Spis treści
Introwersja vs ekstrawersja
Pojęcie introwersji i ekstrawersji w psychologii funkcjonuje już od dawna. Podział na te dwa typy osobowości pierwszy raz zastosował Carl Jung. Zauważył on, że ludzi cechują różne style kierowania uwagi i zarządzania energią. Wyróżnił introwersję (łac. introversus – zwrócony do siebie) oraz ekstrawersję (łac. extraversus – zwrócony na zewnątrz). Jung określał introwertyka jako osobę, która skupia się głównie na doznaniach wewnętrznych. U ekstrawertyków zaś cała uwaga skierowana jest na zewnątrz.
Od czasów Junga wielu psychologów w podobny sposób opisuje introwertyków i ekstrawertyków. Rozszerzono te pojęcia na wiele obszarów życia i cech. Pojęcie introwertyzmu i ekstrawertyzmu stało się popularne nawet wśród osób, które nie są związane z psychologią. To bardzo dobrze, bo dzięki temu można dopasować swój styl życia do indywidualnego typu osobowości.
Ważną kwestią jest to, że nikt z nas nie jest w stu procentach introwertykiem lub ekstrawertykiem. Jeżeli mówimy o ludzkiej osobowości, to nigdy nic nie jest czarno- białe. Jak podkreśla Jennifer Granneman, autorka książki „Sekretne życie introwertyków”, introwersja i ekstrawersja nie funkcjonują zero-jedynkowo [1]. Wszystko zależy od tego, w jakim nasileniu występują u nas te cechy.
Cechy introwertyków
Introwertycy to osoby, które „ładują swoje baterie” przede wszystkim w samotności. Dla zachowania równowagi potrzebują ciszy i spokoju. Męczą się, gdy przez długi czas przebywają w otoczeniu innych ludzi. Nie lubią, gdy się dużo dzieje i jest zbyt głośno. Wolą harmonię, przewidywalność i rutynę.
Introwertyzm kojarzony jest z takimi cechami, jak:
- bogaty świat wewnętrzny
- potrzeba przebywania w samotności
- nieśmiałość
- wysoka wrażliwość
- małomówność
- tendencje do szybkiego przebodźcowania
- stabilność
Cechy ekstrawertyków
Ekstrawertycy dla zachowania energii i dobrego samopoczucia potrzebują innych ludzi. Samotność ich męczy i wyczerpuje. Najlepszym sposobem na wypoczynek jest więc dla nich spotkanie towarzyskie. Im więcej się dzieje, tym lepiej. Chętnie nawiązują nowe znajomości i szybko dostosowują się do sytuacji.
Ekstrawertyzm kojarzony jest z takimi cechami, jak:
- towarzyskość
- otwartość na ludzi
- dynamika zachowania
- gadatliwość
- lepsza tolerancja na silne bodźce
Warto zaznaczyć, że wymienione cechy nie zawsze występują u ekstrawertyków i introwertyków. Mogą się ze sobą mieszać lub objawiać się w różnym nasileniu. Ważna jest jednak ogólna tendencja do wycofania lub otwartości.
Kim jest introwertyk?
Patrząc na powyższe zestawienie cech, można odnieść wrażenie, że dzisiejszy świat bardziej premiuje ekstrawertyków. Osoby z tendencjami introwertycznymi są uważane za mniej przyjazne i smutne. To mylne wrażenie! Introwertycy są równie przyjaźni, a poczucie szczęścia nie jest zależne od typu osobowości. Jak zachowuje się introwertyk i jakie ma upodobania?
- Introwertyk to osoba, która lubi spędzać czas w samotności. Potrzebuje jej, by usłyszeć swoje myśli i wyciszyć emocje. W samotności wypoczywa i zyskuje siłę na skonfrontowanie się z gwarnym otoczeniem. Nie oznacza to jednak, że izoluje się od ludzi. Introwertycy również potrzebują towarzystwa i bliskich relacji. Każdy człowiek jest istotą społeczną bez względu na typ osobowości.
- Introwertycy mają bogaty świat wewnętrzny. Potrafią w nieskończoność analizować, rozmyślać, marzyć. Charakteryzują się dużą wyobraźnią, kreatywnością i innowacyjnością. Widzą różne subtelne zależności, szczegóły i bywają drobiazgowi. Rzadko kiedy działają impulsywnie i spontanicznie.
- Introwertyk potrzebuje czasu, by poczuć się swobodnie w nowym towarzystwie. Może to wynikać z nieśmiałości, większej wrażliwości lub zwykłej ostrożności. Introwertyk nie czuje się na imprezie jak ryba w wodzie. Woli mniejsze grono bliskich przyjaciół. Raczej wybierze wieczór gier planszowych niż rockowy koncert.
- Introwertyk ceni sobie ciszę i spokój. Szczególnie po całym dniu spędzonym w towarzystwie innych ludzi. To właśnie cisza jest dla introwertyka balsamem tonizującym układ nerwowy. Wynika to z tego, że introwertycy są zazwyczaj osobami wysoko wrażliwymi, podatnymi na przebodźcowanie. Hałas, tłum, ostre światła są dla nich bardzo męczące.
- Introwertyk lubi stabilność i przewidywalność. Częste zaskakiwanie, niespodzianki i spontaniczność to nie domena introwertyków. Oni cenią sobie stałość i przewidywalność zdarzeń. Dzięki temu mogą przygotować się na to, co ich czeka.
Skąd się bierze introwertyzm?
Introwertyzm jest cechą wrodzoną. Rodzimy się z tendencjami do introwertyzmu. Możemy jednak uczyć się radzić sobie z trudnymi cechami, które się na niego składają, i rozwijać jego zalety.
Czasami jest tak, że otoczenie i sytuacja życiowa nasilają u nas pewne tendencje. Przykładowo, jeżeli introwertyk jest stale narażany na przebodźcowanie i pracuje w niesprzyjających warunkach (np. open space), to będzie miał silniejszą potrzebę izolowania się. Brak harmonii wzmaga potrzebę samotności i wyciszenia. Jeśli zaś, na co dzień, dba o czas spędzony w ciszy, to chętniej będzie uczestniczył w spotkaniach towarzyskich.
Mocne strony introwertyków
Może się wydawać, że dzisiejszy świat bardziej ceni ekstrawertyków. Wielu introwertyków, gdyby mogło wybrać, wolałoby mieć cechy ekstrawertyczne. Wynika to ze stereotypu, który ciągnie się za osobami introwertycznymi. Mylnie uważa się je za mało towarzyskich i nieśmiałych dziwaków. To krzywdzące. Introwertyzm ma w sobie ogrom pozytywnych cech, które są pożądane w wielu obszarach życia.
Introwertycy potrafią budować stałe i głębokie związki
Osoba introwertyczna jest zazwyczaj stabilna i lojalna w związkach. Ceni intymność relacji i głębokie połączenie na poziomie duchowym. Rzadko kiedy interesują ją przelotne romanse lub ryzykowne znajomości. Po introwertycznym partnerze można spodziewać się dużej stabilności.
Introwertycy mają w sobie dużo empatii i akceptacji
Dzięki swojej wrażliwości introwertycy wykazują się dużą empatią i współczuciem. Są doskonałymi opiekunami, dla których liczy się komfort drugiej osoby.
Introwertycy są lojalnymi przyjaciółmi
Introwertyka nie interesują intrygi, obmawianie za plecami czy łączenie się w grupki. Woli mieć kilku bliskich przyjaciół, którzy pozostaną z nim przez całe życie. Taki przyjaciel to skarb.
Introwertycy to zaangażowani współpracownicy
Introwertyka nie interesuje szybki zysk i częsta zmiana pracy. Jak już wybiera daną firmę, to trzyma się jej jak najdłużej. Zazwyczaj swoje obowiązki traktuje niezwykle poważnie. Nie wdaje się w konflikty i intrygi pracownicze. Jeśli tylko ma zapewnione spokojne miejsce do pracy, może bardzo wiele wnieść do firmy. Pracodawcy mogą na niego liczyć!
Introwertycy to osoby kreatywne i innowacyjne
Dzięki bogatej wyobraźni osoby introwertyczne często wpadają na niebanalne pomysły czy ciekawe i innowacyjne rozwiązania. Doskonale odnajdują się w pracy kreatywnej.
Introwertycy są dobrymi słuchaczami
Nikt tak dobrze nie słucha drugiej osoby jak introwertyk. Potrafi nie tylko uważnie słuchać, ale i wyczytuje wszystko to, co znajduje się „między słowami”. Jest doskonałym obserwatorem i słuchaczem. Docenią to na pewno bliskie osoby.
Introwertycy są dobrymi liderami
Dzięki dużej empatii i umiejętności słuchania introwertycy są doskonałymi przewodnikami. Potrafią dostrzec szczegóły, które ekstrawertycy mogą przeoczyć. Słuchają swoich pracowników i skupiają się na długoterminowych celach. Inni uważają ich za osoby stabilne, silne i godne zaufania. Takich liderów się ceni.
Introwertykom łatwiej rozwijać swoją duchowość i uważność
Osoby z dużym nasileniem cech introwertycznych mają większą łatwość w zanurzeniu się w swojej duchowości. Łatwiej przychodzi im medytacja i praktyka uważności. Nie mają potrzeby ciągłej stymulacji, dlatego częściej są tu i teraz.
Introwertycy potrafią być bardzo elastyczni
Osoby ciche i spokojne mogą świetnie radzić sobie w sytuacjach wymagających dużej otwartości i dynamiczności. Introwertycy potrafią dostosować się do otoczenia i „wtopić” się w tłum. W swojej książce „Cicha siła introwertyków” autorka Susan Cain porównuje to do gumki recepturki [2]. Tak samo jak gumka recepturka może się rozciągać, tak introwertycy mogą rozciągać swoją strefę komfortu i wychodzić bardziej do ludzi.
Opisane mocne strony introwertyków to ogólne założenia, charakterystyczne dla tych osób. Nie oznacza to jednak, że każdy introwertyk ma takie cechy lub że ekstrawertyk ich nie posiada. Człowiek jest istotą złożoną i nawet mając pewne tendencje, wykazuje różnorodne zachowania. Warto o tym pamiętać.
Introwertyzm nie jest ani lepszy, ani gorszy niż ekstrawertyzm. Każdy typ osobowości ma swoje mocne i słabe strony. Najważniejsze jest to, by odnaleźć i zaakcentować swoje cechy. Dla jednej osoby introwertyzm może być utrapieniem, jeśli np. pracuje w dużej korporacji i codziennie spotyka się z wieloma ludźmi. Dla kogoś innego introwertyzm jest ratunkiem. Szczególnie jeśli pracuje samotnie w domu lub w zacisznym gabinecie (ekstrawertyk by tego nie zniósł). Najważniejsze jest dopasowanie swojego otoczenia i stylu życia do swoich potrzeb. Dzięki temu każda cecha osobowości stanie się naszą supermocą!
Źródła:
- Granneman, J. (2020). Sekretne życie introwertyków. Łódź: Wydawnictwo Feeria.
- Cain, S. (2017). Cicha siła introwertyków. Jak dorastać w świecie, który nie przestaje gadać. Warszawa: Wydawnictwo Laurum.
