Zioła zawsze były bliskie kobietom. Na przestrzeni wieków to głównie one zajmowały się zbieraniem ziół i ziołolecznictwem. Znane były jako zielarki, znachorki lub tzw. „babki”; umiały pomóc sobie i innym za pomocą przeróżnych roślinnych mikstur. Kiedyś taką praktykę kojarzono często z magią i tajemniczymi zdolnościami, dziś stoi za tym nauka, która wyjaśnia, jak działają rośliny lecznicze i jaki kryją w sobie potencjał.
Kobiecą fizjologią rządzą pewne cykliczne prawa, które wpisują się w naturalny rytm przyrody i otaczającego świata. To dlatego jesteśmy zwykle bardziej wrażliwe na otaczającą nas naturę i być może dlatego częściej i chętniej sięgamy po zioła i korzystamy z ich dobroczynnych właściwości. A one pomagają nam uregulować i ustabilizować nasz organizm oraz skutecznie przywrócić go do równowagi.
W naturze tkwi prawdziwa moc uzdrawiania. Warto zatem wiedzieć, w jaki sposób działają konkretne rośliny lecznicze. Dobrze mieć również pod ręką pewien arsenał ziół, które pomogą nam na różnego rodzaju kobiece dolegliwości. Trudno zdecydować, które z nich są najważniejsze – wiele z nich możemy nazwać swoimi dobrymi przyjaciółmi. Na pewno jednak warto zaopatrzyć się w kilka, które przydadzą się na co dzień i pomogą nam utrzymać zdrowie i dobre samopoczucie.
Spis treści
Jakie zioła dla kobiet są najbardziej polecane?
Wśród licznych roślin leczniczych działających na różne kobiece schorzenia wymienić można kilka, które najbardziej wpisują się w potrzeby kobiet. Należą do nich: krwawnik pospolity, nagietek lekarski, pokrzywa zwyczajna, lawenda lekarska, werbena pospolita oraz liście malin.
Krwawnik pospolity – na kobiece dolegliwości
Krwawnik (łac. Achillea millefolium) to roślina lecznicza znana i stosowana w medycynie ludowej od tysięcy lat. Jego działanie ściągające, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne jest wykorzystywane w celu łagodzenia krwawienia z ran i skaleczeń. Ułatwia szybsze zasklepienie się rany, przyspiesza proces gojenia oraz regeneracji uszkodzonych tkanek.
Ponadto ziele krwawnika skutecznie pobudza trawienie, zwiększa wydzielanie żółci, wspomaga pracę narządów przewodu pokarmowego. Ma także silne działanie rozkurczowe, zatem może być z powodzeniem stosowane we wszelkiego rodzaju zaburzeniach układu trawiennego.
Jeśli jednak chodzi o typowo kobiece dolegliwości, ziele to można nazwać najlepszym sprzymierzeńcem kobiet. Krwawnik pomaga nam szczególnie w przypadku zaburzeń miesiączkowania. Jego właściwości rozkurczowe czynią go niezwykle użytecznym remedium na silne bóle menstruacyjne oraz nadmierne krwawienia miesiączkowe.
Zasadniczo ziele krwawnika działa dwukierunkowo – z jednej strony zmniejsza obfite krwawienia, a z drugiej może wywołać miesiączkę w przypadku jej zaniku. Wynika to z jego działania pobudzającego mięśnie macicy i stymulacji przepływu krwi w tym obszarze, co w efekcie pomaga zainicjować krwawienie u kobiet cierpiących na zanik miesiączki.
Krwawnik jest więc niezastąpiony, jeśli chodzi o wszelkie zaburzenia ginekologiczne – reguluje cykl menstruacyjny, może być stosowany w zespole policystycznych jajników, w endometriozie oraz w różnego rodzaju problemach związanych z miesiączką.
U kobiet przyda się również w przypadku zaburzeń krążenia żylnego. Ma wskazania do stosowania w żylakach oraz krwawiących hemoroidach. Poprawia cyrkulację krwi, wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, rozszerza naczynia kapilarne oraz hamuje krwawienie z żylaków odbytu.
Nagietek lekarski – na bóle menstruacyjne i nie tylko…
Nagietek należy do tej samej rodziny (Asteraceae) co krwawnik i – podobnie jak ziele krwawnika – jest bogatym źródłem antyoksydantów i słynie z działania przeciwzapalnego, przeciwbakteryjnego, ułatwiającego gojenie i regulującego krwawienie.
Kwiat nagietka lekarskiego ma szerokie zastosowanie, jeśli chodzi o wszelkiego rodzaju problemy skórne oraz zranienia i skaleczenia. Przyspiesza gojenie i regenerację uszkodzonych tkanek, zmniejsza stan zapalny. Działa antyseptycznie, gojąco i przeciwdrobnoustrojowo, zmniejsza zaczerwienienie i opuchliznę.
Maść nagietkowa lub wyciąg z nagietka przydadzą się np. paniom po porodzie, przy którym doszło do nacięcia lub pęknięcia krocza, a także ułatwi gojenie się rany powstałej w efekcie cesarskiego cięcia.Nagietek mogą także stosować kobiety karmiące piersią, gdy dochodzi u nich do bolesnego pękania brodawek sutkowych.
Preparaty zawierające wyciąg z nagietka wykazują szczególną aktywność względem grzybów z rodzaju Candida. Są więc skutecznym środkiem w przypadku grzybiczych zakażeń pochwy. Mogą być również stosowane w kandydozach zlokalizowanych w innych miejscach, np. w jamie ustnej. O nagietku powinny pamiętać również osoby, które cierpią z powodu nawracającej opryszczki. Ziele to działa nie tylko łagodząco, ale także przeciwwirusowo i regenerująco.
Kwiat nagietka lekarskiego to również skuteczne remedium na bóle miesiączkowe. Działa rozkurczowo i przeciwbólowo, ponieważ nasila przepływ krwi w okolicy macicy, w związku z tym jednak może też lekko nasilać krwawienie menstruacyjne.
Pokrzywa zwyczajna – na włosy i paznokcie
Pokrzywa najbardziej znana jest ze swojego działania odtruwającego, pobudzającego przemianę materii i ogólnie wzmacniającego organizm. Liść pokrzywy zwyczajnej może być wykorzystywany jako herbatka ziołowa do codziennego stosowania.
Pokrzywa zawiera bogactwo składników mineralnych, w szczególności potasu, magnezu, krzemu, żelaza i wapnia. Liść pokrzywy działa moczopędnie, dzięki czemu nasila wydalanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii, co sprzyja ogólnej detoksykacji. Pokrzywę można także stosować pomocniczo w łagodnych stanach zapalnych dróg moczowych, ponieważ zwiększa ilość wydalanego moczu, poprawia jego przepływ i wspomaga pracę nerek.
Wyciągi z pokrzywy mają też działanie przeciwzapalne. Mogą być stosowane pomocniczo w bólach reumatycznych oraz dnie moczanowej. Łagodzą bóle stawów i ułatwiają wydalanie kwasu moczowego i innych toksyn z organizmu.
Regularne picie naparów z pokrzywy zaleca się paniom cierpiącym z powodu anemii. Liść pokrzywy zwyczajnej stanowi bowiem dobrze przyswajalne źródło żelaza. Przyda się również osobom ogólnie osłabionym, z niedoborami soli mineralnych i witamin, z osłabioną odpornością. Preparaty ziołowe z pokrzywą zalecane są także u osób z chorobami metabolicznymi, ponieważ łagodnie obniżają glikemię oraz poziom cholesterolu i trójglicerydów.
Warto sięgnąć po pokrzywę również wtedy, gdy chcemy schudnąć. Ma tu znaczenie nie tylko jej działanie poprawiające metabolizm i detoksykujące, lecz również fakt, że dostarcza sporo witamin i minerałów, których może brakować osobom będącym na diecie odchudzającej.
Pokrzywę mogą pić panie w ciąży, a także karmiące piersią, ponieważ wspomaga ona produkcję mleka.
Warto wiedzieć! Nasiona pokrzywy również zawierają szereg potrzebnych kobietom substancji odżywczych, jak np. cenne kwasy tłuszczowe, witaminy, antyoksydanty czy fitohormony. Są ponadto bogatym źródłem magnezu.
Pokrzywa zalecana jest także w przypadku, gdy chcemy wzmocnić włosy i paznokcie. Podobnie jak ziele skrzypu polnego jest bogata w krzemionkę, która poprawia kondycję przydatków skóry.
Lawenda lekarska – na uspokojenie i poprawę nastroju
Lawenda ma właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe, rozkurczowe, lecz najbardziej znane jest jej działanie uspokajające. Możemy stosować napar z suszonych kwiatów lawendy do picia albo olejek lawendowy – do aromaterapii.
Pachnąca herbatka ziołowa z lawendy pomoże nam łatwiej się zrelaksować w stanach niepokoju, wyciszyć skołatane nerwy po codziennych stresach, a następnie spokojnie zapaść w regenerujący i kojący sen. Lawenda nie tylko łagodzi nadmierne napięcie nerwowe i uspokaja, lecz również wpływa na poprawę nastroju i ustabilizowanie emocji.
U pań lawenda polecana jest jako remedium na dolegliwości w przebiegu zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Poprawia samopoczucie, łagodzi nerwowość i rozdrażnienie, a także zmniejsza bolesność piersi. Przydaje się również w okresie menopauzy – jest szczególnie wskazana u kobiet, które zazwyczaj są wrażliwe na zimno, jednak w czasie klimakterium skarżą się na dokuczliwe uderzenia gorąca.
Napar lawendowy jest także pomocny w przypadku różnego rodzaju dolegliwości bólowych, np. w czasie bolesnych miesiączek, w przypadku bólów głowy, w tym migren, oraz w bólach stawów i mięśni. Przy bólach głowy najlepiej wcierać olejek lawendowy w skronie.
Napar z kwiatów lawendy ma działanie przeciwgrzybicze i może być wykorzystywany jako środek do irygacji w przypadku grzybiczych infekcji intymnych u pań. Można go wtedy połączyć np. z nagietkiem, aby jeszcze bardziej wzmocnić działanie lecznicze takiej kombinacji ziołowej.
Werbena pospolita – przeciwbólowa i rozkurczająca
To kolejne ziele o działaniu uspokajającym i relaksującym. Pomaga skutecznie ukoić nerwy, złagodzić nadmierną nerwowość i rozdrażnienie. Pozwala lepiej zasypiać i poprawia jakość snu. Przyda się jako codzienna herbatka ziołowa, gdy wieczorem chcemy wyciszyć się po całym dniu gonitwy i stresu. Pomaga ustabilizować emocje, poprawia nastrój i zwiększa kreatywność.
Poza dobroczynnym wpływem na układ nerwowy werbena działa korzystnie również na przewód pokarmowy i wspomaga procesy trawienne. Regularne picie naparów z werbeny usprawnia pracę narządów trawiennych i łagodzi różne zaburzenia dyspeptyczne.
Werbena ma także właściwości przeciwzapalne, wykrztuśne i przeciwgorączkowe. Można ją wykorzystać jako wspomagający środek ziołowy w rozmaitych infekcjach i stanach zapalnych dróg oddechowych. Tym bardziej że jednocześnie wzmacnia odporność, stymulując aktywność układu immunologicznego.
Dla kobiet werbena jest znakomitym wsparciem w przypadku bolesnych miesiączek, zaburzeń cyklu oraz zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Ma działanie przeciwbólowe i rozkurczające. Sięgać po nią mogą również panie w okresie laktacji, ponieważ pobudza produkcję mleka.
Liść maliny – przyjaciel w „kobiecych domenach”
Na pewno o wiele częściej sięgamy po smakowite owoce malin niż po ich liście. Tymczasem warto wiedzieć, że są one równie wartościowe. Przygotowujemy z nich ciepłe napary, które służą zdrowiu. Liść maliny zawiera sporo witaminy C, która poprawia odporność. Znajdują się tu ponadto związki o działaniu napotnym i przeciwgorączkowym, może być więc stosowany w przeziębieniu i innych infekcjach gorączkowych.
U pań liść maliny, ze względu na swoje silne działanie rozkurczowe, znajdzie zastosowanie przede wszystkim w przypadku bolesnych miesiączek. Łagodzi skurcze mięśni gładkich macicy i obniża napięcie narządów rodnych.
Liście malin są polecane szczególnie kobietom planującym ciążę, ponieważ wzmacniają ściany macicy i usprawniają krążenie krwi w tym narządzie. Zaleca się picie naparu z liści malin również w ostatnich tygodniach ciąży. Pomagają tonizować mięśnie macicy, przygotowując ją do porodu, ułatwiają też samą akcję porodową, nasilając skurcze. Dzięki działaniu wzmacniającemu macicę mogą zapobiegać nadmiernemu krwawieniu poporodowemu. Uważa się także, że napary z liści malin zapobiegają potencjalnym komplikacjom okołoporodowym.
W czasie połogu natomiast liście malin pomogą młodej mamie zregenerować się po porodzie, wzmocnić organizm i pobudzić laktację. Napar z liści malin polecany jest także kobietom w okresie menopauzy. Zawiera mnóstwo substancji o działaniu antyoksydacyjnym, które działają przeciwzapalnie i zapobiegają wielu schorzeniom. Nie tylko łagodzi przykre objawy menopauzy, lecz również przyspiesza przemianę materii, wzmacnia organizm, podnosi odporność i wspomaga leczenie infekcji.
Źródła:
- Lang, A. (2020). What Is Vervain? All You Need to Know. Pobrane z https://www.healthline.com/nutrition/vervain-verbena#uses
- Cervoni, B. (2022). What Is Calendula? Pobrane z https://www.verywellhealth.com/health-benefits-of-calendula-4582641
- Labofarm. (b.d.). Krwawnik pospolity. Pobrane 23 czerwca 2023 z https://www.labofarm.pl/encyklopedia-ziol/krwawnik-pospolity/
- Nartowska, J. (2012). Lawenda – nie tylko pachnidło. Pobrane z https://www.panacea.pl/articles.php?id=4001
- Eherbata. (b.d.). Liście maliny. Pobrane 23 czerwca 2023 z https://eherbata.pl/lisc-maliny-2526.html
- Goodson, A. (2023). Red Raspberry Leaf Tea: Pregnancy, Benefits, and Side Effects. Pobrane z https://www.healthline.com/nutrition/red-raspberry-leaf-tea#pregnancy
