Spis treści
Dlaczego zbieranie grzybów cieszy się tak dużą popularnością?
Grzyby posiadają wiele wartości odżywczych, o czym wiedzieli już nasi przodkowie. Grecy uznawali je za pokarm bogów, Egipcjanie podawali je wyłącznie faraonom. Z kolei najstarszy zapis o polskim grzybobraniu brzmi: „A kiedy zakończyli nieszporne oficjum, on oddalił się nieco od nich i chodząc tu i tam po leśnych polanach tyle przyniósł smacznych grzybów i ziół, że wszyscy mogli cieszyć się obfitością urozmaiconego posiłku” (Pasja Świętego Wojciecha Męczennika, tzw. Pasja z Tegernsee). Grzyby można zbierać bez limitu i kosztów, trzeba jednak wiedzieć, które gatunki są pod ochroną.
Jaka kara grozi za zbieranie chronionych grzybów?
Nie wszystkie gatunki grzybów możemy wrzucać do koszyka, jak również nie we wszystkich miejscach można urządzać grzybobranie.
Grzybów nie wolno zbierać:
- na uprawach do 4 m wysokości
- w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny
- w rezerwatach i parkach narodowych
Należy także przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.
Za wynoszenie grzybów z miejsc zakazanych możesz dostać mandat w wysokości 500 zł. Jeśli jednak zerwiesz lub zniszczysz grzyby objęte ochroną – grozi ci kara nawet do 5 000 zł. Warto więc przestrzegać zakazów i wiedzieć, które grzyby w lesie można zbierać.
Grzyby chronione w Polsce – lista
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. zawiera listę grzybów chronionych całkowicie i częściowo. Warto zapoznać się z listą gatunków, których nie można wynosić z lasu.
Grzyby pod ścisłą ochroną to:
- promieniak wilgociomierz, opieńka torfowiskowa, żyłkowiec różowawy
- boczniakowate: boczniak mikołajkowy
- borowikowate: borowik korzeniasty, borowik żółtobrązowy, borowik szatański
- czarkowate: czareczka długotrzonowa, czarka jurajska
- gąskowate: dwupierścieniak cesarski, wilgotnica czapeczkowata
- gwiazdoszowate: gwiazda wieloporowa, gwiazdosz angielski, gwiazdosz bury, gwiazdosz karzełkowaty, gwiazdosz kwiatuszkowaty, gwiazdosz szorstki, gwiazdosz węgierski, gwiazdosz workowaty, gwiazdosz wzniesiony
- kolcownicowate: kolczakówka dołkowana, kolczakówka, kolczakówka niebieskawa, kolczakówka piekąca, kolczakówka pomarańczowa, kolczakówka strefowana, kolczakówka wonna, kolczakówka zielonożółta, kolczakówka żółtobrązowa, sarniak, sarniak sinostopy, sarniak szorstki, szaraczek sosnowy
- kustrzebkowate: koronica ozdobna
- maślakowate: maślak trydencki
- pieczarkowate: berłóweczka czeska, berłóweczka łuskowata, berłóweczka rudawa
- pniarkowate: jamkówka białobrązowa, pniarek lekarski, pomarańczowiec bladożółty, porojęzyk dębowy, późnoporka czerwieniejąca (amylek lapoński)
- powłocznikowate: powłocznik białofioletowy
- smardzowate: krążkówka żyłkowana
- soplówkowate: soplówka jeżowata
- tęgoskórowate: tęgoskór korzeniasty
- truflowate: trufla wgłębiona
- żagwiowate: miękusz szafranowy, szkieletnica wonna, żagiew korzonkowa
Pod ścisłą ochroną znajduje się też część porostów.
Grzyby pod częściową ochroną to:
- borowikowate: podgrzybek tęgoskórowy, poroblaszek żółtoczerwony, szyszkowiec łuskowaty
- dzwonkówkowate: dzwonkówka, dzwonkówka bagienna, dzwonkówka ciemniejąca, dzwonkówka szarofioletowa
- gąskowate: białokrowiak trójbarwny, gąska pomarańczowa, niektóre gatunki wilgotnic i wodnich
- gołąbkowate: mleczaj strefowany, mleczaj żółtofioletowy
- gwiazdoszowate: gwiazdosz brodawkowy, gwiazdosz czteropromienny
- jodłownicowate: jodłownica górska, płomykowiec galaretowaty
- krążkownicowate: piestrzenica
- kruchaweczkowate: kruchaweczka, kruchaweczka meduzogłowa
- lakownicowate: lakownica żółtawa, małozorek zielony, włosojęzyk szorstki
- maślakowate: borowiczak dęty, maślak błotny (żółtawy), maślak syberyjski
- ozorkowate: ozorek dębowy, kurzawka bagienna
- pierścieniakowate: łuskwiak włóknistołuskowaty, polówka południowa
- pniarkowate: jamkówka kurczliwa, pniarek różowy, żagwica listkowata
- siatkoblaszkowate: buławka obcięta, buławka pałeczkowata, buławka spłaszczona, siatkoblaszek maczugowaty
- siedzuniowate: siedzuń dębowy, tarczóweczka wielkozarodnikowa
- smardzowate: naparstniczka czeska, naparstniczka stożkowata, smardze (rosnące poza terenem ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek leśnych oraz poza terenami zieleni): smardz grubonogi, smardz jadalny, smardz półwolny, smardz stożkowaty, smardz wyniosły
Do listy tej należą też niektóre gatunki soplówkowatych, szczeciniakowatych, tocznikowatych, zasłonakowatych, żagwiowatych oraz część porostów.
Już wiesz, jakie grzyby jadalne w Polsce są pod ochroną. Grzybobranie to ciekawe hobby, pamiętaj jednak o zasadach panujących w lesie.
Źródła:
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów (Dz.U. 2014 poz. 1408)
- Siwulski, M., Sobieralski, K., Sas-Golak I. (2014). Wartość odżywcza i prozdrowotna grzybów. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 1(92), 16–28. https://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2015/02/02_Siwulski.pdf
