RKO u niemowląt – jak wykonać resuscytację niemowlaka?

– Moje dziecko nie oddycha! Jest sine, pomocy, błagam! co mam robić? – w słuchawce rozbrzmiewa dramatyczne wołanie o pomoc rodzica i opanowany głos dyspozytora karetki pogotowia lub policjanta, instruujący krok po kroku, jak ratować dziecko. Słyszysz, jak ktoś przez telefon tłumaczy, co robić, a matka lub ojciec wykonują polecenia. Kiedy po kilku minutach słyszymy płacz niemowlęcia i okrzyki szczęścia rodziców, trudno opanować emocje…

Od czasu do czasu pojawiają się w internecie nagrania takich rozpaczliwych akcji i za każdym razem osobom, które ich słuchają, ciarki chodzą po plecach. A gdyby w mojej rodzinie, wśród moich bliskich zdarzyła się taka sytuacja? Albo gdybym była świadkiem takiego zdarzenia na ulicy – czy wiedziałabym, jak pomóc? Jak wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową niemowlęcia?

Zadławienie i zakrztuszenie – pierwsza pomoc

RKO u niemowląt – jak przebiega resuscytacja niemowlaka?

W większości przypadków nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) u dziecka występuje w tzw. mechanizmie oddechowym. Należy podjąć czynności ratownicze już wtedy, gdy nie może ono oddychać lub ma kłopoty z oddychaniem. Wygląda to zazwyczaj tak, jakby „łapało powietrze”, może wydawać wówczas dźwięki podobne do sapania, chrapania lub jęczenia. Gdy jesteś świadkiem takiego zdarzenia, przede wszystkim wzywaj głośno pomoc. Jeśli ktoś odpowie, poleć, by jak najszybciej zadzwonił po pogotowie, a ty zacznij ratować dziecko.

Resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO) należy wykonać zawsze, jeśli zaobserwujesz, że dziecko nie reaguje, nie oddycha lub tylko łapie powietrze. Nie jesteś pewna, czy wykonać resuscytację niemowlaka? Zawsze lepiej ją przeprowadzić na wszelki wypadek, niż zaniechać, jeśli naprawdę jest potrzebna.

1. Oceń sytuację

Jak sprawdzić, czy resuscytacja niemowlaka (RKO) jest potrzebna?

• Potrząśnij lekko dzieckiem, klepnij je w stopę i głośno zawołaj. Jeśli pomimo twoich działań niemowlę nie poruszy się, nie wyda żadnego dźwięku, nie mrugnie oczami, to oznacza, że jest nieprzytomne.
• Popatrz na klatkę piersiową: jeśli klatka piersiowa się nie unosi, to znaczy, że dziecko nie oddycha.
• Możemy zaobserwować też oddech nieprawidłowy. Niemowlę może mieć problemy z oddychaniem, nie jest w stanie złapać tchu – wówczas zwykle sprawia wrażenie, że bardzo szybko wdycha powietrze. Pomiędzy takim łapaniem powietrza mogą być dość długie przerwy. U dziecka niereagującego, które w dodatku jest sine, blade i jedynie łapie powietrze, także oznacza to zatrzymanie krążenia.

Jeżeli dziecko nie reaguje, nie oddycha lub oddycha nieprawidłowo – ułóż je na plecach, na twardej i płaskiej powierzchni. Jeśli to możliwe, użyj płaszczyzny znajdującej się nad podłogą, np. stołu. Łatwiej będzie ci zarówno uciskać klatkę piersiową, jak i wykonywać sztuczne oddychanie.

Defibrylator AED – jak go użyć?

2. Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej

• Usuń ubranie z klatki piersiowej dziecka.
• Połóż dwa palce jednej ręki na mostku, tuż poniżej linii sutków.
• Uciskaj klatkę piersiową prosto w dół, na głębokość ok. 4 cm (przynajmniej 1/3 głębokości klatki piersiowej) w tempie 100–120 uciśnięć na minutę. Po każdym uciśnięciu pozwól na rozprężenie klatki piersiowej do pierwotnej pozycji.
• Po 30 uciśnięciach wykonaj oddechy ratunkowe.

UWAGA! Nie martw się, że zbyt mocnym przyciśnięciem wyrządzisz dziecku krzywdę! Uraz w takiej sytuacji jest mało prawdopodobny. Lepiej jest wykonywać RKO zbyt mocno niż zbyt słabo. Tylko mocny nacisk będzie w stanie przepompować krew do mózgu i serca.

3. Wykonuj sztuczne oddychanie

• Połóż jedną rękę na czole, a palce drugiej dłoni na kościstej części podbródka niemowlęcia.
• Delikatnie odchyl dziecku głowę do tyłu i unieś podbródek. Nie odchylaj mu głowy zbyt mocno, ponieważ może to zablokować drogi oddechowe. Unikaj uciskania miękkiej części szyi i obszaru pod podbródkiem.
• Nie nabieraj dużo powietrza – niemowlęciu wystarczy tyle, co masz w ustach. Nakryj usta i nos dziecka własnymi ustami i wykonuj oddechy ratownicze. U większych dzieci wykonaj oddechy usta-usta, pamiętając o zatykaniu nosa.
• Wykonaj 2 próby oddechów, wydmuchując powietrze przez ok. 1 sekundę przy każdym z nich. Obserwuj, czy podczas wykonywania oddechu klatka piersiowa dziecka się unosi.

UWAGA! Jeśli klatka piersiowa się nie unosi, ułóż głowę dziecka w normalnej pozycji, a następnie raz jeszcze udrożnij drogi oddechowe.

Staraj się, żeby 2 próby oddechów zajęły ci ok. 5 sekund. Przy wykonywaniu oddechów nie przerywaj uciskania klatki piersiowej na dłużej niż 10 sekund. Uciskanie klatki piersiowej jest najważniejszym elementem RKO. Dzięki sztucznemu oddychaniu pomaga się dziecku jeszcze bardziej.

UWAGA! Jeśli jesteś sama i nikt ci nie może pomóc, najpierw jak najszybciej wykonaj u niemowlęcia 5 cykli resuscytacji. Dopiero potem zadzwoń po karetkę.

Czekając na przyjazd ratowników, kontynuuj wykonywanie cykli po 30 uciśnięć i 2 oddechy ratownicze do chwili, gdy niemowlę zacznie oddychać lub poruszać się lub do przyjazdu pogotowia.

 

Wstrząs anafilaktyczny po użądleniu osy lub pszczoły – jak reagować?

Pamiętaj, że wykonywanie resuscytacji jest bardzo wyczerpujące. Przez pierwsze minuty możesz być tak silnie zestresowana sytuacją, że nie odczujesz zmęczenia. Ale wkrótce możesz opaść z sił. Dlatego, jeśli obok jest druga osoba, wykonujcie RKO u niemowlęcia na zmianę.

Jeśli życie dziecka jest zagrożone, a ty nie wiesz, co robić, zadzwoń na pogotowie – tel. 999. Dyspozytor powie ci, jak masz ratować niemowlę. Nie martw się, odpowiadanie na pytania dyspozytora NIE opóźni przybycia karetki. Jeśli to możliwe, włącz w telefonie tryb głośnomówiący i rozmawiaj z dyspozytorem, jednocześnie wykonując jego polecenia.

Pierwsza pomoc i resuscytacja w dobie COVID-19

RKO u niemowląt a COVID-19 – jak zadbać o własne bezpieczeństwo?

W najnowszych zaleceniach dotyczących wykonywania resuscytacji podczas epidemii COVID-19 mówi się o tym, aby osoba ratująca ze względu na potencjalną możliwość zakażenia NIE wykonywała wdechów ratowniczych. Wystarczy samo uciskanie klatki piersiowej. Należy także stosować środki ochrony osobistej oraz zakryć twarz poszkodowanego maseczką.

Ponieważ zatrzymanie krążenia u niemowląt zazwyczaj jest związane z problemami z oddychaniem, np. spowodowanymi zadławieniem, przeprowadzenie sztucznego oddychania jest ważnym elementem.

Jeśli ratujesz swoje dziecko, oczywiście nie musisz zachowywać środków bezpieczeństwa – wykonuj oddechy ratownicze bezpośrednio.

Jeśli ratujesz obce dziecko – możesz zastosować specjalną maseczkę do sztucznego oddychania: zazwyczaj jest na wyposażeniu apteczki samochodowej. A po skończonej akcji nie zapomnij o dezynfekcji, zmianie ubrania i umyciu się.

Oparzenia – pierwsza pomoc

Aktualne informacje o COVID-19 znajdziesz tutaj:

1. https://www.gov.pl/web/koronawirus
2. https://pacjent.gov.pl/
3. https://www.gov.pl/web/zdrowie
4. https://twitter.com/MZ_GOV_PL
5. https://github.com/CSSEGISandData/COVID-19
6. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
7. https://www.ecdc.europa.eu/en/covid-19
8. https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/counterterrorism-and-emerging-threats/coronavirus-disease-2019-covid-19
9. https://www.pap.pl/szczepionka-covid-19
10. https://pl.wikipedia.org/wiki/COVID-19