Grzane wino kojarzy się z górskim schroniskiem lub Bożym Narodzeniem, ale z powodzeniem można je pić bez okazji. Intensywny korzenny aromat grzanego wina szybko roznosi się po całym domu, skutecznie ocieplając atmosferę długich jesiennych i zimowych wieczorów. Kubek grzańca to doskonały sposób na to, by szybko się rozgrzać po spacerze w mroźny dzień, otulając się ciepłym kocem na kanapie.
Picie grzanego wina nie jest natomiast dobrym pomysłem podczas zimowego spaceru. Dlaczego? Bo efekt rozgrzania, który zawdzięczamy rozszerzeniu naczyń krwionośnych przez alkohol, będzie chwilowy. Zaraz potem na zimnie naczynia znowu się obkurczą, a to tylko spotęguje uczucie chłodu.
Spis treści
Grzane wino na przeziębienie?
Podobno już starożytni Rzymianie używali grzanego wina z przyprawami jako mikstury na przeziębienie. Czy to rzeczywiście działa? Działa – i w dodatku poprawia nastrój, który w czasie infekcji ma prawo nie być najlepszy. Szybsze krążenie krwi oznacza także szybsze docieranie komórek układu odpornościowego do miejsca, gdzie rozwija się stan zapalny. Dodatkowe działanie przeciwzapalne zapewniają przyprawy, które zwykle dodaje się do grzańca – imbir, cynamon, goździki i szafran.
Polifenole zawarte w winie mają działanie antyoksydacyjne – neutralizują nadmiar wolnych rodników, który towarzyszy procesowi zapalnemu. Wolne rodniki przyspieszają starzenie się komórek, mogą uszkadzać DNA i sprzyjają powstawaniu zmian miażdżycowych. Dodatek cytrusów to dodatkowa dawka witaminy C, która uszczelnia ścianki naczyń krwionośnych i wspomaga walkę ze stanem zapalnym.
Przepis na pierniczki świąteczne
Jak zrobić grzańca?
Wydawałoby się, że przyrządzenie domowego grzańca to żadna filozofia. Wystarczy podgrzać w garnku wino i dodać do niego przyprawy, potem jeszcze chwilę potrzymać miksturę na ogniu, by smaki i aromaty przypraw przeniknęły do wina – i gotowe. Jednak przygotowywanie grzanego wina warto celebrować, niespiesznie podgrzewając wywar z dobrej jakości przyprawami. Mamy wówczas szansę uzyskać napój o wyjątkowym smaku i aromacie.
Jakie wino do grzańca?
Najlepiej do tego celu wykorzystać wino czerwone, półsłodkie lub półwytrawne. Amatorzy słodkich smaków mogą użyć do przygotowania grzańca wina słodkiego, np. typu porto.
Jeśli w domu jest tylko wino wytrawne, też można je wykorzystać. Ponieważ smaki i aromaty przypraw najlepiej komponują się z odrobiną słodyczy, pod koniec warto jednak dodać trochę miodu lub cukru, najlepiej trzcinowego. Dla podkręcenia smaku do garnka z grzanym winem można dodać kieliszek rumu lub wiśniówki.
Grzaniec z alkoholem czy bez?
Decyzja należy do was. Alkohol rozszerza wprawdzie naczynia krwionośne, pobudza krążenie i w efekcie rozgrzewa, ale absolutnie nie jest konieczny. Efekt rozgrzania uzyskamy także dzięki przyprawom korzennym. Dlatego do bezalkoholowego grzańca warto dodać ich trochę więcej.
Jako bazę do bezalkoholowego grzanego wina można użyć np. soku z granatów lub wiśni albo glöggu. To gotowa korzenna zaprawa do grzanego wina w płynnej formie i o pięknej karminowej barwie, którą można kupić w skandynawskich sieciówkach (np. Ikea, Duka).Najprostszy przepis na bezalkoholowy grzaniec? Podgrzewamy w garnku glögg na wolnym ogniu z dodatkiem przypraw i soku z pomarańczy (opcjonalnie).
Światowe przepisy na szczęście: hygge, lagom, fika, sisu i còsagach
Przyprawy do grzańca
Użycie gotowej mieszanki sproszkowanych przypraw do grzanego wina kupionej w sklepie to wariant minimalistyczny. Wprawdzie znajdziemy tam cynamon, imbir i goździki, czyli to, co najważniejsze, ale w wersji suszonej i sproszkowanej. Dużo więcej smaków i zapachów wydobędziemy, dodając do wina świeży imbir (sprawdź: dlaczego warto jeść imbir), prawdziwą wanilię w lasce, kawałki kory cynamonu, goździki i ziarenka kardamonu (jeśli lubicie) i miód.
Pamiętajcie, że wrzucone do wina przyprawy potrzebują trochę czasu (co najmniej kwadransa), aby ich smaki i aromaty przeniknęły do płynu. W tym czasie wywar trzeba podgrzewać na małym ogniu (nie doprowadzać do wrzenia!) – tak aby ograniczyć parowanie. Jeśli szykujemy grzańca na bazie wina, lepiej najpierw podgrzewać przyprawy w soku pomarańczowym. Gdy oddadzą smaki i aromaty, przecedzamy wywar i dopiero na tym etapie dodajemy wino. Następnie podgrzewamy całość na wolnym ogniu.
Jeśli zamierzamy dodać miód, zróbmy to na końcu, gdy grzaniec trochę przestygnie. W momencie dodawania miodu temperatura rozgrzewającej mikstury nie powinna przekraczać 45 stopni Celsjusza. W przeciwnym razie pozbawimy miód jego leczniczych właściwości.
Jak serwować grzane wino?
Dzbanek z grzanym winem najlepiej ustawić na podgrzewaczu, tak by napój nie stygł zbyt szybko. Można też serwować je w specjalnej karafce z neoprenowym pokrowcem, który chroni zawartość przed utratą ciepła. Grzane wino serwujemy w ceramicznych lub szklanych naczynkach z uchem, najlepiej w towarzystwie korzennych lub kruchych ciasteczek albo pierniczków.
Przepis na ciasteczka lawendowe i nie tylko
Przepis na grzane wino
1. Grzane wino (przepis błyskawiczny)
Składniki:
- butelka czerwonego wina półwytrawnego lub półsłodkiego
- butelka glöggu
- kilka goździków
- plastry pomarańczy
- miód do smaku (opcjonalnie)
Sposób przygotowania:
Przez kilka minut podgrzewamy glögg na wolnym ogniu z dodatkiem przypraw. Następnie dodajemy wino i podgrzewamy jeszcze przez chwilę, pilnując, by płyn nie zawrzał. Na koniec, jeśli napój jest zbyt cierpki, dodajemy miód do smaku.
2. Grzane wino (wersja de luxe)
Składniki:
- butelka czerwonego półwytrawnego lub półsłodkiego wina
- 2 szklanki soku pomarańczowego
- 2–3 łyżki miodu
- kilka cienkich plasterków świeżego imbiru
- 2 kawałki cynamonu
- kilka goździków
- 2–3 pestki kardamonu
- 2–3 nitki szafranu
- kilka plastrów pomarańczy
- rodzynki i migdały (opcjonalnie)
Sposób przygotowania:
Podgrzewamy przez kilka minut sok pomarańczowy z przyprawami. Odcedzamy wywar i wlewamy do niego wino. Podgrzewamy całość, tak aby smaki się połączyły. Trzeba przy tym uważać, aby płyn nie zawrzał. Na koniec po przestygnięciu dodajemy plastry pomarańczy i miód.
7 przypraw, bez których nie obejdziesz się w Święta Bożego Narodzenia
3. Szybki grzaniec bezalkoholowy
Składniki:
- butelka glöggu
- szklanka soku pomarańczowego
- kawałek cynamonu
- plastry pomarańczy
- kilka goździków
- 2–3 nitki szafranu
Sposób przygotowania:
Wszystkie składniki umieszczamy w garnku. Podgrzewamy przez kwadrans na wolnym ogniu. Przed podaniem odcedzamy przyprawy.
4. Grzane wino bez alkoholu
Składniki:
- butelka soku z granatów
- 2 laski cynamonu
- laska wanilii
- kilka ziarenek kardamonu
- plasterki świeżego imbiru
- 10 goździków
- plastry pomarańczy
- miód lub cukier trzcinowy do smaku
- kilka łyżek miodu
Sposób przygotowania:
Podgrzewamy przez kilka minut sok z granatów z przyprawami. Odcedzamy wywar i wlewamy do niego wino. Podgrzewamy całość na wolnym ogniu jeszcze przez kilka minut (ale płyn nie powinien się zagotować). Na koniec dodajemy plastry pomarańczy i miód.
Miód aloesowy i wino aloesowe na odporność
