Po Nowym Roku zapiszę się na siłownię, zacznę jeść więcej warzyw, ograniczę słodycze, wrócę do nauki hiszpańskiego, schudnę 5 kilogramów, wyremontuję kuchnię… Lista postanowień noworocznych może być naprawdę długa. Jednak ich żywot bywa krótki. Dlaczego?
Spis treści
Po co tworzymy postanowienia noworoczne?
Robienie postanowień noworocznych to stosunkowo nowy trend, który przyszedł do nas razem z zachodnią kulturą przesiąkniętą presją na samodoskonalenie. Psychologicznie takie zjawisko wynika z przekonania, że nowy rok ma być lepszy, a my mamy stać się najlepszą wersją siebie. Wszystko w myśl coachingowego nastawienia na sukces.
Jednak istnieje ryzyko, że planując reformę swojego życia, zapomnisz, co jest dla ciebie naprawdę dobre. Stawiając przed sobą ambitne cele, w rzeczywistości często pomijasz siebie. Nie bez powodu zwykle już po 3 pierwszych miesiącach nowego roku tracisz zapał do realizacji postanowień. Pojawia się rozczarowanie i uczucie porażki.
Jakie mogą być postanowienia noworoczne?
Często postanowienia noworoczne są podobne: oszczędzę więcej pieniędzy, zacznę uprawiać sport, wyrzeźbię piękniejsze ciało, spotkam miłość życia… To bardzo poważne wyzwania. Zbudowane są na złudnym przekonaniu, że nadchodzący rok będzie zupełnie inny niż poprzedni. Wszystko zmieni się niemal jak za dotknięciem magicznej różdżki. Tymczasem byłoby lepiej, gdybyśmy mogli spojrzeć na nowy rok jak na możliwość zmiany czegoś w mniejszym wymiarze, bliższym realności.
Jak wytrwać w postanowieniach noworocznych przez cały rok?
Przede wszystkim pamiętaj o urealnianiu marzeń o zmianach. Nie stawiaj sobie zbyt wysoko poprzeczki. Jeśli marzysz o poprawie sylwetki, nie próbuj dorównać gwiazdom sportu. Zastanów się raczej, dlaczego chcesz zadbać o ciało. Co chcesz w nim zmienić, w jakim czasie, jak to zrobić. Jeśli sport, to jaki jego rodzaj sprawi ci przyjemność.
Niech nie będą to pochopne decyzje. Pomocne jest otwarcie się na nowe zainteresowania. Poszukaj informacji o konkretnej dyscyplinie, która cię interesuje, kup odpowiedni strój, zastanów się, czy chcesz trenować z kimś czy solo, gdzie i kiedy.
I uważaj na pułapki. Na przykład wielu ludzi w pierwszych dniach stycznia wykupuje najdroższy karnet na siłownię. Potem jednak te osoby nie są w stanie go wykorzystać, zwłaszcza jeśli wcześniej nie ćwiczyły. Zadaj sobie lepiej pytanie, czy realnie uda ci się tyle razy odwiedzić siłownię? Może niepotrzebnie wydajesz pieniądze?
Wykreśl nierealne postanowienia
Twoje postanowienia noworoczne nie muszą być typowe. Mogą dotyczyć jednej zmiany, która z czasem zainspiruje cię do kolejnych. Jeśli zauroczysz się np. jakąś dyscypliną sportową, możesz następnie zainteresować się też zdrowym odżywianiem i w rezultacie „przy okazji” zrzucić nadwagę.
Postanowienie warto rozłożyć w czasie. Życie nie kończy się na nadchodzącym roku. Trudno zakładać, że nagle całkowicie się zmieni. Poza tym nie na wszystko mamy wpływ, wiele spraw dzieje się poza nami, ale krzyżuje nam plany. I to jest w porządku. Porażka może być pomocna. Osoby, które doświadczyły rozczarowania, stawiają sobie zwykle nieco mniejsze, bardziej realne wymagania.
Postanowienia noworoczne – mniej znaczy więcej
Przy robieniu postanowień noworocznych zwykle mamy tendencję do dokładania sobie nowych obowiązków. Jednak zwróć uwagę na ważny nowy trend. Polega na zdrowej rezygnacji z nadmiaru wyzwań na rzecz wsłuchania się w siebie.
Żyjemy w czasach promujących aktywność, bywa, że trwamy pod presją. Postanów więc zmienić sposób myślenia. Zdecyduj, by w nowym roku spróbować MNIEJ: pracować, wymagać od siebie na siłowni, usilnie starać się sprostać roli opiekuńczej mamy czy partnerki. W zamian – WIĘCEJ: przestrzeni na bycie tylko ze sobą czy innymi osobami – na własnych warunkach.
Pomyśl, jak możesz bardziej zadbać o siebie w tym roku. Do swoich celów dołącz więcej luzu na co dzień. Wpisz do kalendarza postanowień czas dla siebie, np. „nicnierobienie”. Codziennie, bez poczucia winy. Choćby tylko pół godziny.
Co zrobić, aby osiągnąć cel?
Jeśli masz ochotę spisać postanowienia noworoczne, pomyśl, które będą korzystne dla ciebie, a nie na pokaz, by udowodnić światu, jak wiele jesteś w stanie osiągnąć. Zastanów się, czego naprawdę chcesz. Postanowienia noworoczne są zwykle bardzo podobne. Dotyczą zmiany diety, figury, stylu życia i powodzenia w finansach. Mówią o tym, co widoczne na zewnątrz, co, według ciebie, podlega ocenie.
Zatrzymaj się i zastanów, dlaczego chcesz schudnąć? Dla zdrowia, powodzenia w towarzystwie czy dla poprawy samopoczucia? Na ile to twoja wewnętrzna potrzeba, a na ile presja zewnętrzna? Pamiętaj: to, co podyktowane czynnikami zewnętrznymi, ma niskie prawdopodobieństwo realizacji. Gdy płynie ze środka, łatwiej będzie ci wytrwać, bo będzie to twoja prawdziwa potrzeba.
Podsumowanie minionego roku może być dobrym momentem na zastanowienie się, na ile umiesz odczytywać swoje realne potrzeby. Czy potrafisz je wyrażać, walczyć o nie? Często mamy z tym trudność.
Postanowienia noworoczne bez złudzeń
Jest jeszcze jeden powód, dla którego chcemy tworzyć listę postanowień noworocznych. Grudzień i styczeń wbrew pozorom bywają trudnym czasem. Często święta uświadamiają nam, jak źle wyglądają nasze relacje rodzinne lub jak bardzo praca okrada nas z czasu dla bliskich. Podsumowujemy więc, co w ciągu mijającego roku udało nam się osiągnąć, a czego nie.
Nowy rok z kolei lubimy wiązać z nową perspektywą i czystą kartą – mamy nadzieję na zmianę. Pytanie jednak, czy to naprawdę możliwe. Ostatecznie nowy rok to nie nowe życie, tylko kontynuacja poprzednich lat. Zastanów się, po co ci takie postanowienia noworoczne? Czy realne jest to, że twoje życie nagle zacznie wyglądać zupełnie inaczej? Stanięcie w prawdzie o sobie ma wymiar niezwykle terapeutyczny.
Słowo klucz – szczęście
Co chcesz osiągnąć? Czy jesteś usatysfakcjonowana tym, co masz, i chcesz dalej tak żyć? To ważne pytania, które warto sobie zadawać częściej niż raz w roku. Nie zastanawiaj się, czy jesteś szczęśliwa albo co możesz zrobić, by ten stan osiągnąć, tylko podczas Sylwestra.
Rób sobie takie podsumowania częściej. Jak podczas dobrej terapii, kiedy co jakiś czas prowadzący analizuje z pacjentem, na jakim są etapie, co udało im się już osiągnąć czy zmienić. Taki zabieg pozwala rozejrzeć się w życiu i sprawdzić, czego naprawdę chcesz.
Postanowienia noworoczne a docenianie
Większość ludzi, robiąc podsumowanie swoich sukcesów, uważa, że postanowienia noworoczne powinny zawsze prowadzić ich do kolejnych wyznaczonych celów. Tymczasem rzeczywistość nam teraz dobitnie pokazuje, że należy doceniać to, jak wiele już mamy.
Sprawdź więc, co ci się udało. Doceń siebie, ale też tych, którzy są zawsze blisko. Zrób listę sukcesów. To budujące. Przecież wszyscy mamy jakiś staż życiowy. Posiadamy pewne zasoby, nawet jeśli wyszliśmy z trudnych rodzin czy doświadczeń. Taka świadomość daje paliwo do działania.
Era amerykańskiego stylu coachingu wpoiła nam, że zmiana musi być w stylu „wow”, czyli nagła i spektakularna. Jest przeciwnie. Pewnego dnia zaczynasz rozumieć, że zmiana jest procesem i cieszy, bo mówi o wytrwałości. Jak zdobywanie szczytu, które jest przecież ogromnym wysiłkiem i znojem. Nagła zmiana nie jest trwała. Daj sobie czas i wyrozumiałość. Może jedno postanowienie na początek?
Mądre postanowienia
Jak wynika z badań, niemal 90 proc. noworocznych postanowień nigdy nie zostaje zrealizowanych. Naukowcy uważają, że problem leży w mało realistycznym podejściu do tematu. Stworzono nawet algorytm postępowania, który pomaga tworzyć tzw. mądre cele (ang. SMART goals) – czyli takie, które da się zrealizować. Powstały w Mayo Clinic, amerykańskiej organizacji typu non-profit, działającej w branży medycznej.
Według specjalistów Mayo Clinic urzeczywistnianie planów musi polegać na tym, że każdy z nich jest:
- ściśle określony (Specific)
- odpowiednio mierzalny (Measurable)
- osiągalny (Attainable)
- realny (Realistic)
- taki, którego postępy możemy śledzić (Trackable)
Walka z nawykami
Lubimy się zasłaniać tym, że trudność w pozbyciu się niedobrych nawyków jest nie do przezwyciężenia. Podjadanie słodyczy, palenie papierosów, chrupanie czipsów przed telewizorem, uleganie pokusom w sklepie z alkoholami – to nasze małe przyzwyczajenia. Jednak zwykle wystarczą około 2 tygodnie, by nasz organizm nauczył się akceptować nowe przyzwyczajenia i oduczył się starych. Odwagi!
Zobacz także: Jak podsumować stary i zaplanować nowy rok?
Źródła:
Genewick, J. (2022). Setting SMART goals for success. Pobrane z https://www.mayoclinichealthsystem.org/hometown-health/speaking-of-health/setting-smart-goals
Michalak-Witkowska, E. (2021). Nowy rok, nowe postanowienia. Czy to ma sens? Pobrane z https://ug.edu.pl/news/pl/2462/nowy-rok-nowe-postanowienia-ma-sens
Ekspertka:
Wiktoria Dróżka, psycholożka, socjolożka i psychoterapeutka systemowa. Specjalistka rozwiązywania problemów rodzinnych, par i dzieci oraz samoakceptacji, ośrodek Co tam? Psychoterapia bliska Tobie w Warszawie.
