Spis treści
Zapalenie spojówek u noworodka
Niekiedy problem zaczyna się zaraz po porodzie. Przyczyną zapalenia spojówek u noworodka mogą być bakterie rzeżączki, wirusa opryszczki lub chlamydie obecne w drogach rodnych matki. Do zakażenia nimi dochodzi w czasie porodu. Dlatego zaraz po porodzie oczy dziecka powinny być profilaktycznie przemyte roztworem azotanu srebra, który zwalcza większość drobnoustrojów chorobotwórczych.
Niestety, nie zawsze to wystarcza. Zdarza się także, że azotan srebra podrażnia oczy dziecka. Dlatego ropienie oczu czy sklejanie brzegów powiek u noworodka rodzice powinni zgłosić lekarzowi. Dalsze postępowanie zależy od przyczyny stanu zapalnego. O ile chemiczne zapalenie spojówek mija samoistnie po 2–3 dniach i nie wymaga leczenia, to w przypadku zakażenia wywołanego przez dwoinkę rzeżączki jest ono konieczne.
Mleko matki – czy ma zastosowanie przy leczeniu zapalenia spojówek u noworodków i niemowląt?
Objawy zakażenia pojawiają się w ciągu kilkudziesięciu godzin po porodzie i są cięższe niż w przypadku chemicznego zapalenia spojówek – dziecko ma silnie obrzęknięte, często sklejone zielonkawą ropną wydzieliną powieki. Choroba wymaga niezwłocznego rozpoczęcia leczenia antybiotykami podawanymi drogą dożylną lub domięśniową, które musi odbywać się w szpitalu. W przeciwnym razie może dojść do powstania blizn na rogówce, które grożą upośledzeniem widzenia.
Równie groźne skutki może pociągnąć za sobą opryszczkowe zapalenie spojówek u noworodka, które czasem przenosi się także na rogówkę. Od bakteryjnego zapalenia spojówek odróżnia je rodzaj wydzieliny – w tym przypadku jest surowicza – oraz występowanie charakterystycznych pęcherzyków na powiekach. Konieczne jest leczenie lekami przeciwwirusowymi zaleconymi przez okulistę.
Niedrożność dróg łzowych i noworodków
Nieustępujące pod wpływem leczenia lub nawracające objawy zapalenia spojówek u noworodka mogą świadczyć o niedrożności dróg łzowych. Głównym objawem tego schorzenia jest uporczywe łzawienie, ale czasem towarzyszy mu także ropna wydzielina. W tym przypadku konieczna jest wizyta u okulisty.
Pierwszym etapem leczenia jest systematyczny masaż woreczka łzowego, który przeszkoleni rodzice wykonują w domu. Powoduje on wzrost ciśnienia łez w kanale łzowym, co z czasem prowadzi do jego udrożnienia. Jeśli po kilku tygodniach objawy nie ustępują, okulista udrażnia drogi łzowe przy użyciu specjalnej sondy. Niekiedy i to nie pomaga. Wówczas potrzebny jest zabieg chirurgiczny.
Niemowlę u okulisty: gdzie, kiedy i po co?
Zapalenie spojówek u dzieci starszych
Problemy ze spojówkami nie kończą się na wielu niemowlęcym. Są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt dzieci u okulisty. Nie zawsze jednak konsultacja z okulistą jest niezbędna. Bardzo często zapalenie spojówek towarzyszy infekcjom wirusowym górnych dróg oddechowych. Jego przyczyną jest zazwyczaj pocieranie przez dziecko oczu rączkami, którymi chwilę wcześniej dotykało nosa.
W pierwszej kolejności można zastosować domowe sposoby na zapalenie spojówek, takie jak przemywanie oczu naparem z rumianku, świetlika lekarskiego lub herbaty (teina ma właściwości obkurczające, więc redukuje obrzęk). Jeśli objawy nie łagodnieją po 2–3 dniach, trzeba skonsultować się z pediatrą, który zaleci podawanie kropli do oczu. Nie powinny być to przypadkowe krople do oczu bez recepty, ale preparaty przeznaczone dla dzieci, bez konserwantów, które mogą być dodatkowym czynnikiem drażniącym.
Ważne jest, aby stosować je systematycznie, zgodnie z zaleceniami. Zakraplamy je zawsze do obojga oczu, nawet jeśli zapalenie spojówek dotyczy tylko jednego oka. Po kilku dniach ich stosowania uciążliwe objawy zakażenia powinny ustąpić. Ważne jest, by od razu nie przerywać stosowania kropli, ale kontynuować leczenie jeszcze przez 2–3 dni. W przeciwnym razie może dojść do nawrotu choroby.
Ropiejące oczy u dziecka – co robić?
Alergiczne zapalenie spojówek u dzieci
Sezonowe nawracanie objawów zapalenia spojówek, np. zawsze wiosną lub latem, może świadczyć o tym, że jego pierwotną przyczyną jest alergia. W odróżnieniu od zapalenia bakteryjnego i wirusowego, jego objawem jest zwykle świąd, zaczerwienienie spojówek, obrzęk powiek. Może też pojawić się wodnista lub wodnisto-śluzowa wydzielina, która jednak nie ma ropnego charakteru.
Alergiczne zapalenie spojówek zawsze dotyczy obojga oczu, często występuje razem z wodnistym katarem i kichaniem. Przyczyną alergicznego zapalenia spojówek jest pobudzenie nadwrażliwego układu odpornościowego na skutek kontaktu z alergenem, np. pyłkiem roślin. W wyniku reakcji alergicznej z komórek tucznych obecnych w tkankach uwalniane są tzw. mediatory zapalenia, np. histamina, które powodują zwiększenie przepuszczalności naczyń krwionośnych i zwiększoną produkcję śluzu.
Zwykle objawy alergicznego zapalenia spojówek łagodzą leki przeciwalergiczne (antyhistaminowe) i zalecone przez pediatrę krople do oczu zawierające substancje o działaniu łagodzącym i obkurczającym. Pojawienie się ropnej wydzieliny najczęściej świadczy o bakteryjnym nadkażeniu, co wymaga zastosowania kropli do oczu z antybiotykiem.
Jak złagodzić objawy alergii u dziecka?
Zapalenie spojówek – najważniejsza jest higiena
W czasie leczenia zapalenia spojówek bardzo ważne jest przestrzeganie higieny. Dziecko powinno często myć ręce, a gdy ma także katar, regularnie wydmuchiwać nos. Rodzice w miarę możliwości powinni pilnować, aby nie pocierało oczu. Ropną wydzielinę najlepiej usuwać gazikami zwilżonymi solą fizjologiczną, ewentualnie naparem z rumianku lub świetlika lekarskiego.
Rodzice lub opiekunowie każdorazowo przed aplikacją kropli do oczu dziecku oraz po niej powinni dokładnie umyć ręce. To bardzo ważne w przypadku tzw. epidemicznego, czyli zakaźnego zapalenia spojówek, które co jakiś czas pojawia się w przedszkolach i szkołach. Wywołujące je adenowirusy przenoszą się drogą kontaktową.
Osoba chora, dotykając oczu, przenosi wirusy na dłonie, a następnie na przedmioty, z którymi ma kontakt. Zakażenie rozwija się najpierw w jednym oku, ale po 2–3 dniach przenosi się do drugiego. Zwykle dotyczy nie tylko spojówek, ale także rogówki. Diagnozę powinien postawić okulista, który zaordynuje odpowiednie leczenie lekami przeciwwirusowymi, antybiotykami, a często także kroplami steroidowymi. Kuracja trwa około 3 tygodni.
Ponieważ zapaleniu spojówek może towarzyszyć światłowstręt, dobrze jest unikać spacerów w pełnym słońcu lub wyposażyć dziecko w okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV. Na czas leczenia trzeba zrezygnować z wizyt na basenie, ponieważ chlor i ozon mogą dodatkowo podrażniać oczy, podobnie jak dym papierosowy oraz kurz.
Jak dbać o oczy latem?
