Kurkuma (ostrzyż długi, szafran indyjski) należy do rodziny roślin imbirowatych. Okrzyknięto ją najzdrowszą przyprawą na świecie. Stanowi nieocenione źródło kurkuminy, czyli składnika, który ze względu na swoje wyjątkowe właściwości lecznicze jest od wieków szeroko wykorzystywany w medycynie, ale także w gastronomii i kosmetyce.
Kurkuma rośnie głównie w Indiach, Chinach, a także w Azji Południowo-Wschodniej. Do Europy kurkuma została przywieziona podobno przez Marco Polo i początkowo była wykorzystywana w kuchni. Dziś coraz więcej się mówi o tym, że kurkuma (a także pasta z kurkumy) ma właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe.
Spis treści
Pasta z kurkumy – właściwości i zastosowanie
Badania naukowe dowodzą, że kurkuma przyjmowana regularnie:
- łagodzi zapalenie stawów i inne stany zapalne towarzyszące chorobom przewlekłym, np. alergii, chorobom dróg oddechowych, chorobom neurologicznym czy dermatologicznym
- obniża cholesterol LDL i trójglicerydy we krwi, a podwyższa „dobry cholesterol” HDL
- zapobiega cukrzycy
- zapobiega chorobie Alzheimera
- wspomaga usuwanie toksyn przez wątrobę
- korzystnie działa na skórę (zapobiega trądzikowi, egzemie, przyspiesza gojenie ran i zmian łuszczycowych, opóźnia starzenie)
- zapobiega skutkom ubocznym intensywnego wysiłku fizycznego
- wspomaga regenerację mięśni
- hamuje demineralizację kości
- zmniejsza niepokój, lęki oraz wspomaga wychodzenie z depresji
- wspiera procesy metaboliczne
Pasta z kurkumy – jak wzmocnić jej działanie?
Kurkumina jest słabo przyswajana w formie doustnej, słabo absorbuje się z jelita i zanim dotrze do krwiobiegu, jest metabolizowana w wątrobie. Aby wykorzystać wyjątkowe właściwości lecznicze, kurkumę należy połączyć z tłuszczem oraz ze zmielonym czarnym pieprzem. Wjego składzie znajduje się piperyna, która ułatwia wchłanianie kurkuminy do krwiobiegu. Warto też wiedzieć, że olejki eteryczne znajdujące się w ostryżu (głównie turmerony) poprawiają wchłanianie kurkuminy. Połączenie kurkumy z piperyną zwiększa jej biodostępność o 2000%.
Pasta z kurkumy na stawy
Kurkumę na stawy można stosować w postaci miejscowych okładów, suplementów diety. Można także sięgnąć po świeżą kurkumę, jako składnik potraw. Decydując się na świeżą kurkumę, warto wybierać tę z upraw ekologicznych.
Korzystne działanie kurkumy na stawy zostało potwierdzone w wielu badaniach naukowych. Roślina łagodzi objawy związane ze zwyrodnieniem stawów lub reumatoidalnym zapaleniem stawów, takie jak ból oraz sztywność. Niektórzy badacze dowodzą, że skuteczność stosowania kurkumy jest porównywalna z typowym leczeniem przeciwzapalnym.
Dobroczynne działanie kurkumy to efekt przeciwzapalnych i przeciwutleniających właściwości. Kurkuma jako silny przeciwutleniacz neutralizuje nadmiar wolnych rodników, które mogą mieć związek z chorobami stawów.
Europejska Agencja Leków (EMA) w leczeniu zapalenia stawów zaleca przyjmowanie kurkumy w dawce 8–60 g 3 razy dziennie (doustnie świeżego kłącza) lub 400–600 mg kurkuminy 3 razy dziennie w postaci suplementów.
Pasta z kurkumy na raka
Niezwykłe lecznicze właściwości kurkumy doceniali już starożytni. Współcześnie udało się wykazać zdolność związków aktywnych zawartych w kurkumie do unieszkodliwiania substancji kancerogennych, blokowania cyklu komórkowego i namnażania się wielu typów komórek nowotworowych oraz prowokowania ich apoptozy, czyli śmierci.
Z badań opublikowanych w „Cancer Research UK” wynika, że kurkuma może wspierać zwalczanie nowotworów i zapobiegać ich dalszemu wzrostowi. Szczególnie widać to na przykładzie komórek nowotworowych raka piersi, raka jelita grubego, raka żołądka i raka skóry. Dowiedziono także, że przyjmowanie kurkuminy zwiększa podatność komórek nowotworowych raka jajnika na leczenie chemioterapią i radioterapią.
Właściwości antynowotworowe kurkumy są przydatne w profilaktyce nowotworów skóry, raka płuca, jamy ustnej, głowy i szyi, przełyku, żołądka, wątroby, trzustki, jelita cienkiego, okrężnicy, pęcherza moczowego, prostaty, gruczołu piersiowego, szyjki macicy, jak również chłoniaków.
UWAGA! Nie oznacza to jednak, że kurkuma jest zatwierdzonym lekiem na raka. Nie można stosować pasty z kurkumy zamiast terapii onkologicznej. Jej przyjmowanie zawsze należy uzgodnić z lekarzem prowadzącym.
Pasta z kurkumy na twarz
Unikalne składniki zawarte w kurkumie od dawna są wykorzystywane nie tylko do pielęgnacji skóry, ale także do leczenia schorzeń dermatologicznych.
Dobroczynne właściwości kurkumy często są wykorzystywane do przygotowania mikstur, które dobrze sobie radzą z trądzikiem i zaskórnikami. Dzieje się tak dzięki właściwościom przeciwzapalnym, antybakteryjnym i przeciwgrzybiczym kurkumy. Zawarte w jej składzie przeciwutleniacze opóźniają procesy starzenia. Maska z kurkumy działa jak krem nawilżający, delikatnie złuszcza i redukuje zaczerwienienia. Maska rozświetla skórę i sprawia, że cera zyskuje świeży, młodszy wygląd.
Maska korzystnie wpływa na skórę z trądzikiem, egzemą i łuszczycą. Zmniejsza stan zapalny, łagodzi zaczerwienienia i podrażnienia skóry. Pomaga też wygładzić zmarszczki. Jest również stosowana w łagodzeniu objawów trądziku różowatego – powoduje zmniejszenie zaczerwienienia i rozjaśnia skórę. Badania nad kurkumą potwierdzają jej zdrowotne właściwości. W chorobach skóry zaleca się zarówno pielęgnację z wykorzystaniem kurkumy, jak i jej spożywanie oraz suplementację.
Do przygotowania maseczki, czyli pasty z kurkumy, potrzebujesz: 1 łyżeczki kurkumy, 1 łyżeczki dobrej jakości miodu i 1 łyżeczki jogurtu naturalnego. Wszystkie składniki wymieszaj w miseczce na jednolitą masę. Nie może być zbyt rzadka, aby nie spływała z twarzy. Gotową pastę rozprowadź równomiernie na całej twarzy, również w okolicy oczu. Kurkuma delikatnie rozjaśni zasinienia pod oczami. Pozwól, by maseczka zaschła na twarzy – co oznacza, że należy potrzymać ją około 15–20 minut. Na koniec umyj twarz lekko ciepłą wodą i osusz ręcznikiem.
Maseczkę nakładaj co kilka tygodni lub codziennie, jeśli chcesz rozjaśnić skórę, wyrównać jej koloryt. Zrezygnuj z nakładania maseczki, jeśli zauważysz jakiekolwiek efekty niepożądane, czyli swędzenie, wysypkę, pieczenie czy ból.
Pasta z kurkumy na zęby
Unikalne składniki kurkumy możesz wykorzystać do przygotowania wybielającej pasty do zębów. Przygotowanie pasty z kurkumy jest banalnie proste. Składniki do zrobienia pasty znajdziesz w swojej kuchni. Potrzebne ci będą: 4 łyżki kurkumy, 2 łyżki sody oczyszczonej i 5 łyżek oleju kokosowego. W niewielkim naczyniu podgrzej lekko olej kokosowy, aby nabrał płynnej konsystencji. Następnie wsyp kurkumę i sodę. Wszystko starannie wymieszaj. Gotową pastę po prostu nabierz na szczoteczkę i starannie umyj nią zęby. Na koniec wypłucz usta ciepłą wodą.
Myjąc zęby pastą z kurkumy, nie tylko je wybielisz, ale także zabezpieczysz przed osadzaniem się kamienia nazębnego. Poza tym podniesiesz odporność organizmu na działanie szkodliwych drobnoustrojów, ponieważ pasta z kurkumy działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo. Podobne działanie ma też olej kokosowy i soda.
Pasta z kurkumy kontra niechciane włoski
Nadmierne owłosienie to problem, który dotyka coraz więcej kobiet i mężczyzn. Jest wiele sposobów na pozbycie się niechcianego owłosienia. Specjalistyczne zabiegi w gabinetach kosmetycznych nie są jednak tanie, a dostępne w drogeriach środki zawierają dość agresywne substancje, które mogą podrażniać skórę.
Jedną z domowych metod walki z nadmiernym owłosieniem jest maseczka, która zawiera kurkumę. Depilacja kurkumą jest powszechnie stosowaną orientalną sztuką usuwania owłosienia. Przy pomocy tej przyprawy wiele osób skutecznie eliminuje niechciane włoski z twarzy i ciała. Ten naturalny składnik nie tylko je osłabia, ale także opóźnia proces ich odrastania. Dzięki temu można cieszyć się gładką skórą nawet przez kilka tygodni. Trzeba jednak wiedzieć, że na efekty depilacji kurkumą trzeba poczekać. Efekt pojawi się po dłuższym okresie regularnego stosowania, zwykle po 4 tygodniach.
Maseczka z kurkumy i mleka. Może być używana do likwidacji tzw. wąsików. Wymieszaj 2 łyżeczki przyprawy z odrobiną mleka, ewentualnie wody. Powinna powstać gęsta pasta. Gotową pastę nałóż na skórę twarzy i pozostaw ją na około 20 minut. Po tym czasie spłucz maseczkę letnią wodą.
Maseczka z kurkumy i soli. Może być stosowana do depilacji nóg i skóry pod pachami. Wymieszaj 1 łyżkę kurkumy z 1 łyżeczką soli. Dodaj odrobinę wody lub oleju migdałowego. Powinna powstać jednolita, gęsta pasta. Pastę z kurkumy nanieś na wybrany obszar skóry i lekko masując, rozprowadź ją po miejscu przeznaczonym do depilacji. Odczekaj 20 minut. Spłucz pastę ciepłą wodą. Zabieg powtarzaj co 3 dni, aż osiągniesz oczekiwany efekt.
Pasta z kurkumy na rany
Kurkuma to naturalny środek antyseptyczny i antybiotyczny, który można stosować do leczenia drobnych ran i zapobiegania zakażeniom. W przypadku krwawienia pastę z kurkumy można zastosować bezpośrednio na rankę. To powstrzyma krwawienie.
Aby przyspieszyć gojenie, wymieszaj 1/2 łyżki kurkumy z odrobiną oleju lnianego, aż powstanie gęsta pasta. Nakładaj ją na skórę 2 lub 3 razy dziennie, aby zmniejszyć ból i zapobiec infekcji.
Warto pamiętać, że gojenie się ran zależy także od diety. Dlatego jedz warzywa i owoce zawierające witaminę A (marchew, morela, dynia, pomidor, melon), aby przyspieszyć wzrost nowych komórek. Witamina C (brokuł, papryka, pomarańcza, kiwi) pomogą organizmowi tworzyć kolagen i nową tkankę skórną. Aby stymulować gojenie się ran, jedz produkty bogate w cynk, takie jak pełne ziarna, orzechy i nasiona. Gojenie ran wesprą także witaminy z grupy B, którą zawierają ser, szpinak, rośliny strączkowe i ryby.
Pasta z kurkumy – jak zrobić?
Jest wiele przepisów na wykonanie pasty z kurkumy. My podajemy prosty, ale sprawdzony przepis. Aby wykonać pastę z kurkumy, potrzebujesz: 3 łyżek kurkumy w proszku, 1/4 łyżeczki zmielonego czarnego pieprzu oraz 1 łyżki oleju kokosowego. Oto kolejne kroki:
- Do niewielkiego garnuszka wlej pół szklanki wody (125 ml) i zagotuj.
- Dodaj kurkumę, pieprz i olej kokosowy. Należy gotować pastę na małym ogniu przez 8–10 minut, mieszając od czasu do czasu, aż powstanie gęsta pasta.
- Pastę z kurkumy przełóż do szklanego pojemnika – plastikowe naczynia się nie nadają.
- Gotowa pasta z kurkumy może stać w lodówce nawet przez 2–3 tygodnie. Po 21 dniach pasta stanie się nieprzydatna do spożycia, bo nabiera metalicznego posmaku.
Bogata w antyoksydanty złota pasta z kurkumy przyda się na jesienne i zimowe dni. Łyżeczkę pasty można dodawać do zup, sosów, owsianki, koktajlu, sałatek czy past kanapkowych. Rozpuszczona w wodzie poprawia samopoczucie, podnosi odporność organizmu. Ma działanie rozgrzewające, dzięki czemu pomaga zwalczyć przeziębienie. Łagodzi ból gardła oraz wszelkie podrażnienia w jamie ustnej. Może być wykorzystywana do przyrządzenia złotego mleka, nazywanego też napojem joginów.
Pasta z kurkumy i miodu
Według lekarzy ajurwedy aby kurkuma uwolniła swoje właściwości zdrowotne, należy ją gotować w niewielkiej ilości wody przez co najmniej 7–8 minut. Warto ją również połączyć z tłuszczem – mlekiem roślinnym lub odrobiną masła klarowanego.
Połączenie właściwości prozdrowotnych kurkumy z miodem to stworzenie prawdziwej „bomby”, która skutecznie rozprawi się z przeziębieniem czy infekcją kataralną i złagodzi ból gardła. Skutecznie poprawi odporność organizmu, pomoże zwalczyć zakażenia grzybicze i bakteryjne. Ma też działanie antynowotworowe. Leczy zapalenia stawów oraz łagodzi ból towarzyszący chorym na reumatoidalne zapalenia stawów.
Pastę z kurkumy i miodu przygotowujemy według przepisu podanego wyżej. Warto pamiętać, że gotowa pasta nie powinna być ani zbyt gęsta, ani zbyt rzadka. Jeśli jest zbyt gęsta, dodaj odrobinę wody, a kiedy jest rzadka, dodaj kurkumy. Miód do pasty dodaj, gdy mikstura przestygnie do 40 stopni C. W wyższej traci on swoje cenne właściwości. Całość przełóż do szklanego słoiczka i przechowuj w lodówce.
Pasta z kurkumy i imbiru
Wykonanie takiej pasty jest proste, a jej właściwości lecznicze są nieocenione. Aby zrobić pastę, potrzebne są: 3 łyżki kurkumy w proszku, 1/2 szklanki wody, 2–3 szczypty zmielonego czarnego pieprzu oraz 2–3 szczypty suszonego i sproszkowanego imbiru.
Jak przygotować pastę z kurkumy i imbiru?
- Doprowadź wodę do wrzenia.
- Dodaj kurkumę, pieprz i imbir i starannie wymieszaj wszystkie składniki.
- Gotuj pastę powoli przez co najmniej 8 minut. Uważaj, aby pasta się nie przypaliła.
- Gdy pasta stanie się odpowiednio gęsta, przełóż ją do szklanego pojemnika i przechowuj w lodówce.
Jeśli cierpisz na sztywność stawów, napój przygotowany na bazie tej pasty to coś właśnie dla ciebie, ponieważ istotnie łagodzi stany zapalne. Pastę możesz wykorzystać także do okładów na opuchnięte stawy.
Pasta z kurkumy, oliwy i pieprzu
Już wiemy, że gotowanie kurkumy wydobywa z niej najwięcej właściwości prozdrowotnych. Dodanie do pasty pieprzu, a właściwie zawartej w nim piperyny, zwiększa wchłanianie cennych substancji do krwiobiegu. Dodając do pasty oliwę, także zwiększamy przyswajalność kurkuminy.
Pasta przygotowana z pieprzem i oliwą może być doskonałym dodatkiem do zimowych sałat. Pasta z dodatkiem świeżego korzenia imbiru lub odrobiny gałki muszkatołowej będzie dobrze podnosić odporność organizmu.
Źródła:
- Gośliński, J. (2022). Kurkuma – antyrakowe właściwości w profilaktyce raka. Pobrane z https://www.zwrotnikraka.pl/kurkuma-wlasciwosci/.
- Maciąg, A. (2017). Smak zdrowia. Kraków: Wydawnictwo Otwarte.
- Wierońska, J. (2017). Kurkuma – roślinne panaceum. Wszechświat, 118(4-6), 117-125. https://wszechswiat.ptpk.org/index.php/wszechswiat/article/view/177/84.
- Klimek, E. (2010). Kurkuma – złoto Indii. Wszechświat, 111(7-9), 176-178. https://wszechswiat.ptpk.org/index.php/wszechswiat/article/view/344/223.
