Spis treści
Jak prawidłowo myć zęby?
Żadna szczoteczka, nawet ta najbardziej zaawansowana technologicznie, nie umyje zębów za nas. Aby wyczyścić je naprawdę dobrze, musimy poświęcić na to kilka minut, skupiając się na technice i dokładności. Wbrew pozorom, inwestując kilkaset złotych w szczotkę elektryczną czy soniczną, nie zaoszczędzimy czasu.
– Dokładne wyszczotkowanie zębów szczotką manualną zajmuje 2–3 minuty, elektryczną tyle samo, ale na szczotkowanie szczoteczką soniczną musimy poświęcić 5 minut – mówi Iwona Zaremba, higienistka stomatologiczna z Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy, Centrum Implantologii, Centrum Stomatologii Estetycznej Periodent w Warszawie.
Choć mycie zębów szczoteczką elektryczną czy szczoteczką soniczną wydaje się banalnie proste, to jednak wiele osób robi to źle. Najczęstszy błąd to chaotyczne jeżdżenie po zębach w tę i z powrotem, zamiast spokojnie przesuwać główkę szczoteczki na kolejne zęby szczęki i żuchwy. Po dokładnym umyciu jednego łuku zębowego przenosimy się na drugi. Jeśli myjąc zęby, będziemy jednocześnie rozmawiać przez telefon czy oglądać film na Netflixie, to prawie na pewno nie umyjemy ich dokładnie. Do tego niezbędne jest świadome działanie i skoncentrowanie tylko na tej czynności.
– Inny popularny błąd to przykładanie się do szczotkowania wyłącznie przednich powierzchni zębów – mówi higienistka. Musimy pamiętać, że każdy ząb ma pięć powierzchni, cztery boczne i górną. Każda z nich wymaga dokładnego oczyszczenia. Jeśli ma którejś z nich pozostawimy płytkę nazębną, to już w ciągu 24 godzin ulegnie ona mineralizacji i zamieni się w kamień nazębny.
Powierzchni stycznych z sąsiadującymi zębami nie umyjemy szczoteczką do zębów, bo żadna nie ma szans tam dotrzeć. Do tego niezbędna jest nitka dentystyczna. Chyba że chodzi o „samotne” zęby sąsiadujące z zębami utraconymi – tu szczotka powinna dotrzeć. Nie wolno o nich zapominać.
Jak dbać o zęby i higienę jamy ustnej?
Szczoteczka do zębów – jaką wybrać?
Jak wybrać najlepszą, dopasowaną do swoich potrzeb szczoteczkę do zębów dla osób dorosłych?
1. Szczoteczka manualna
Szczoteczki manualne do zębów różnią się od siebie nie tylko designem, ale wielkością główki, konfiguracją, gęstością oraz twardością włosia. Wszystkie elementy są ważne.
Jak dobrać główkę szczoteczki do zębów?
Wielkość główki powinna być dopasowana do wielkości łuków zębowych i samych zębów. – Dorosły nie da rady dobrze umyć zębów szczoteczką o zbyt małej główce, a dziecko zbyt dużą szczoteczką dla dorosłych, bo zbyt duża główka nie dotrze do wszystkich zakamarków w jamie ustnej – mówi Iwona Zaremba, higienistka stomatologiczna.
Standardowy rozmiar główki dla osoby dorosłej to 25–30 mm, a dla dziecka od kilkunastu do 20 mm. Znaczenie ma również kształt i twardość włosia.
Jaki kształt powinno mieć włosie szczoteczki?
Na rynku są szczoteczki manualne z włosiem prostym albo pogrupowanym w pęczki oraz ustawionym pod różnymi kątami. – Według mnie najskuteczniejsze jest włosie proste – mówi higienistka. – Warto jednak zwrócić uwagę na jego zakończenie. Powinno być gęste – im więcej włókien w główce szczoteczki, tym lepiej – dodaje.
Dostępne są szczoteczki do zębów wyposażone w główki złożone nawet z kilku, kilkunastu tysięcy włókien. To one myją zęby najskuteczniej. Ale, uwaga, włókna powinny być miękkie i zaokrąglone na końcu, aby nie drażnić delikatnej śluzówki dziąseł.
Niesmak w ustach – co może oznaczać?
Czy twarde i średnie włosie naprawdę myje zęby skuteczniej?
Niestety Polacy ciągle wolą szczoteczki twarde i średnio twarde, bo wydaje się im, że tylko takie są w stanie umyć zęby naprawdę skutecznie. Nic podobnego!
– Płytka nazębna, zanim zamieni się w kamień, ma miękką strukturę, więc miękkie włókna z powodzeniem ją usuną. Ani twarde włosie, ani przykładanie zbyt dużej siły do szczotkowania wcale nie będzie skuteczniejsze, a może uszkodzić delikatną śluzówkę dziąseł – uczula higienistka.
Szczególnie duże szkody może wyrządzić u osób z chorobami przyzębia. Szczoteczki o miękkim włosiu są zdecydowanie bezpieczniejsze. Jednak aby umyć zęby naprawdę dokładnie, musimy zastosować właściwą technikę szczotkowania.
Jak myć zęby szczoteczką manualną?
– Najskuteczniejsza jest metoda wymiatająca (z ang. roll) – mówi Iwona Zaremba, higienistka stomatologiczna. – Należy przyłożyć szczoteczkę do granicy zębów i dziąseł pod kątem 45 stopni, a następnie ruchami obrotowo-wymiatającymi przesuwać ją po kolejnych zębach – tłumaczy higienistka.
Czyścimy nie tylko przednią, ale także tylną i górną powierzchnię każdego łuku. Najlepiej robić to systemowo, np. czyścić dolny łuk od ósemki do ósemki najpierw z przodu, następnie z tyłu i od góry. Potem w ten sam sposób łuk górny. Choć pasta pryska wokoło, warto przy szczotkowaniu patrzeć w lustro.
Niewątpliwą zaletą metody wymiatającej jest to, że nie tylko oczyszcza zęby, ale także masuje dziąsła, poprawiając ich ukrwienie. Ponadto, w przeciwieństwie do intuicyjnego szorowania w płaszczyźnie poziomej, nie prowokuje odsłaniania szyjek zębowych, a wręcz „naciąga” na nie dziąsła.
Jak usunąć resztki jedzenia między zębami?
A co z powierzchniami międzyzębowymi? Czy aby usunąć z nich resztki jedzenia i płytkę nazębną, wystarczy szczotkowanie? – Niestety nie, trzeba użyć nici dentystycznej, a bardzo często także odpowiednio dobranej szczoteczki interdentalnej lub wyciorków dentystycznych – mówi Iwona Zaremba.
Średnica szczoteczki interdentalnej zależy od anatomicznych odległości pomiędzy zębami. W przypadku osób ze stłoczeniami najlepiej sprawdzają się wyciorki lub szczoteczki do zębów o najmniejszej średnicy. Natomiast osoby ze szparami międzyzębowymi powinny wybrać modele o większej średnicy.
Po infekcji zmień szczoteczkę do zębów
2. Szczoteczka elektryczna
Ze sklepowych półek kuszą nas szczoteczki elektryczne. Według producentów elektryczne szczoteczki do zębów czyszczą je nawet dwa razy dokładniej niż zwykłe szczoteczki manualne. Bardziej zaawansowane modele oferują dodatkowo kilka trybów szczotkowania, kontrolę czasu i aplikację monitorującą dokładność mycia.
Czy warto wydać kilkaset złotych na szczoteczkę elektryczną?
– Jeśli nie mamy problemów z dziąsłami, w szczególności odsłoniętych szyjek zębowych, oraz tendencji do wzmożonego odkładania kamienia nazębnego i osadów barwnych, można zainwestować w szczoteczkę – mówi Iwona Zaremba, higienistka stomatologiczna.
Szczoteczką manualną nie jesteśmy w stanie szczotkować zębów tak intensywnie, jak zrobi to szczoteczka elektryczna. Obliczono, że przy użyciu zwykłej szczoteczki manualnej jesteśmy w stanie wykonać maksymalnie 200 ruchów czyszczących na minutę, podczas gdy zaawansowana szczoteczka elektryczna wykonuje w tym czasie nawet kilka tysięcy ruchów oscylacyjno-pulsacyjno-rotacyjnych.
Czy szczoteczka elektryczna ma jakieś minusy?
– Mniej zaawansowane modele nie kontrolują siły nacisku, co może okazać się niebezpieczne dla szkliwa i dziąseł – mówi higienistka. Przy zbyt intensywnym szczotkowaniu zwiększa się ryzyko obnażenia szyjek zębowych oraz nadwrażliwości zębów.
Warto też pamiętać, że decydując się korzystanie ze szczoteczki elektrycznej, jesteśmy uzależnieni od źródła energii elektrycznej. Jeśli nie zabierzemy na wakacje ładowarki, to będziemy musieli sprawić sobie szczoteczkę manualną.
Halitoza – jak sobie z nią radzić?
3. Szczoteczka soniczna
Soniczna szczoteczka do zębów to młodsza siostra szczoteczki elektrycznej. Delikatniejsza i bardziej precyzyjna. W odróżnieniu od elektrycznej, szczoteczka soniczna ma podłużną główkę, w której znajduje się generator fal dźwiękowych. To one wprawiają w ruch włosie szczoteczki.
W ciągu minuty główka szczoteczki sonicznej wykonuje 30–40 tysięcy ruchów pulsacyjno-wymiatających. Dodatkowo podczas szczotkowania w jamie ustnej powstają mikrobąbelki powietrza, które odklejają płytkę nazębną od powierzchni zębów. Wnikają w trudno dostępne miejsca, np. w przestrzenie międzyzębowe, oraz ułatwiają wydobywanie z pasty jej aktywnych składników. Dzięki temu szczotkowanie staje się skuteczniejsze, ale jednocześnie jest bardzo delikatne.
Kiedy warto zainwestować w szczoteczkę soniczną?
– Szczoteczkę soniczną polecam szczególnie osobom z tendencją do szybkiego odkładania kamienia nazębnego oraz pacjentom ze stłoczeniami, które bardzo trudno perfekcyjnie wyszczotkować szczoteczką manualną, a nawet elektryczną – mówi Iwona Zaremba. Ponieważ zapewnia ona najdelikatniejszą opcję szczotkowania, sprawdzi się również u osób z nadwrażliwością i odsłoniętymi szyjkami zębowymi.
Szczoteczka soniczna jest również dobrym rozwiązaniem podczas leczenia ortodontycznego. Perfekcyjnie czyści nie tylko zęby, ale także trudno dostępne przestrzenie, w których lubią gromadzić się bakterie: wokół zamków aparatu, pod pierścieniami, a także na linii dziąseł. Wówczas warto wybrać specjalny model ortodontyczny, wyposażony w dodatkowe końcówki – szczoteczkę jednopęczkową oraz sensitive z wyjątkowo miękkim włosiem do mycia miejsc podrażnionych przez aparat.
Bonding – prosty sposób na piękne zęby
4. Szczoteczka do zębów po zabiegach stomatologicznych
Gdy mamy za sobą zabieg chirurgiczny w obrębie jamy ustnej, odłóżmy na jakiś czas na półkę nowoczesne szczoteczki elektryczne i wybierzmy szczoteczkę manualną super soft. Ma wyjątkowo miękkie włosie, które oczyści zęby i dziąsła, ale nie przysporzy nam przy tym dodatkowego bólu.
– Taką szczoteczkę do zębów polecam również osobom chorym na nowotwory głowy i szyi, które właśnie przechodzą radioterapię – wyjaśnia higienistka. Radioterapia podrażnia błonę śluzową ich jamy ustnej i równocześnie spowalnia jej regenerację. To powoduje podatność na powstawanie bolesnych i trudno gojących się aft i owrzodzeń. Utrudniają one nie tylko higienę, ale także jedzenie, a nawet mówienie.
Użycie zbyt twardej szczoteczki do zębów lub zbyt mocne szczotkowanie będzie pogłębiać ten problem. Wyjątkowo delikatna, a jednocześnie skuteczna higiena jamy ustnej pomaga przetrwać ten trudny czas, nie dopuszczając do rozwoju próchnicy i chorób przyzębia. Ze względu na upośledzoną w trakcie leczenia przeciwnowotworowego odporność i związane z tym wyższe ryzyko zakażeń chorzy powinni pamiętać o regularnej wymianie szczoteczki raz w tygodniu.
Wszyscy inni również powinni regularnie zmieniać szczoteczkę do zębów – przynajmniej raz na trzy miesiące.
