Podłużne lancetowate liście rosną zazwyczaj w lasach, w zacienionych i wilgotnych miejscach, czasem wzdłuż strumieni. Wyrastają z podłużnej cebulki, osiągając niekiedy nawet 30 cm długości. Łatwo pomylić je z gatunkami trującymi (np. konwalią lub zimowitem), a dodatkowo dziko rosnący czosnek niedźwiedzi jest pod ochroną, dlatego lepiej posadzić go w przydomowym ogródku.
Jego uprawa jest prosta, a lecznicza moc nieskończona. Oczyszcza organizm z toksyn i jest naturalnym antybiotykiem. Wykazuje też działania przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwpasożytnicze, a to dopiero początek długiej listy jego właściwości prozdrowotnych. Sezon na czosnek zaczyna się na przełomie kwietnia i maja, choć pierwsze listki można zbierać już dwa tygodnie wcześniej. Wszystko zależy od pogody.
Spis treści
Jak hodować czosnek niedźwiedzi?
Czosnek niedźwiedzi jest bardzo prosty w uprawie, lubi żyzną i przepuszczalną glebę. Najlepiej czuje się w miejscach zacienionych. Cebulki czosnku należy wysadzać we wrześniu lub na początku października w odległości ok. 25-30 cm od siebie. Dobrze, jeśli w pobliżu rosną drzewa lub krzewy zrzucające liście. To właśnie one będą stanowić dodatkową ochronę dla cebulek w przypadku chłodnych miesięcy, choć mówi się, że roślina jest odporna na mrozy.
Pierwsze listki pojawiają się w połowie lub końcówce kwietnia, choć wszystko zależy od pogody. Najlepiej zbierać świeże i młode listki, bo później lubią nabierać gorzkiego posmaku.
Jak przechowywać niedźwiedzi czosnek i z czym go podawać?
Liści czosnku niedźwiedziego lepiej nie suszyć, ponieważ tracą swoje właściwości zdrowotne. Można je jednak mrozić. Czosnek niedźwiedzi najlepiej smakuje, gdy jest świeży. Można go pokroić drobniutko i dodawać do sałatek, kanapek, przeróżnych past warzywnych, jajecznych i twarożkowych. Bardzo dobrze pasuje do makaronów, kaszy gryczanej lub jako posypka do ziemniaków.
Przepyszne jest niedźwiedzie pesto z dodatkiem parmezanu i migdałów lub czosnkowa oliwa do polewania pieczywa, pomidorów i innych pyszności. Leczniczo działa nalewka z czosnku niedźwiedziego, która wzmacnia organizm i poprawia jego odporność. Wystarczy posiekać młode liście, zalać je spirytusem i odstawić na 3-4 tygodnie.
Wiosenny detoks
Czosnek niedźwiedzi ma mnóstwo właściwości prozdrowotnych warto jednak zacząć od tego, że oczyszcza organizm z toksyn m.in. metali ciężkich. Związki siarki i inne składniki pobudzają trawienie i pracę wątroby, oczyszczają z toksyn, ale wpływają również korzystnie na florę bakteryjną jelit. Liście czosnku stosowane są też w przypadku zakażeń pasożytniczych. Pomagają w walce z tasiemcem, glistą ludzką i owsikami.
Naturalny antybiotyk
Wykazuje nie tylko działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, ale działa również jak naturalny antybiotyk. Co ważne, likwiduje bakterie, które uruchamiają procesy chorobotwórcze, ale jednocześnie nie niszczy flory bakteryjnej organizmu. W dawnych czasach był z powodzeniem stosowany m.in. w leczeniu gruźlicy i duru brzusznego. Dziś jest polecany w leczeniu różnych zakażeń górnych dróg oddechowych. Ułatwia odksztuszanie wydzieliny, wzmacnia organizm, wpływa pozytywnie na system immunologiczny.
W czosnku niedźwiedzim można znaleźć witaminy: C, A oraz E, które chronią organizm przed nadciśnieniem, miażdżycą, zakrzepami krwi, chorobami serca i udarem. Liście czosnku wpływają również na obniżenie cholesterolu. Zawierają nie tylko wspomnianą powyżej siarkę, ale także cynk, żelazo oraz mangan.
Naturalne antybiotyki z roślin
Przepisy z czosnkiem niedźwiedzim
1. Pesto niedźwiedzie podane z pomidorami, serem i roszponką
Składniki:
- Garść liści czosnku niedźwiedziego
- 1 łyżka startego parmezanu
- 3 łyżki oliwy
- 1 łyżka prażonych migdałów
- Pomidor lub pomidorki cherry
- Kilka plastrów sera camembert
- Roszponka lub rukola
- Sól i pieprz do smaku
Fot. Agnieszka Żelazko
Przygotowanie:
W blenderze zmiksuj liście czosnku, parmezan, oliwę, migdały, dopraw do smaku solą i pieprzem. Pesto wymieszaj z odrobiną roszponki i ułóż na talerzu lub w misce. Dodaj pokrojone pomidorki i ser dodając odrobinę pesto na górę.
2. Carpaccio z kalarepki z parmezanem, pistacjami i oliwą niedźwiedzią
Składniki:
- 1 kalarepa
- 1 łyżka startego parmezanu
- Garść pokruszonych pistacji
- Oliwa z czosnkiem niedźwiedzim (przepis poniżej)
- Sól i świeżo mielony pieprz
Fot. Agnieszka Żelazko
Przygotowanie:
Oliwę niedźwiedzią przygotuj znacznie wcześniej. Dużą garść liści pokrój na mniejsze kawałki, a następnie zalej oliwą i odstaw w ciemne miejsce na 2-3 tygodnie. Po tym czasie będzie doskonała do pieczywa, sałatek i przeróżnych warzyw.
Kalarepkę pokrój w cienkie plastry. Ułóż na talerzu tak jak carpaccio. Posyp parmezanem i pokruszonymi pistacjami. Polej oliwą niedźwiedzią, dopraw solą i grubo mielonym pieprzem. Podawaj z bagietką.
3. Krem z białych warzyw z serkiem topionym i czosnkiem niedźwiedzim
Składniki:
- 3 ziemniaki
- 1 pietruszka
- Pół selera
- 1 cebula
- 3 liski czosnku niedźwiedziego
- 1 łyżka masła
- 1 serek topiony o smaku śmietankowym (tzw. trójkącik)
- Łyżka słonecznika
- Ugotowane szparagi do przybrania (opcjonalnie)
- Pieprz i sól do smaku
Fot. Agnieszka Żelazko
Przygotowanie:
Warzywa obierz, pokrój na duże kawałki, włóż do garnka i zalej wodą. Dodaj masło i trochę soli. Gotuj aż warzywa będą miękkie. Wtedy dodaj serek topiony o smaku śmietankowym, a gdy się roztopi ponownie dopraw do smaku. Całość zmiksuj na krem dodając kilka liści czosnku niedźwiedziego. Przelej do miseczek, udekoruj szparagami lub listkami czosnku, posyp słonecznikiem lub parmezanem.
