Spis treści
Piżmowa, muscat, hokkaido… Jaką dynię wybrać?
Jesień to idealny czas na dynię. Największą popularnością cieszą się dynia piżmowa oraz hokkaido. Swoich fanów ma też dynia makaronowa albo muscat, zwana też prowansalską. Niektórzy twierdzą, że dynia jest mdła i mało aromatyczna. Nic bardziej mylnego. Dobrze doprawiona, na przykład mlekiem kokosowym, masłem orzechowym, parmezanem, suszonymi pomidorami, curry, gałką muszkatołową, kolendrą może występować w przeróżnych odsłonach smakowych i nigdy się nie nudzi.
Zero waste, czyli jak wykorzystać dynię po Halloween?
Pieczona, marynowana? A może placki z dyni? Każdy pomysł na przetworzenie dyni jest dobry, ale warto pamiętać o kilku zasadach. Jeżeli wykorzystujemy dynię do dekoracji, a później będziemy chcieli ją przerobić i zjeść, to nie możemy dyni malować ani palić w niej świec. Wytworzone podczas tego procesu substancje mogą być szkodliwe dla naszego zdrowia.
Dynia, która stała na tarasie lub w ogrodzie, powinna być bardzo dokładnie umyta. Lepiej też nie przerabiać dyni, które stały na ganku przy ruchliwej drodze i „łapały” unoszące się w powietrzu spaliny. Do przetworzenia najlepsze będą dynie, które dekorowały nasze wnętrza – również te wydrążone, które nie służyły nam jako lampiony.
Jakie wartości odżywcze ma dynia?
Dynia jest niskokaloryczna i lekkostrawna. Reguluje przemianę materii, wpływa korzystnie na poziom glukozy we krwi. Działa regenerująco na przewód pokarmowy i wątrobę, pomaga w obniżaniu cholesterolu. Spożywana na surowo lub w wersji po obróbce cieplnej pomaga również likwidować zaparcia.
Dynia jest bogata w witaminy A, C, E, K oraz witaminy z grupy B (przede wszystkim B1, B2, B6). Ma też niacynę (nazywaną witaminą B3) oraz kwas foliowy (inaczej wit. B9). W jej składzie znajdziemy wapń, magnez, potas, fosfor i niewielkie ilości żelaza.
Jak zrobić placki z dyni?
Najprostszym sposobem na przetworzenie tego owocu (tak, dynia to owoc, a nie warzywo!) są zwykłe placki z dyni przypominające nieco placki ziemniaczane. Można zresztą zrobić placki dyniowo-ziemniaczane czy dyniowo-cukiniowe. Najlepsze placki z dyni wychodzą z odmiany hokkaido lub z dyni piżmowej. Wystarczy zetrzeć ok. 650 g dyni, dodać ½ szklanki mąki pszennej, 2 jaja, 1 drobniutko pokrojoną (lub startą) cebulę, 1 pokrojony (lub przeciśnięty przez praskę) ząbek czosnku oraz przyprawy: gałkę muszkatołową, młotkowaną kolendrę lub cynamon. Do tego sól i pieprz. Placki z dyni świetnie smakują ze śmietaną, ale też przeróżnymi, podsmażonymi warzywami: cukinią, szpinakiem, pomidorami.
Jesienne dania z dyni – przepisy
Znakomicie sprawdzi się do nich dynia piżmowa. Pamiętajcie jednak, że to tylko jedna z propozycji. Smarowidło do pieczywa, krem z dyni czy placuszki świetnie wyjdą też z dyni hokkaido. Obie odmiany są mięsiste i mocno aromatyczne, więc mogą być stosowane zamiennie.
Smarowidło dyniowe z porem, czosnkiem i fetą
Smarowidło najlepiej wychodzi z aromatycznej dyni piżmowej, ale każdy rodzaj dyni będzie odpowiedni. Smarowidło do pieczywa jest podkręcone smakiem fety, doprawione młotkowaną kolendrą i gałką muszkatołową. Fani pikantnych smaków mogą dodać odrobinę papryczki chili.
Składniki:
• ¼ dyni piżmowej
• ½ dużego pora
• 1 mała czerwona cebula
• 3 ząbki czosnku
• młotkowana kolendra (ok. ¼ łyżeczki lub więcej)
• gałka muszkatołowa (ok. ¼ łyżeczki lub więcej)
• 1 łyżeczka masła i trochę oliwy do smażenia
• 1 plaster sera feta (szer. ok. 1 cm)
• sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
Na patelni rozpuść masło z odrobiną oliwy (to zapobiegnie przypalaniu się masła). Dodaj obraną i pokrojoną w kostkę dynię oraz inne pokrojone warzywa: cebulę, pora, czosnek. Smaż wszystko, aż warzywa się przyrumienią. Dopiero wtedy podlej wodą (nie więcej niż 1 cm), dodaj kolendrę, gałkę muszkatołową, pieprz i sól, a następnie duś do miękkości, ok. 15-20 min. Dopraw do smaku, a jeżeli jest potrzeba, rozgnieć dynię widelcem. Gdy woda odparuje, dokładnie wymieszaj z fetą i nakładaj na świeże pieczywo.
Dyniowa szakszuka z warzywami i rukolą
Szakszuka to słynne danie z Bliskiego Wschodu, w którym dominującą rolę gra świetnie doprawiony pomidorowy sos. To właśnie w „pomidorowej lawie” zatopione są jajka i inne dodatki charakterystyczne dla szakszuki. A gdyby sos pomidorowy zastąpić… dyniowym?
Składniki:
• ¼ małej dyni
• 2 ząbki czosnku
• ½ czerwonej cebuli
• masło oraz oliwa do smażenia
• garść rukoli
• 2 jaja
• podduszone warzywa, np. czosnek, cukinia, papryka, szpinak, pomidory
• gałka muszkatołowa, młotkowana kolendra, sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
Na patelni rozpuść masło i oliwę, dodaj czosnek, cukinię, szpinak, a następnie pomidory. Duś przez chwilę, dopraw do smaku i zdejmij z patelni. Następnie na patelnię wrzuć ½ czerwonej cebuli, ząbek czosnku i pokrojoną w kostkę dynię. Dodaj gałkę muszkatołową, kolendrę, pieprz i sól do smaku, podlej wodą i duś, aż dynia zmięknie. Do dyniowej „lawy” wbij 2 jaja, na górze ułóż podduszone warzywa, udekoruj całość rukolą, posyp solą i pieprzem. Patelnię przykryj na chwilkę pokrywką, a następnie podawaj szakszukę, gdy żółtko będzie płynne, a białko ścięte.
Sałatka z dynią panierowaną w sezamie
Pewne połączenia smakowe są ponadczasowe. Dynia świetnie komponuje się z orzechami, gałką muszkatołową, kolendrą, parmezanem, ale również sezamem. Dynia z pieca oblepiona miodem i ziarenkami sezamu pasuje zarówno do sałatek, jak i kanapek. W tym drugim przypadku świetnie współgra z serami, np. bundzem czy fetą.
Składniki:
• ¼ niewielkiej dyni
• 2 łyżki sezamu
• 2 łyżki miodu
• 2 łyżki oliwy
• 1 łyżka wody
• 2 garście rukoli
• 2 świeże figi
• plaster sera feta
• 2 łyżki oliwy
• 1 łyżka octu winnego
• 1 łyżeczka musztardy sarepskiej
• sól, pieprz do smaku
Przygotowanie:
Dynię obierz ze skórki i pokrój w kostkę. W szklance wymieszaj 2 łyżki sezamu, miód, oliwę i odrobinę wody. Połącz z dynią, by ziarenka oblepiły dokładnie każdy kawałeczek dyni. Przełóż do naczynia żaroodpornego, podlej odrobiną wody, a następnie piecz w temp. 180 st. C przez 15-20 min. Na talerzu ułóż wypłukaną rukolę, pokrojone figi, pokruszoną fetę. Dodaj dynię z sezamem. Aby uzyskać dyniowy winegret, zmiksuj oliwę, musztardę, ocet winny, kilka kawałków upieczonej dyni, trochę soli i pieprzu.
Placuszki dyniowe ze szpinakiem i śmietanką muszkatołową
Placki ziemniaczane to jedno z ulubionych dań jesiennych, ale przecież można też zrobić placki dyniowe lub cukiniowe! Każdy „lekki” warzywny farsz będzie pasował do dyni.
Składniki:
• 1 jajko
• ¼ dyni
• ¼ szklanki mąki pszennej (lub więcej)
• ½ cebuli
• 1 łyżka parmezanu
• 2 ząbki czosnku
• 2 garści szpinaku
• kawałek pora (ok. 6 cm)
• 1 pomidor
• 2 łyżki śmietany
• gałka muszkatołowa, sól, pieprz do smaku
• masło i odrobina oliwy do smażenia
Przygotowanie:
Dynię zetrzyj na tarce, dodaj jajko, mąkę, parmezan, 1 ząbek czosnku przepuszczony przez praskę oraz startą lub pokrojoną cebulę. Dopraw do smaku solą, pieprzem, gałką muszkatołową. Na patelni rozgrzej masło i oliwę, a następnie smaż placki dyniowe, aż się przyrumienią. W tym czasie podsmaż ząbek czosnku, dodaj pokrojony por i szpinak, a następnie, cały czas smażąc, dopraw solą i pieprzem. Na końcu dodaj pokrojonego w kostkę pomidora i duś, aż całość się połączy, zmięknie, a nadmiar wody z pomidora odparuje. Złociste placki dyniowe podawaj z duszonym szpinakiem. Całość udekoruj kleksem śmietanki doprawionej solą, pieprzem i gałką muszkatołową.
Dyniowe kluseczki kładzione z parmezanem
Najprostsza i najpyszniejsza wersja klusek to te kładzione łyżką do wrzącej wody. Do standardowych składników warto dodać puree dyniowe. Dzięki niemu kluseczki zyskają piękny kolor i wyjątkowy aromat. Gdy już będą gotowe, można posypać je parmezanem. Niebo w ustach!
Składniki:
• 1 szklanka mąki pszennej
• ½ szklanki puree dyniowego
• ¼ szklanki wody
• 1 jajko
• szczypta soli i pieprzu do smaku
• 2-3 łyżki startego parmezanu
Przygotowanie:
Mąkę wymieszaj z wodą, jajkiem i puree dyniowym. Dopraw solą i pieprzem. Mieszaj, aż ciasto będzie gładkie i bez grudek. Następnie kładź je łyżką do wrzącej, lekko osolonej wody i gotuj, aż kluski zaczną unosić się na powierzchni wody. Po odcedzeniu podawaj z parmezanem.
