Ulubiony miód Polaków. Nie tylko ze względu na niewygórowaną cenę – przede wszystkim ma piękny mleczny kolor oraz delikatny aromat. Miód rzepakowy należy do najpopularniejszych miodów nektarowych także dlatego, że jest najwcześniej pozyskiwany – już w maju, tuż po okresie kwitnienia rzepaku. To musiało mieć wielkie znaczenie dla naszych praprzodków, którzy – osłabieni zimowym chłodem – szukali wszelkich sposobów wzmocnienia organizmu. Idźmy w ich ślady, bo łyżeczka miodu rzepakowego zawiera mnóstwo cennych substancji prozdrowotnych.
Spis treści
Jak wygląda i powstaje miód rzepakowy?
Miód rzepakowy jest pozyskiwany z popularnej w Polsce rośliny uprawnej, oczywiście rzepaku, który kwitnie na przełomie kwietnia i maja, tworząc piękne żółte połacie kwiatów, urozmaicające nasz krajobraz. Co ciekawe, kwiaty rzepaku należą do jednych z najbardziej miododajnych. Powstały z ich nektaru miód zyskuje charakterystyczne cechy. Płynny ma kolor lekko słomkowy, lecz szybko krystalizuje i przybiera formę jasnokremową o konsystencji kaszki. Dlatego bywa nazywany miodem białym. Miód rzepakowy jest przy tym mocno słodki z lekkim aromatem kwiatowym.
Miód rzepakowy często bywa przez pszczelarzy poddawany procesowi kremowania. Dzięki takiej obróbce zyskuje atrakcyjniejszą konsystencję oraz wygląd. Proces polega na wielogodzinnym mechanicznym mieszaniu miodu, aż do uzyskania pełnej gładkości. Taki kremowany miód łatwiej potem stosować w kuchni – nie rozwarstwia się i łatwiej rozsmarowuje.
Właściwości prozdrowotne miodu rzepakowego
Specjaliści żywienia człowieka potwierdzają, że silne właściwości prozdrowotne miodu rzepakowego wynikają z zawartości substancji aktywnych biologicznie [1]. Ma on duże ilości cukrów prostych, co bywa wadą (o czym dalej), ale i zaletą.
Przewaga glukozy nad fruktozą w miodzie rzepakowym zapewnia silne działanie odżywcze i wspomaga regenerację przemęczonego, wyczerpanego organizmu. Miód rzepakowy to dobre źródło szybko przyswajalnej energii. Dlatego bywa polecany sportowcom, osobom ciężko pracującym umysłowo, seniorom czy dzieciom.
To nie wszystko, bo miód rzepakowy wpływa także korzystnie na pracę układu nerwowego dzięki dużej ilości łatwo przyswajalnych węglowodanów będących ,,paliwem” dla mózgu. Zawiera też witaminy z grupy B oraz magnez, które korzystnie wpływają na nastrój. Ten biały miód bywa też polecany jako wsparcie w zapaleniu nerek oraz dróg moczowych.
Czytaj również: Miód leśny – skład i zastosowanie
Wpływ miodu rzepakowego na układ krążenia
Miód rzepakowy jest wskazany dla „sercowców”, ponieważ wspiera transport tlenu oraz składników odżywczych do mięśnia sercowego. Pomaga regulować ciśnienie tętnicze krwi oraz przyczynia się do zmniejszenia rozwoju miażdżycy.
Miód rzepakowy zawiera także flawonoidy oraz cenny kwas glukuronowy (powstający z glukozy) – substancje, które wspierają eliminowanie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii o toksycznym potencjale. Innymi słowy, miód rzepakowy pomaga zmniejszać odczyn zapalny w organizmie – przyczynę wielu schorzeń.
Rola miodu rzepakowego w przemianie tłuszczów
Biały miód rzepakowy korzystnie stymuluje przemianę tłuszczów w wątrobie oraz usprawnia pracę woreczka żółciowego. Jest więc sprzymierzeńcem dobrego trawienia, ale też zdrowej skóry,ponieważ jej kondycja bywa odzwierciedleniem sprawności odtruwającego działania wątroby. Krótko mówiąc – promienna cera zwykle idzie w parze ze zdrową wątrobą. Miód rzepakowy bywa też polecany do stosowania zewnętrznego – przyspiesza gojenie ran, oparzeń oraz zmian zapalnych (np. przy trądziku).
Ciekawe: Miód rzepakowy, w odróżnieniu od innych miodów, ma niewielkie działanie antybiotyczne, czyli przeciwbakteryjne, co nie zmienia faktu, że jest cenny dla zdrowia.
Miód rzepakowy dla seniorów i dla dzieci
Miód rzepakowy jest szczególnie polecany dzieciom, m.in. ze względu na jego smak – delikatny i wyraźnie słodki. Jednak liczy się coś znacznie cenniejszego: miód rzepakowy wzmacnia układ odpornościowy. Skutecznie wspiera też leczenie stanów zapalnych dróg oddechowych i pomaga łagodzić kaszel. Miodu nie należy podawać dzieciom, które nie ukończyły 1. roku życia. Chodzi o wyeliminowanie ryzyka alergii na produkty pszczele.
Z zalet miodu rzepakowego skorzystają też seniorzy, gdyż ma właściwości krzepiące (działanie szybko przyswajalnej glukozy), usprawnia także gojenie stanów zapalnych związanych z wrzodami żołądka i dwunastnicy. Zawarty w nim bor wpływa na prawidłowe procesy budowy tkanki kostnej. Wspiera też działanie tarczycy i śledziony, organów odpowiedzialnych za dobre funkcjonowanie całego organizmu, szczególnie po 50. roku życia.
Miód rzepakowy – wskazania i przeciwwskazania
Miód rzepakowy, ze względu na szczególnie wysoką zawartość glukozy, jest wysoko kaloryczny – 100 g miodu dostarcza 324 kcal. Problemem jest też wysoki indeks glikemiczny miodu. To sprawia, że osoby źle tolerujące glukozę, czyli np. borykające się z insulinoopornością, muszą rozsądnie go stosować. Zjadany w nadmiarze szybko podnosi stężenie glukozy i może powodować skoki insuliny, co zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę.
Z drugiej strony niewielka ilość tego miodu, odpowiednio zbilansowana, czyli zjedzona np. z dodatkiem białek i tłuszczów, jak np. orzechy czy mleko (zmniejszają ryzyko skoku insuliny), jest cennym elementem leczenia naturą.
Zastosowanie miodu rzepakowego
Miód rzepakowy sprawdzi się w kuchni. Można dodawać go do koktajli, deserów, sałatek owocowych. Może też stanowić składnik sosu winegret do sałat. Raczej nie powinno się stosować go jako zamiennika cukru w gorących napojach, potrawach czy ciastach. Miód w temperaturze powyżej 40 stopni Celsjusza traci swoje właściwości prozdrowotne.
Jak kupić dobry miód rzepakowy?
Łatwo rozpoznać miód rzepakowy po charakterystycznej mlecznobiałej barwie. Aby mieć pewność, że dostajemy produkt dobrej jakości, najlepiej kupować miód bezpośrednio od sprawdzonego pszczelarza, którego pasieka znajduje się z dala od terenów przemysłowych. Miód rzepakowy, jak zresztą każdy, przechowujmy w szklanym, szczelnym słoiku w ciemnym miejscu, w temperaturze około 15 stopni Celsjusza.
Źródła:
- Bąkowska, M., Janda, K. (2018). Właściwości prozdrowotne wybranych miodów. Pomeranian Journal of Life Sciences, 64(3), 147–151. https://doi.org/10.21164/pomjlifesci.459
- Śliwińska, A., Bazylak, G. (2011). Wstępna ocena jakości miodów pszczelich na podstawie wybranych parametrów fizykochemicznych i mikrobiologicznych. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3, 784–791. https://www.ptfarm.pl/download/?file=File%2Fbromatologia_2011%2F3%2F784-791.pdf
