Na forach internetowych można znaleźć przedziwne sposoby na pokonanie wszawicy. Najczęściej zaleca się smarowanie głowy alkoholem, octem lub majonezem. Ale polecane bywają i bardziej drastyczne metody np. trzymanie głowy przez kilka godzin w lodowatej wodzie albo spryskanie włosów preparatami biobójczymi do ochrony roślin (!). Oczywiście te sposoby, nie tylko nie są skuteczne, ale mogą okazać się bardzo niebezpieczne.
Dowodzą jednak tego, że rodzice nie mają podstawowej wiedzy na temat wszawicy, metod jej wykrywania oraz leczenia – potwierdzają to badania przeprowadzane w wielu krajach Europy. Australijczycy także borykali się z tym problemem i opracowali nawet specjalny test dla rodziców, który ma pomóc obalić większość mitów dotyczących wszy u dzieci.
Spis treści
Poznaj wroga – fakty i mity o wszach
1. Wszy potrafią skakać
NIE, nie umieją się też poruszać na płaskiej, równej powierzchni. Błyskawicznie natomiast przemieszczają się wzdłuż włosów. Dlatego bardzo trudno jest zaobserwować wędrujące wszy nawet podczas uważnego sprawdzania czystości głowy dziecka.
2. Wszy mogą przeżyć kilka dni bez kontaktu z ludzką głową
TAK ALE, żywa wesz nie może przetrwać dłużej niż 55 godzin bez krwi człowieka.
3. Wszy mogą żyć w kapeluszach lub na dywanach
TAK ALE, nie dłużej niż 55 godzin. Można za to zarazić się wszawicą poprzez używanie tej samej pościeli, poduszki, ręcznika, grzebienia czy gumki do włosów, jeśli zostaną użyte przez drugą osobę w krótkim czasie po kontakcie z głową nosiciela.
4. Niektóre dostępne produkty zabijają wszystkie jaja wszy
TAK, są to np. szampony na wszy, wyprodukowane na bazie dimetikonu. Badania wykazały, że mają one 100 procent skuteczności w zwalczaniu wszystkich stadiów rozwojowych wszy. Takie preparaty na wszy i gnidy są także całkowicie bezpieczne dla dzieci.
5. Preparat przeciw wszom należy stosować dwukrotnie w odstępie 7 dni
TO ZALEŻY. Preparaty zwalczające te pasożyty zawierają bowiem różnego rodzaju środki chemiczne (np. permetrynę, dimetikon) lub naturalne olejki eteryczne i każdy z nich działa w odmienny sposób. Należy więc stosować je tak, jak zaleca to ulotka dołączona do opakowania.
6. Wszy „wybierają” niektóre głowy częściej niż inne
NIE, dla tych pasożytów nie ma znaczenia czy włosy są umyte, czy brudne, ani jaki mają kolor. To prawda, że wszawicą częściej zarażają się dziewczynki niż chłopcy, ale wynika to jedynie z tego, że często wymieniają miedzy sobą spinki, gumki do włosów, czeszą się wzajemnie i częściej przytulają do siebie niż chłopcy.
7. Wszy mogą przechodzić z głowy na głowę, czyli skąd się biorą wszy
TAK! A raczej z włosa na włos. Robią to błyskawicznie, jeśli tylko dojdzie do zetknięcia głów.
8. Dom, w którym wystąpiła wszawica, powinien być dokładnie odkażony
TAK. Jak należy to zrobić?
- pościel i bieliznę upierz w temperaturze ponad 55 stopni C (wysoka temperatura zabija wszy i gnidy)
- szczotki i grzebienie wygotuj – trzymaj je we wrzątku przez co najmniej 5 minut (jeśli nie da się ich wygotować, najlepiej je wyrzuć)
- ponieważ dorosłe wszy giną bez dostępu do żywiciela, przedmioty, których nie można uprać ani wygotować (np. pluszowe zabawki, koce), zamknij w torebkach foliowych na 12-14 dni (tyle trwa okres wylęgania się gnid)
- starannie odkurz miejsca, które mogą być kryjówką dla owadów (tapczany, tapicerowane meble)
- wszystkim osobom mogącym mieć kontakt z chorym, powiedz, żeby na wszelki wypadek starannie umyły włosy preparatem zwalczającym wszy
9. Wszy mogą być roznoszone przez zwierzęta domowe
Nie, są wyłącznie pasożytami żywiącymi się krwią ludzką.
Wszy – jak się pozbyć problemu?
Wszy, jak większość pasożytów, są wszędobylskie. Na szczęście walka z nimi jest banalnie prosta. Wystarczy zachować czujność i w razie problemu zastosować specjalny preparat na wszy np. szampon na wszy, który w kilka minut poradzi sobie z problemem. Co więc powinnaś zrobić, żeby uniknąć wszawicy lub szybko ją pokonać?
Jak zwalczyć wszy domowym sposobem?
- Ucz dziecko, żeby nie pożyczało (ani komuś, ani od kogoś) szczotek do włosów, grzebieni, ręczników czy gumek do włosów ani innych osobistych akcesoriów koleżanek czy kolegów.
- Zapakuj dziecku na wyjazd kolonijny specjalny lotion albo odżywkę do włosów zapobiegającą wszawicy: zawiera olejki eteryczne np. cytronellowy, którego te owady nie znoszą. Pamiętaj jednak, żeby przed wyjazdem przelać nieco preparatu do innej buteleczki, tak by nie było widać oryginalnej etykiety i opisać jako np. odżywka na wakacje. Dzięki temu, twoje dziecko uniknie złośliwych komentarzy kolegów.
- Dziewczynce (od 3 r. ż.) możesz kupić gumki do włosów „cicho wsza”. Wyglądają jak zwykłe, kolorowe gumki do włosów, ale są nasączone olejkami eterycznymi z rozmarynu, drzewa herbacianego, szałwii i innych. Ziołowy zapach powinien zniechęcić owady do ataku. Jak zapewnia producent, zachowują skuteczność przez 2-3 miesiące.
- Po każdym powrocie dziecka z kolonii, albo kiedy zauważysz, że zaczyna się drapać, na wszelki wypadek wyczesz mu starannie umyte, jeszcze mokre włosy specjalnym grzebieniem o bardzo ciasno ustawionych zębach (można go kupić w aptece). Jeśli zaniepokoją cię małe, białawe kuleczki jakie na nim znajdziesz (tak właśnie wyglądają gnidy czyli jaja wszy), albo dostrzeżesz miniaturowe, poruszające się szarawe insekty, kup w aptece skuteczny szampon – najlepiej taki, który działa zarówno na jaja, jak i dorosłe wszy.
- Po umyciu włosów szamponem musisz wyczesać pozostałości po inwazji z włosów. Jeśli dziewczynka ma długie włosy, może to być prawdziwe wyzwanie – gnidy są czasami mocno przytwierdzone.
- Poinformuj o wystąpieniu wszawicy nauczycielkę, albo wychowawcę z kolonii oraz opiekującego się dzieckiem pediatrę i Powiatowy Inspektorat Sanitarny. Dzięki temu informacja, że w danym miejscu pojawiła się wszawica dotrze do reszty rodziców. Zastrzeż jednak wyraźnie, że imię i nazwisko dziecka musi zostać utrzymane w ścisłej tajemnicy.
Czy wiesz, że…?
W naszym klimacie wszawica nie stanowi poważnego zagrożenia zdrowotnego. W rzadkich przypadkach, jeśli nie jest leczona, prowadzi do powstania grzybicy, zapalenia mieszków włosowych czy łysienia plackowatego. Natomiast w krajach tropikalnych atak wszy bywa groźny – może spowodować tyfus czy gorączkę nawrotową.
Jak wyglądają wszy? Wszy, tak jak kameleony, potrafią dostosować kolor ciała do otoczenia: na czarnych włosach będą ciemniejsze, na blond: złociste.
Przeczytaj też, jak ochronić się przed kleszczami i owadami: https://naturalnieozdrowiu.pl/ochrona-przed-owadami-i-kleszczami/.
