Dobrze też, jeśli mamy dostęp do łąk czy lasów w czystych ekologicznie rejonach. Nic nie dorówna zapachem i smakiem herbatce lipowej, jeśli samemu się zbierało pod koniec lipca „motylki” z lipy w wiejskim ogrodzie .
Spis treści
Dlaczego lepiej kupować zioła u zielarzy?
Niestety żadna roślina rosnąca w pobliżu ruchliwej drogi lub na terenach zielonych w dużych aglomeracjach, gdzie zanieczyszczona jest zarówno ziemia, jak i powietrze, nie nadaje się do spożycia. Stężenie szkodliwych substancji, które wchłonęła, jest w niej tak duże, że zamiast leczyć, może zaszkodzić.
Jeśli chcesz mieć pewność, że jakość ziół została skontrolowana przez specjalistów, możesz kupić je w sklepach zielarskich lub aptekach i w domu sama zrobić z suszu leczniczy specyfik (na opakowaniu zazwyczaj znajdują się wskazówki dotyczące sposobu przygotowania).
Przetwory ziołowe można przygotować na wiele sposobów. Mogą to być wyciągi wodne, w których substancje czynne zawarte w roślinie przechodzą do roztworu (napar, odwar, macerat), wyciągi alkoholowe (nalewki) lub syropy. Specyfiki, które uzyskamy, poddając rośliny tej prostej obróbce, mogą mieć zastosowanie wewnętrzne – do wypicia, czy zewnętrzne – do okładów, płukania np. gardła czy przemywania ran.
Ziołowe specyfiki lecznicze
- Napar: Określoną ilość rozdrobnionych ziół (torebkę lub łyżkę suszu) zalewa się określoną objętością wody w temperaturze poniżej temperatury wrzenia i zaparza ok. 15 minut pod przykryciem. Po tym czasie napar jest gotowy do użytku.
- Odwar: Zioła należy zalać wrzątkiem lub gorącą wodą i gotować ok. 30 minut na małym ogniu. Odwar wykonuje się wtedy, jeśli składniki czynne są trudno rozpuszczalne w wodzie albo rozpuszczają się w niej jedynie przy wyższej temperaturze.
- Macerat: Surowiec należy zalać zimną wodą i odstawić na 10–12 godzin. Po tym czasie jest gotowy. Macerat przygotowuje się wtedy, gdy mamy do czynienia z substancjami wrażliwymi na wysoką temperaturę. Można tak przygotować np. preparat z nasion lnu – zalewa się je wodą wieczorem, a rano leczniczy specyfik osłaniający śluzówkę żołądka i jelit jest gotowy do spożycia.
- Nalewka: Określony surowiec ziołowy zalewa się 70-procentowym alkoholem etylowym. Nalewkę przygotowujemy wtedy, gdy zależy nam na wydobyciu z roślin substancji, które są trudno rozpuszczalne w wodzie.
- Syrop: Jest to stężony, zawierający około 64 procent cukru, roztwór wodny z dodatkiem substancji leczniczych, np. ekstraktów z ziół.
Ważne! Naparów czy odwarów nie zaleca się słodzić cukrem. Jeśli jednak chcemy złagodzić ich smak, można do przestudzonego płynu dodać łyżeczkę miodu. Natomiast herbatę lipową warto posłodzić syropem malinowym, co nie tylko poprawi jej smak, ale jednocześnie podniesie właściwości lecznicze.
Uważaj na alergie
Ziołowe preparaty działają łagodnie i są zazwyczaj dobrze tolerowane, ale ze szczególną ostrożnością powinni je stosować alergicy. Wypicie nawet niewielkiej ilości naparu np. z rumianku przez osobę uczuloną na tę roślinę, może skończyć się pojawieniem się u niej wysypki, a nawet silną dusznością, natomiast przemycie nim powiek może doprowadzić do opuchlizny i swędzenia okolic oczu.
Dlatego każda osoba ze skłonnościami do alergii (uczulona np. na ryby, truskawki czy pyłki), stosując po raz pierwszy lek ziołowy, powinna zacząć od przyjęcia niewielkiej jego ilości np. łyżeczki naparu. Jeśli objawy niepożądane nie wystąpią, ilość specyfiku można stopniowo zwiększać.
Niektóre zioła są także przeciwwskazane dla kobiet w ciąży oraz matek karmiących. Dlatego najlepiej, aby każdą kurację ziołową stosowały tylko po konsultacji z lekarzem.
Skąd możemy wiedzieć, czy jakaś roślina ma właściwości lecznicze o udokumentowanych właściwościach?
Taką wiedzę można zyskać, sprawdzając, czy ma ona swoją monografię ESCOP-u, czyli Europejskiego Naukowego Stowarzyszenia Fitoterapii (escop.com) lub EMA – Europejskiej Agencji Leków (ema.europa.eu).
