Wydaje się, że Wielkanoc dla osób, które wykluczyły gluten z diety, to szczególnie duże wyzwanie. W końcu większość tradycyjnych dań, z żurkiem, babką wielkanocną i mazurkiem na czele, zawiera szkodliwy gluten i to w dużych ilościach. Na szczęście istnieje wiele zdrowych zamienników, które ułatwiają życie bezglutenowcom i sprawiają, że świąteczne menu może być dla nich całkowicie bezpieczne.
Spis treści
Bezglutenowa Wielkanoc – czyli jaka?
1. Mąki bezglutenowe do wypieku chleba:
- mąka kukurydziana
- mąka gryczana
- mąka ryżowa
- mąka jaglana
2. Mąki bezglutenowe do wypieku ciast (np. do kruchego spodu mazurka):
- mąka migdałowa
- mąka kokosowa
- mąka kasztanowa
Uwaga! Mąki bezglutenowe, np. gryczana, nie mają dobrych właściwości sklejających. Aby uzyskać odpowiednią konsystencję ciasta, warto ją łączyć z mąką o bardziej kleistej strukturze, np. kukurydzianą, z tapioki lub ziemniaczaną.
Do ciast można dodawać mąkę kasztanową. Ma delikatny, słodki smak i słodko-orzechowy aromat. Nadaje wypiekom delikatną konsystencję, sprawia, że ciasto jest bardziej wilgotne, a nie sypkie i piaskowe. Z kolei mąka kukurydziana o charakterystycznej żółtej barwie, daje ciasta ciężkie i kleiste.
Mąka ryżowa jest natomiast bardzo kleista, nie wymaga domieszek innych mąk, można z niej robić samodzielne wypieki.
3. Kasze i ryże:
- kasza gryczana
- kasza jaglana
- ryż
- amarantus
- komosa ryżowa, np. do wielkanocnej paschy i pasztetów
4. Bezglutenowa bułka tarta
Bułka tarta zrobiona z bezglutenowego pieczywa lub amarantus ekspandowany, np. do wysypywania formy do wypieków.
5. Bezglutenowy proszek do pieczenia
Kupując gotowe produkty, np. wędliny czy majonezy warto natomiast zwracać uwagę na to, by były bezglutenowe. Można też zrobić domowe wędliny, np. roladki z suszonymi pomidorami lub szpinakiem, a do jajek domowy majonez, np. z białej fasoli.
Wielkanocne przepisy bez laktozy
Przepisy bezglutenowe na Wielkanoc
Sprawdź nasze przepisy bezglutenowe na Wielkanoc.
Bezglutenowa babka wielkanocna
Składniki na babkę wielkanocną bezglutenową:
- 2,5 szklanki mąki kukurydzianej
- 1 szklanka skrobi ziemniaczanej
- 0,5 szklanki cukru
- 18 g suchych świeżych lub suchych drożdży
- szczypta soli
- szczypta cynamonu
- 5 żółtek i całe jajko
- szklanka napoju migdałowego
- 125 g klarowanego masła i kawałek masła do wysmarowania formy
- 2-3 łyżki zmielonych migdałów do wysypania formy
Przepis na babkę wielkanocną
Do dużej miski wsypać: mąkę kukurydzianą, skrobię ziemniaczaną, cukier, sól, cynamon oraz drożdże. Wymieszać. Masło klarowane rozpuścić i odstawić do ostygnięcia. Napój migdałowy delikatnie podgrzać. Zmiksować żółtka z jajkiem, dodać do suchych składników. Potem dodać przestudzone masło i napój migdałowy. Wyrobić ciasto, przykryć lnianą ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Gdy podwoi swoją objętość, ponownie wyrobić ciasto. Przełożyć do formy wysmarowanej masłem i posypanej zmielonymi migdałami. Odstawić w ciepłe miejsce do ponownego wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto wstawić do piekarnika nagrzanego do temp 170 stopni. Piec ok. 45 minut.
Mazurek wielkanocny z bakaliami
Składniki na kruchy spód mazurka:
- 120 g bezglutenowej mąki amarantusowej
- 80 g bezglutenowej mąki gryczanej (najlepiej pełnoziarnistej)
- 40 g siemienia lnianego
- 120 g masła
- 100 g jogurtu naturalnego
- 60 g cukru pudru lub zmielonego ksylitolu
- 1/3 łyżeczki mielonego imbiru
- łyżeczka ekstraktu waniliowego
- pół łyżeczki bezglutenowego proszku do pieczenia
- masło do posmarowania formy
- amarantus ekspandowany
- bezglutenowa bułka tarta lub zmielone migdały do wysypania formy
Składniki na nadzienie mazurka:
- 150 g domowych powideł
- 100 g daktyli
- 100 g orzechów włoskich
- 100 g płatków migdałowych
- tabliczka gorzkiej czekolady
Przepis na mazurka bakaliowego
W misce wymieszać suche składniki na ciasto, dodać pokrojone na kawałki masło i zagnieść. Potem dodać jogurt i ponownie zagnieść na gładką masę. Formę o średnicy 20 cm wysmarować masłem i wysypać bułka tartą, amarantusem ekspandowanym lub zmielonymi migdałami. Wyłożyć ciasto na blaszkę. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 200 stopni na ok. 20 min. Wyjąć z piekarnika i przestudzić. Daktyle zalać wrzątkiem i odstawić na godzinę. Odsączyć i zmiksować z powidłami. Powstałą masą posmarować ciasto. Roztopić czekoladę i polać mazurek, na koniec posypać pokruszonymi orzechami i płatkami migdałowymi.
Żurek wielkanocny z kaszy gryczanej
Składniki na zakwas gryczany na żur:
- 5 czubatych łyżek mąki gryczanej
- 5 ząbków czosnku
- 4 listki laurowe
- 5 ziaren ziela angielskiego
- 2 łyżki wody z kiszonych ogórków
- 700 ml ciepłej przegotowanej wody
Jak zrobić zakwas na żurek wielkanocny?
Czosnek obrać i przekroić na pół. W dużym, najlepiej litrowym słoju wymieszać mąkę z wodą, przyprawami i sokiem z kiszonych ogórków. Przykryć gazą lub małą lnianą ściereczką. Pozostawić w ciepłym miejscu. Raz dziennie mieszać czystą, najlepiej drewnianą łyżką. Po kilku dniach zakwas jest gotowy, powinien mieć kwaśmy zapach i smak.
Składniki na żurek wielkanocny dla 6 osób:
- 500 g białej kiełbasy
- 2 marchewki, pietruszka
- kawałek pora (10 cm)
- 1/4 selera korzeniowego
- 1 cebula
- 2 ząbki czosnku
- garść suszonych grzybów
- 2 liście laurowe
- 4 ziela angielskie
- sól i pieprz do smaku
- 3 łyżki suszonego majeranku
- 2,5 litra wody
- zakwas gryczany
Przepis na żurek wielkanocny bez glutenu
Do garnka wlać zimną wodę, włożyć białą kiełbasę, a także obrane i umyte warzywa, grzyby oraz przyprawy, oprócz majeranku. Doprowadzić do wrzenia, zmniejszyć ogień, by wywar delikatnie się gotował. Po 20 min. wyjąć białą kiełbasę, i gotować do miękkości warzyw – ok. 40 min. Wyjąć z wywaru warzywa i grzyby. Warzywa można wykorzystać do świątecznej sałatki jarzynowej, a grzyby pokroić w paseczki. Grzyby dodać do wywaru, wlać zakwas, przecedzony przez sito. Dodać majeranek roztarty w dłoniach. Gotować jeszcze ok. 15 min. Podawać z jajkiem ugotowanym na twardo i kawałkami białej kiełbasy.
Pasztet z soczewicy ze śliwką
Składniki na pasztet z soczewicy:
- 150 g czerwonej soczewicy
- 100 g kaszy jaglanej suchej
- 75 ml oleju rzepakowego
- 2 średnie cebule
- 15 g suszonych grzybów
- 2 liście laurowe
- 2-3 goździki
- 2 ziarna ziela angielskiego
- 250 g suszonych śliwek
- łyżeczka soli
- łyżeczka majeranku
- łyżeczka gałki muszkatołowej
- łyżeczka cząbru
- pieprz
Przepis na pasztet z soczewicy ze śliwką
Kaszę i soczewicę przelać na sicie wrzątkiem. W garnku zagotować trzy szklanki wody, dodać liście laurowe, goździki i ziele angielskie. Wsypać kaszę i soczewicę. Gotować ok. 10 min. Grzyby moczyć kilka minut we wrzątku. Cebule obrać i pokroić w piórka. Rozgrzać tłuszcz na patelni i podsmażyć cebulę na złoty kolor. Do dużej miski przełożyć ugotowaną soczewicę z kaszą, grzybami, cebulą i 100 g śliwek oraz przyprawami. Całość zmiksować na gładką masę. Doprawić solą i pieprzem. Małą keksówkę wyłożyć papierem do pieczenia. Przełożyć pół masy, ułożyć na niej śliwki, przykryć pozostałą masą. Piec 40-50 min w temp. 180 stopni.
Przepisy na kolorową Wielkanoc
Domowy majonez bezglutenowy
Składniki na majonez bezglutenowy:
- 200 g białej fasoli konserwowej
- pół szklanki oleju rzepakowego
- 2-3 łyżki octu jabłkowego
- łyżka musztardy
- sól i pieprz do smaku
Jak to zrobić majonez? Zmiksować wszystkie składniki.
Roladki drobiowe z suszonymi pomidorami
Pierś kurczaka przekroić na pół, delikatnie rozbić mięso tłuczkiem, oprószyć solą i pieprzem. Na mięso położyć 1-2 plastry suszonego pomidora mięso, zwinąć w rulonik. Zawinąć w folię aluminiową. Wstawić do piekarnika. Piec w temp. 180 stopni ok 30 min.
Roladki drobiowe ze szpinakiem
Pierś kurczaka przekroić na pół, delikatnie rozbić mięso tłuczkiem, oprószyć solą i pieprzem. Szpinak (mrożone brykiety), wrzucić na patelnię z odrobiną oleju, rozmrozić, oprószyć solą i pieprzem, dodać ząbek czosnku przeciśnięty przez praskę i jajko. Dusić aż jajko się zetnie. Masą posmarować mięso, zwinąć w rulonik. Zawinąć w folię aluminiową, wstawić do piekarnika. Piec w temp. 180 stopni ok 20-30 minut.
Bibliografia:
- Dębska J., Rodzaje, właściwości, zastosowanie mąk bezglutenowych. Współczesna dietetyka, 27,2020: 66-70.
- Madejska W. Bez glutenu, bez wyrzeczeń. Septem.pl 2015, 100.
Ekologiczne pisanki wielkanocne – jak je zrobić?
