podobnie z kwestiami wiary czy finansów. To delikatne tematy, a jednocześnie jedne z fundamentów trwałości w naszym związku.
Jak więc zadawać ważne pytania w związku? Śmiało, ale też z uważnością.
Spis treści
Trudne pytania o seks
Zacznijmy od tego, co zwykle najbardziej intymne, bo bliskie cielesności, ale też wynikające z jednego z najsilniejszych popędów – seksualności. Czy rozmowa o seksie nadal może stanowić dla nas tabu?
–Paradoksalnie, tak – twierdzi Aleksandra Marszał-Bohdziul. – Jasne, w naszej obyczajowości oraz publicznej otwartości na temat orientacji czy preferencji seksualnych wiele się zmieniło. Media i kultura są tymi tematami przesiąknięte, a sklepy otwarcie oferują stosowne gadżety urozmaicające pożycie. A mimo to nadal dysponujemy jedynie ogólną wiedzą. Seksualność zaś to bardzo osobisty i indywidualny obszar. I tu jest pułapka.
– Przede wszystkim sami ze sobą nie prowadzimy dialogu dotyczącego naszej seksualności – ciągnie psychoterapeutka. – Nie zatrzymujemy się nad kwestiami: co ja lubię, czego chcę więcej, czego być może mniej, co mi sprawia przyjemność, a co niekoniecznie? Jakich doświadczeń potrzebuję? O ile sporo zastanawiamy się nad wychowaniem dzieci czy nad tym, co ugotować na obiad – o tyle rzadko mamy świadomą refleksję dotyczącą naszego życia seksualnego. Obszar ten pozostawiamy właściwie przypadkowi. Mimo globalnej większej otwartości, traktowania tego jak normalny aspekt życia, nie pojmujemy, że seksualność to głęboki kontakt ze swoim ciałem. I że taki rodzaj dialogu jest nam bardzo potrzebny wewnętrznie – by móc o tym rozmawiać – w związku. Najpierw jednak trzeba te trudne pytania zadać sobie.
- Kiedy rozmawiać o seksie?
Nie ma uniwersalnej recepty na dobry dialog o tym, czy nasz związek cechuje udana seksualność, spełnienie w niej i wzajemna satysfakcja. Trzeba próbować otwarcie mówić o tym wtedy, kiedy czujemy taką potrzebę. W ramach gry wstępnej, w trakcie seksu. Pytajmy: „Czy ci się to podoba? Czego chcesz więcej?”. Według Tantry (hinduskiej praktyki duchowej zanurzonej w buddyzmie) komunikacja i wzajemna uważność na siebie w trakcie seksu to podstawa partnerstwa.
- Komu potrzebna jest pomoc?
W sytuacji kiedy para opiera swój związek już tylko na mieszkaniu ze sobą, nie podejmuje współżycia i jest to dla niej trudne – potrzebna bywa pomoc terapeuty. – Problem wynika prawdopodobnie z jakichś wcześniejszych zaniedbań – mówi Aleksandra Marszał-Bohdziul. – Być może zabrakło dobrej komunikacji lub związek mierzy się z inną poważną trudnością. W takiej sytuacji psycholog może pomóc zadać te trudne pytania w związku – by doszło do skonfrontowania się z ukrytymi prawdami i pozytywnego przełomu w relacji.
Pytania o szczerość w związku
Czasem dobrze jest też zadać sobie pytanie: na ile warto stawiać na pełną szczerość w związku? – Jest dużo mądrości w stwierdzeniu, że transparentność czasem nie sprzyja miłości – przyznaje ekspertka. – Z problemem tym mierzymy się, kiedy doświadczamy tego, co najtrudniejsze w relacji. Mowa o podwójnych sygnałach partnera, który o czymś nas zapewnia, a my czujemy, że jednak mija się z prawdą. Wtedy pojawia się pokusa, żeby zadawać różne pytania. Tymczasem i tak mamy ograniczony wpływ na to, czy druga strona powie prawdę (kiedy np. podejrzewamy niewierność).
Zadając pytanie, możemy niczego się nie dowiedzieć. Owszem, można obserwować partnera. To jednak trudne, bo w mieszance różnych sygnałów jedynie wzrośnie nasza podejrzliwość. Wtedy, zamiast zadawać pytania, lepiej się wycofać i zaczekać.
Kiedy trudne pytania w związku mogą zaszkodzić?
Czy warto dopytywać partnera o wierność? Czy przyznawać się do zdrady? – To zależy od pary – uważa psychoterapeutka. – Bywa, że ktoś zdradza tak, by to się w końcu wydało. Może wówczas odczuć ulgę, ale przede wszystkim doprowadzić do przełomu w partnerstwie. Częściej jednak zdrada bywa przemilczana, mijają lata i ostatecznie nie wpływa ona na obecną relację. Wówczas doszukiwanie się pewnych informacji i szczegółów niewierności u partnera może mieć szkodliwy charakter.
To podważa zasadność zadawania takich pytań. – Często pary trafiające na terapię po zdradzie używają tej okoliczności, by się na sobie wzajemnie mścić – opowiada Aleksandra Marszał-Bohdziul. – Na przykład kobieta oczekuje, że jej niewierny mąż zostanie skarcony przez terapeutę w jej imieniu. Kiedy osoba zdradzona zadaje pytania: „Jak ci z nim było, ile razy, gdzie uprawialiście seks?”, stanowi to toksyczną pożywkę do tego, by np. budować swoją pozycję ofiary czy folgować trudnym emocjom. Ostatecznie nikomu to nie służy. Jeśli traktujemy relację poważnie, mniej informacji bardziej nam pomoże. Dopytywanie wynika z braku zaufania i próby kontrolowania danej sytuacji czy osoby.
- Pytania o poprzednie związki
Czy i jak pytać partnera o jego poprzednie związki? Znany, choć w opinii niektórych kontrowersyjny niemiecki psychoterapeuta Bert Hellinger (twórca metody ustawień rodzinnych) uważał, że dopytywanie partnera o szczegóły poprzednich relacji absolutnie nie ma sensu. Jest to bowiem historia osobista. Oczywiście wyłączając sytuacje, które bardzo wiążą się z obecnym związkiem. Kiedy np. jedziemy na wakacje z partnerem w to samo miejsce, w które jeździł ze swoją poprzednią partnerką, i wypytujemy o istotne dla podróży szczegóły. Choć tak naprawdę ciekawość ta niebezpiecznie bliska jest niwelowaniu naszych lęków czy potrzebie kontroli.
Jeszcze inaczej widzi to Esther Perel, belgijsko-amerykańska psychoterapeutka, specjalistka w zakresie pracy z relacjami międzyludzkimi. Uważa, że w obecnych czasach nasze życie na tyle długo trwa i na tyle się w nim zmieniamy, że możemy z tą samą osobą wchodzić w kilka związków. Wówczas wzajemne dopytywanie, stała wymiana refleksji związanych z relacją ma uzasadnienie. Pomaga wyciągnąć wnioski, stanowi dzielenie się historią o nas.
- Trudne pytania o najgorsze cechy partnera
Każda para ma swoje wstydliwe tajemnice. Takie, które dotyczą irytujących, czasem niesmacznych nawyków czy zachowań. Jak o tym rozmawiać z partnerem? – Trzeba się zastanowić, czy ta druga strona realnie jest w stanie te zachowania ograniczyć – radzi ekspertka. – Trudność polega na tym, że musimy partnerowi coś wytknąć. W polskiej kulturze brak na to dobrego sposobu. Chodzi o tzw. udzielanie feedbacku, czyli informowanie, jak postrzegamy zachowania drugiej osoby. Tymczasem Polacy są przewrażliwieni na swoim punkcie. Wszystko, co dotyczy nazwania czegoś w drugiej osobie, czegoś, co nam np. przeszkadza – wpada w ramę krytyki. To szkodliwe zjawisko. Owszem, potrzebna jest empatia i wrażliwość, by komuś nie sprawić zbytniej przykrości. Kiedy jednak żyjemy ze sobą blisko, potrzebujemy mówić sobie o tym, co nam w partnerze odpowiada, a co nie. Trzeba to zwyczajnie odczarować. I nie ma tu złotej metody. Otwartość wymaga odwagi, ale można ją ćwiczyć, jak mięśnie. W zdrowym związku to naturalne, że punktem wyjścia dla porozumienia jest nauka siebie nawzajem. Przy czym nie da się tego zrobić bez wpadek. Tylko tak poznamy dobrze drugą osobę.
Ważne: Trudne pytania w związku zawsze wyprowadzają nas poza strefę komfortu. Trzeba przełamać jakieś status quo. Nie jesteśmy też pewni reakcji. Musimy jednak świadomie wykazać odwagę, by to zrobić – jeżeli rzeczywiście jest to ważne dla nas i naszej relacji.
Pytania o przyszłość w związku
Gdybyśmy mogli przewidzieć przyszłość swojego związku, czy uważamy, że przetrwa? Tego typu pytania są oczywiście hipotetyczne, ale jest w nich spory potencjał terapeutyczny. Kiedy poznajemy drugą stronę, zwykle towarzyszy temu zauroczenie. I brakuje przestrzeni do omawiania trudnych tematów. A jednak warto na pewnym etapie je podjąć. Choćby te, czy chcemy mieć dzieci, brać ślub. Pytania te mogą oznaczać „być albo nie być” w związku. Adresują podstawowe kierunki w życiu. Czasem, gdy poznamy odpowiedzi, nasze drogi się rozchodzą.
Ciekawe: Momentem przejścia dla związku jest też etap dorastania dzieci. Małżeństwo zwykle się wokół nich konstytuuje. Kiedy dzieci opuszczają dom, parę może dotknąć niepewność: „Co dalej z nami?”. Rozmowa o tym może pomóc szukać wspólnych dróg.
Trudne pytania w związku dotyczące finansów
Dla większości polskich małżeństw rozmowy o budżecie domowym stanowią problem. Wymagają wypracowania modelu finansowego, na który obie strony muszą się zgodzić. Po to, by nie padały oskarżenia w stylu: „Na co wydałeś/wydałaś wszystkie nasze pieniądze? Dlaczego bardziej nie oszczędzamy?”. Nie uczymy się mądrego zarządzania budżetem. Dlatego warto zadać sobie w parze takie pytania i w razie potrzeby skorzystać ze wsparcia doradcy finansowego – to coraz częstsza, dobra praktyka.
Trudne pytania w związku o wiarę
Nasze wyznanie lub jego brak także wpływa na związek. Dobrze jest przewidzieć potencjalny przyszły konflikt i zawczasu mu zapobiec, kiedy np. jedno z partnerów jest katolikiem, a drugie nie. Za wiarą idą bowiem rytuały, takie jak np. święta, chrzest, komunia, które wymagają większego zaangażowania, na co drugi partner może się nie zgadzać. Może być nam trudno także wtedy, kiedy trwały związek tworzą osoby wyznające odmienne religie. Takie kwestie warto omówić na początku relacji.
Kiedy w naszym związku pojawiają się właściwe słowa
Partnerzy, którzy mają za sobą dłuższy staż, często nabywają większej umiejętności świadomego bycia w relacji. Sprzyja temu wiek i doświadczenie.
Według psychologów ludzkie życie można podzielić na dwie fazy.
1. Pierwsza faza to dostosowywanie się do zewnętrznych norm – szukanie swojego miejsca w świecie takim, jaki jest.
2. Druga faza (umownie – druga połowa życia) skupia się na skierowaniu się do wewnątrz i odnalezieniu własnego sposobu patrzenia na świat. W sobie szukamy odpowiedzi na pytania: „Jaki mam stosunek do różnych rzeczy? Czego ode mnie wymaga rzeczywistość?”.
Pytania dla par – 36 pytań, by się pokochać
Pod koniec lat 90. świat obiegł ciekawy opis eksperymentu dr. Arthura Arona, psychologa ze State University of New York w Stony Brook, opublikowany w czasopiśmie naukowym „Personality and Social Psychology Bulletin”. Praca nosiła tytuł: The Experimental Generation of Interpersonal Closeness: A Procedure and Some Preliminary Findings [1]. Badanie zyskało potoczną nazwę gry miłosnej, jako 36 pytań, żeby się zakochać.
W dużym skrócie – kiedy dwie mające się ku sobie osoby odpowiedzą na te pytania, zbuduje się między nimi bliskość, którą można nazwać miłością, korelacja między interesowaniem się sobą nawzajem a intymnością. Poniższe pytania doktora Arona warto zadać drugiej połówce, jeśli planujecie wspólną przyszłość.
Zestaw 1
1. Gdybyś miała/miał możliwość zaprosić do siebie na kolację dowolną osobę na świecie, kogo byś wybrała/wybrał?
2. Czy marzysz, by zostać kimś sławnym? W jakiej dziedzinie?
3. Czy zastanawiasz się szczegółowo, co powiesz przed rozmową telefoniczną? Z jakiego powodu?
4. Jak by wyglądał twój dzień z marzeń?
5. Kiedy ostatnio śpiewałaś/śpiewałeś komuś? A kiedy sobie?
6. Gdybyś mogła/mógł dożyć blisko 100 lat, wolałabyś/wolałbyś zachować umysł czy ciało trzydziestolatka (ciesząc się nim ponad 60 lat)?
7. Czy wyobrażasz sobie, jak umrzesz?
8. Wymień trzy rzeczy, które według ciebie upodabniają cię do twojego rozmówcy.
9. Za co czujesz największą wdzięczność w swoim życiu?
10. Co byś zmieniła/zmienił w tym, jak cię wychowano?
11. Opowiedz swojemu rozmówcy maksymalnie dużo szczegółów o swoim życiu w 4 minuty.
12. Gdybyś mogła/mógł obudzić się jutro rano z jakąś nową cechą lub umiejętnością, co by to było?
Zestaw 2
13. Gdyby magiczna kula mogła wyjawić prawdę o twoim życiu, przyszłości, czego byś chciała/chciał się dowiedzieć?
14. Czy od dawna marzysz, by coś zrobić? Co cię powstrzymuje?
15. Co uważasz za swoje największe życiowe osiągnięcie?
16. Co jest najważniejsze w przyjaźni?
17. Przywołaj swoje najwspanialsze wspomnienie.
18. Jakie jest twoje najgorsze wspomnienie?
19. Gdybyś się dowiedziała/dowiedział, że za rok umrzesz, co byś zmieniła/zmienił w swoim życiu i dlaczego?
20. Czym jest dla ciebie przyjaźń?
21. Jak ważna jest dla ciebie miłość i czułość?
22. Powiedz coś pozytywnego o swoim rozmówcy. Niech także opowie o tobie. Powtórzcie to po 5 razy.
23. Czy twoja rodzina oferuje bliskość i ciepło? Czy uważasz, że twoje dzieciństwo było szczęśliwsze niż innych?
24. Jak oceniasz swoją relację z matką?
Zestaw 3
25. Niech każda osoba w parze sformułuje 3 stwierdzenia o was. Przykład: „Jesteśmy tu i czujemy, że…”
26. Dokończ zdanie: „Chciałabym/chciałbym być z kimś, z kim mogłabym/mógłbym dzielić…”
27. Gdyby była możliwość zaprzyjaźnić się z rozmówczynią/rozmówcą, co powinna/powinien jeszcze o tobie wiedzieć?
28. Powiedz rozmówcy coś, co ci się w nim/niej podoba. Bądź bardzo szczera/szczery – mów rzeczy, których się zwykle nie mówi nowo poznanej osobie.
29. Opowiedz o pełnej wstydu sytuacji z twojego życia.
30. Kiedy ostatnio płakałaś/płakałeś przy kimś? A kiedy samotnie?
31. Zdradź rozmówcy coś, co już ci się w nim/w niej spodobało.
32. Czy jest jakiś temat, z którego według ciebie nigdy nie należy żartować?
33. Gdyby nagle przyszła po ciebie śmierć, bez możliwości wcześniejszego kontaktu ze światem, czego najbardziej żałowałabyś/żałowałbyś, że nie powiedziałaś/powiedziałeś komuś? Dlaczego?
34. Płonie twój dom i wszystko, co masz. Udało się uratować bliskich oraz zwierzęta. Można po raz ostatni wbiec po coś cennego. Co to będzie i dlaczego?
35. Biorąc pod uwagę wszystkich członków twojej rodziny, czyja śmierć byłaby najtrudniejsza? Dlaczego?
36. Podziel się z rozmówcą osobistym problemem i zapytaj, jak ona/on by go rozwiązała/rozwiązał. Spytaj, jak rozmówca ocenia twoje podejście do problemu.
Źródła:
- Aron, A., Melinat, E., Aron, E.N., Vallone, R.D., Bator, R.J. (1997). The Experimental Generation of Interpersonal Closeness: A Procedure and Some Preliminary Findings. Personality and Social Psychology Bulletin, 23(4), 363-377. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0146167297234003
- Kalińczak, K. (2022). 36 pytań, 60 minut i kontakt wzrokowy. Czy tyle wystarczy, żeby się zakochać. Pobrane z https://www.wysokieobcasy.pl/Instytut/7,163391,25638061,mozesz-zakochac-sie-w-kazdym-wystarczy-36-pytan.html
