Najwięcej dyni uprawia się w Stanach Zjednoczonych, w których warzywo jest wykorzystywane na wielką skalę nie tylko w kuchni, ale również do celów ozdobnych. Niektóre zapiski pierwszych Amerykańskich osadników podają, że ich ulubionym sposobem przygotowywania dyni było niegdyś wypełnianie wydrążonego warzywa mlekiem wymieszanym z przyprawami, a następnie zapiekanie.
Dziś pieczona dynia jest dodawana do sałatek, kanapek, przeróżnych past warzywnych, kremów, zup i innych potraw. Najchętniej łączona jest z imbirem, skórką cytrynową, papryczką chili lub gałką muszkatołową. Przepisy z dyni królują w kuchni już od początku września.
Spis treści
Dynia – mało kalorii, mnóstwo wartości odżywczych
Dynia co prawda ma wysoki indeks glikemiczny i nie jest polecana cukrzykom, ale zalicza się do warzyw niskokalorycznych. W jej składzie znajdziemy nie tylko cynk, fosfor, żelazo, wapń i potas, ale również beta-karoten, który jest przeciwutleniaczem i hamuje szkodliwe procesy oksydacyjne, zapobiegając jednocześnie rozwojowi chorób nowotworowych. Dodatkowo obniża poziom złego cholesterolu i reguluje poziom ciśnienia tętniczego. Pomarańczowe warzywo pełne jest też witamin m.in. A, B1, B2, C, PP i K.
Przepisy na przetwory z dyni
Dynia świetna na wzrok
Beta-karoten ma duży wpływ na dobre funkcjonowanie wzroku, podobnie jak witamina A, która też jest zawarta w dyni (a w którą jest przekształcany beta-karoten w organizmie człowieka). Beta-karoten zmniejsza również ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej i hamuje rozwój kseroftalmii (nazywanej często zespołem suchego oka). Do zalet beta-karotenu trzeba również dodać zapobieganie uszkodzeniu soczewki i powstawaniu zaćmy.
Olej z pestek dyni na cholesterol
Co ciekawe, pestki dyni również mają mnóstwo właściwości odżywczych. Składają się w 30-40 procentach z oleju, który – ze względu na dużą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych i fitosteroli – hamuje odkładanie się cholesterolu. Olej z pestek dyni ma bardzo ciemny, zielonkawy kolor, niesamowity nieco „orzechowy” aromat i może być stosowany zarówno do sałatek, pieczywa, kanapek, jak i zup. Znajduje również zastosowanie w kosmetyce. Ma właściwości m.in. oczyszczające i rozjaśniające skórę.
Jak zrobić domowe kosmetyki DIY z jesiennych owoców?
Pestki z dyni na pasożyty
W błonce otaczającej nasiona pestek znajduje się kukurbitacyna, która ma właściwości przeciwpasożytnicze. Najwięcej tego składnika jest w świeżych i miękkich pestkach, dlatego kuracja przeciwpasożytnicza powinna być przeprowadzona jesienią. Pestki można oczywiście jeść również w formie prażonej, doprawiając je odrobiną soli, papryki wędzonej, a nawet zmielonego kminku.
Jak przechowywać dynię? Jak mrozić dynię?
Kupując dynię warto wybierać te warzywa, które mają regularne kształty. Przed pieczeniem lub przetwarzaniem należy usunąć pestki oraz włóknisty miąższ. Można ją gotować, podsmażać, piec w piekarniku, robić na parze. Jeśli schowamy ją do lodówki w papierku lub folii spożywczej – wytrzyma jeszcze kilka dni pod warunkiem, że będzie razem ze skórką. Dynię można zamrozić w kawałkach (surową lub przetworzoną) lub np. w formie puree.
Dynia – jakie ma właściwości?
Dynia – przepisy na jesień i nie tylko
1. Zupa dyniowa z orzechami laskowymi
Znudziła mi się klasyczna zupa dyniowa z imbirem i mlekiem kokosowym, znudziły mi się też inne wersje np. z chili albo parmezanem. Teraz dodaję do zupy dyniowej orzechy laskowe i w takim wydaniu robię ją bardzo często. Warzywa (dynię, selera i pietruszkę) zapiekam z masłem i skórką startą z połówki cytryny. Wtedy mają delikatnie cytrynowy, ale też wytrawny posmak, a zupa z dyni nie jest mdła.
Składniki:
- 2 l bulionu warzywnego
- ½ dyni
- 1 seler
- 1 pietruszka
- 2 łyżki masła
- Skórka z połowy cytryny
- Garść orzechów laskowych (lub więcej)
- Sól, pieprz do smaku
Fot. Agnieszka Żelazko
Jak zrobić zupę dyniową?
Dynię, selera i pietruszkę obierz. Z dyni usuń pestki. Wszystkie warzywa pokrój na mniejsze części, ułóż w naczyniu żaroodpornym (papier do pieczenia w tym wypadku się nie sprawdzi, bo trzeba dać na górę roztopione masło i delikatnie podlać wodą). Cytrynę wyszoruj, a następnie zetrzyj skórkę na tarce (małe oczka). Ja zazwyczaj ścieram skórkę z połowy cytryny, ale to zależy od wielkości dyni. Można zetrzeć więcej.
Następnie rozpuść masło, wymieszaj skórkę z roztopionym masłem i wysmaruj dokładnie warzywa. Podlej delikatnie wodą (ok. 1 cm) i zapiekaj w piekarniku aż warzywa będą miękkie i rumiane. Gdy wyjmiesz je z piekarnika zmiksuj dokładnie wszystkie składniki: bulion warzywny, dynię, selera, pietruszkę oraz orzechy laskowe. Dopraw do smaku solą i pieprzem. Przed podaniem możesz posypać dodatkową porcją posiekanych orzechów.
Zobacz również: https://naturalnieozdrowiu.pl/dynia-pizmowa-przepisy/
2. Dynia pieczona z figami. Podawana z ostrym serem podpuszczkowym
Uwielbiam to połączenie! Słodka i aromatyczna dynia pieczona z oliwą, koniakiem i tymiankiem. Do tego przepyszne pieczone figi i ostry, słony ser podpuszczkowy. Jeśli chodzi o ser to do tego dania pasuje mnóstwo rodzajów – może być kozi lub owczy.
Składniki:
- ¼ dyni
- 4 figi
- 100 g sera podpuszczkowego
- Trochę świeżego tymianku
- 2-3 łyżki oliwy
- 1 łyżeczka koniaku
- 1 łyżka łuskanego słonecznika
- Pieprz, sól, cukier
Fot. Agnieszka Żelazko
Jak zrobić dynię pieczoną z figami?
Dynię obierz ze skórki, usuń pestki, pokrój w półksiężyce i ułóż w naczyniu żaroodpornym lub na blaszce. Na dyni ułóż pokrojone w plasterki figi. Skrop wszystko obficie oliwą oraz koniakiem, przypraw solą, pieprzem i (koniecznie) cukrem. Udekoruj świeżym tymiankiem. Całość posyp słonecznikiem a później nastaw piekarnik na 180 stopni i piecz tak długo, aż dynia stanie się miękka i przyrumieniona. Przełóż wszystkie składniki na talerz, dodaj trochę ostrego sera. Podawaj ze świeżym pieczywem.
3. Kakao dyniowe
Właściwie trudno nazwać ten napój kakao, ale trochę go przypomina: jest ciepły, słodki, aromatyczny i dobrze smakuje o poranku. Przygotowany na bazie mleka kokosowego, z dodatkiem kardamonu, cynamonu, dyni i fig. Niebo w gębie, uczta dla duszy.
Składniki:
- 1 szklanka mleka kokosowego (lub zwykłego, jeśli ktoś woli)
- Dwa półksiężyce pieczonej dyni (ja do pieczenia posypuję ją odrobiną cukru)
- 1 pieczona figa (można ją włożyć do piekarnika razem z dynią)
- Pół łyżki miodu (lub więcej)
- Pół łyżeczki kardamonu (lub więcej)
- Szczypta cynamonu
- Opcjonalnie: szczypta kakao lub kieliszek (25 ml) adwokata
Fot. Agnieszka Żelazko
Jak zrobić kakao z dyni?
Zmiksuj wszystkie składniki oprócz mleka. Jeśli używasz mleka zwykłego, zagotuj go i połącz ze zmiksowanymi składnikami, dopraw do smaku. Jeśli używasz mleka kokosowego, podgrzej go, ale nie dopuszczaj do wrzenia (lubią się zrobić grudki). Podobnie jak w poprzednim przypadku, zmiksuj wszystkie składniki.
4. Domowe kokosanki z kremem dyniowym i gorzką czekoladą
Ten krem dyniowy nie potrzebuje dodatków, ale można przekładać nim babeczki, robić z niego kleksy na małych ciasteczkach maślanych, kokosankach, albo zanurzać w nim pierniki. Jest pyszny, delikatny, zrobiony z kaszy jaglanej, pieczonej dyni, mleka kokosowego i odrobiny cynamonu. Dobrze smakuje też prosto z miseczki, z granolą albo świeżymi owocami.
Składniki główne:
- 200 g wiórków kokosowych
- 130 g cukru (lub więcej)
- 60 g masła
- 4 białka
- 1 łyżka mąki ziemniaczanej
- 1 łyżka soku z cytryny
- Pół tabliczki gorzkiej czekolady
- 10 śliwek suszonych (kalifornijskich)
Składniki na krem dyniowy:
- 100 g kaszy jaglanej
- 100 g dyni bez skórki
- ½ szklanki mleka kokosowego
- Pół łyżeczki cynamonu
- 1 łyżka miodu
- 1 łyżeczka cukru
Fot. Agnieszka Żelazko
Jak zrobić kokosanki z dyni?
Kaszę jaglaną przelej zimną wodą, a następnie wrzątkiem. Ugotuj w lekko posłodzonej wodzie, a właściwie rozgotuj, żeby miała „ciapowatą” konsystencję. Dynię pokrój w większe kawałki, ułóż na papierze do pieczenia, posyp cukrem i odrobiną cynamonu, a następnie zapiecz w piekarniku aż do miękkości.
Do blendera przełóż kaszę, upieczoną dynię, miód, mleko kokosowe, cynamon, zmiksuj wszystko na gładką masę doprawiając do smaku cukrem i miodem.
Śliwki zalej wrzątkiem i odstaw dopóki woda nie będzie letnia. Wyjmij je z wody, przełóż do blendera i zmiksuj tylko trochę, tak by zostały większe kawałki. Gorzką czekoladę roztop w garnuszki, na bardzo małym ogniu, a później wymieszaj ze śliwkami.
Gdy dodatki będą gotowe, przejdź do przygotowania kokosanek. Masło rozpuść na małym ogniu i dodaj większość cukru (około 100 g). Dokładnie wymieszaj, a następnie dodaj wiórki kokosowe, znów wymieszaj i odstaw. Białka ubij na sztywną pianę razem z cukrem, który pozostał. Na końcu ubijania dodaj mąkę ziemniaczaną i sok z cytryny. Stopniowo połącz pianę z masą kokosową cały czas delikatnie mieszając.
Na papierze do pieczenia ułóż kleksy kokosowe i włóż do piekarnika. Piecz w temp. 180 stopni przez ok. 20 minut. Po wyjęciu posmaruj obficie kremem dyniowym, a później czekoladą (możliwe, że czekoladę trzeba będzie podgrzać, by miała bardziej płynną konsystencję).
6 polskich superfoods, o których nie miałaś pojęcia!
