Spis treści
Czym jest acerola, czyli wiśnia z Barbados?
Acerola (Malpighia emarginata), zwana również nadgwiazdką granatolistną, wiśnią z Barbados lub wiśnią zachodnioindyjską to krzew, który pochodzi z Wysp Karaibskich, rośnie też na terenie Meksyku, Teksasu, Ameryki Środkowej oraz w północnej części Ameryki Południowej. Indianie nazywali ją „azarole”, co oznacza „mały, śliczny i użyteczny owoc”. Nie bez racji, bo od stuleci cieszyła się uznaniem w medycynie naturalnej.
Stosowano ją podczas leczenia ospy wietrznej, chorób płuc, wątroby, a także przy niedokrwistości. Jadalne czerwono-purpurowe owoce o średnicy 1-3 cm, na pierwszy rzut oka przypominają wiśnię lub czereśnię (stąd nazwa – wiśnie z Barbados). W środku znajdują się trzy pestki oraz soczysty i bardzo kwaśny miąższ.
Owoce można jeść na surowo, ale próżno szukać ich w naszych sklepach. Nadają się bowiem do jedzenia najwyżej 3-4 dni po zebraniu, potem szybko się psują. Źle znoszą przechowywanie i długi transport. Dlatego są szybko przetwarzane w soki, mrożonki lub proszek. I właśnie w takiej formie można kupić acerolę w Polsce.
Znajduje się także w suplementach diety, preparatach na przeziębienie i wzmocnienie, w słodyczach, a nawet… w kiełbasie. Dziwne? Niekoniecznie. Czerwone owoce to wyjątkowo bogate źródło witaminy C, czyli kwasu askorbinowego. To silny przeciwutleniacz, który ma zastosowanie także w produkcji żywności. Może być naturalnym konserwantem, który zapobiega psuciu się żywności.
Acerola – witaminowa rekordzistka
Popularność aceroli wynika przede wszystkim z wysokiej zawartości witaminy C. Czerwone owoce są uważane za jedno z jej najbogatszych źródeł. 100 g świeżej aceroli ma 1000- 4500 mg witaminy C, średnio ok. 1500 mg, co stanowi 3 proc. masy owocu.
Źródła witaminy C, zawartość witaminy C w 100 g produktu:
| Produkt | Zawartość witaminy C w 100 g |
| Acerola | 1000-4500 mg |
| Dzika róża | 1800 mg |
| Rokitnik | 1100 mg |
| Dereń | 200 mg |
| Czarna porzeczka | 183 mg |
| Natka pietruszki | 178 mg |
| Papryka czerwona | 144 mg |
| Jarmuż | 120 mg |
| Chrzan | 114 mg |
| Brukselka | 94 mg |
| Papryka zielona | 91 mg |
| Brokuły | 83 mg |
| Truskawki | 66 mg |
| Kiwi | 59 mg |
| Cytryna | 50 mg |
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C dla osoby dorosłej wynosi 60-70 mg.
Co ciekawe zawartość witaminy C w owocach zależy od stopnia ich dojrzałości. Najwięcej mają te niedojrzałe, jeszcze zielone. W czasie dojrzewania dochodzi do utleniania witaminy C, dlatego żółte, a zwłaszcza czerwone (w pełni dojrzałe) jagody zawierają dwukrotnie mniej kwasu askorbinowego.
Mimo to, pod względem zawartości witaminy C, acerola i tak bije inne owoce i warzywa na głowę. Dość powiedzieć, że wystarczą 3 małe jagody, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę C.
Kwaśne owoce mają i inne zalety. Są niskokaloryczne 100 g owoców to tylko 32 kcal, prócz tego mają niewiele białka, tłuszczów, ok 7,5 g węglowodanów, 1,1 g błonnika. Swoją czerwoną barwę zawdzięczają antocyjanom i karotenoidom. Prócz tego acerola jest bogatym źródłem witaminy z grupy B, wit. K i E oraz kwasu foliowego, ma też składniki mineralne: wapń, żelazo, magnez, potas oraz cynk.
Acerola – na co pomaga?
Acerola, a także zrobione z niej soki, proszek lub suplementy uważa się za bardzo korzystne dla zdrowia.
Wzmacnia organizm i poprawiają odporność
Takie działanie ma witamina C, która stymuluje wytwarzanie białych krwinek, będących pierwszą linią obrony przed atakiem bakterii i wirusów. Kwas askorbinowy jest niezbędny także do wytwarzania kolagenu. Ten zaś wzmacnia błony śluzowe, będące naturalną barierą dla atakujących organizm patogenów.
Dodatkowo kolagen poprawia kondycję skóry oraz zapewnia odpowiednią pracę więzadeł, ścięgien i stawów, zapobiegając dokuczliwym zwyrodnieniom.
Pomaga uzupełnić niedobory witaminy C w organizmie
Acerolę warto polecić osobom, które nie mogą uporać się z krwawiącymi dziąsłami i siniakami, a także nałogowym palaczom. Dym tytoniowy pochłania bowiem witaminę C, wywołując jej niedobory w organizmie. Dlatego palący papierosy potrzebują nawet 200 mg witaminy C dziennie.
Podobnie większe zapotrzebowanie na tę witaminę mają chorzy na nadciśnienie, cukrzycę, alkoholicy, kobiety w ciąży, osoby żyjące w ciągłym napięciu i stresie oraz mieszkańcy dużych miast, narażeni na zanieczyszczenia i toksyny.
Obniża poziom cukru w organizmie
Regularnie zażywane ekstrakty kwaśnych owoców mogą pomóc w uregulowaniu poziomu cukru we krwi. Takie wnioski płyną, m.in. z badań prowadzonych w warunkach laboratoryjnych na myszach. Po podaniu ekstraktu aceroli zaobserwowano obniżenie poziomu glukozy we krwi po jedzeniu u grupy badanej w porównaniu ze zwierzętami, które nie otrzymywały suplementu.
Zmniejszał się także poziom hemoglobiny glikowanej – HbA1c we krwi. Naukowcy tłumaczą to działaniem przeciwutleniaczy, które spowalniają uwalnianie glukozy do krwi. To zaś może zapobiegać gwałtownemu wzrostowi poziomu cukru we krwi po jedzeniu, a tym samym zapobiegać cukrzycy typu 2.
Dodatkowo antyoksydanty, w tym kwercetyna, zawarta w ekstraktach ma właściwości przeciwzapalne, a dzięki temu może zmniejszać ryzyko powikłań cukrzycy, np. zaćmy.
Zapobiega nowotworom
Zaletą aceroli jest wysoka zawartość nie tylko witaminy C, ale także karotenoidów i bioflawonoidów. W sumie owoce zawierają aż 17 różnych substancji o właściwościach przeciwutleniających. Najwięcej jest β-karotenu – nawet 75 proc. Dzięki nim aktywność antyoksydacyjna soku z aceroli jest wyższa w porównaniu do innych źródeł przeciwutleniaczy, np. soku z ciemnych winogron.
Dlatego wiśnie z Barbados mogą skutecznie neutralizować szkodliwe wolne rodniki, zapobiegając mutacjom zdrowych komórek. Co z kolei zmniejsza ryzyko chorób nowotworowych, np. raka płuc, co potwierdzają badania laboratoryjne.
Wspomaga walkę z otyłością
Choć acerola ani zawierające ją suplementy diety same w sobie nie spowodują, że szybko schudniemy, mogą pomóc w zrzuceniu wagi. Regularne picie soku z aceroli wspomaga bowiem oczyszczanie organizmu z toksyn, zaś jedzenie owoców usprawnia pracę jelit.
Wiśnia z Barbadosu zawiera błonnik, który pęcznieje w naszym przewodzie pokarmowym zapewniając uczucie sytości na dłużej. Dodatkowo acerola ma działanie przeciwzapalne.
Tymczasem jak podkreślają, naukowcy otyłość to choroba zapalna. Wiąże się ze zwiększeniem wytwarzania substancji prozapalnych w tkance tłuszczowej.
Jak pokazują badania laboratoryjne acerola zmniejsza ich poziom, a także nasila proces lipolizy (rozkładu tkanki tłuszczowej) u myszy. Powodując zmniejszenie wskaźnika otłuszczenia ciała u badanych zwierząt.
Działa jak superkosmetyk
Sok z aceroli to doskonały wybór dla kobiet dbających o urodę. Także i w tym przypadku dobroczynne działanie na skórę mają antyoksydanty. Przeciwdziałają one destrukcyjnemu działaniu alkoholu, papierosów oraz promieniowania UV, które przyspieszają starzenie się skóry.
Witamina C bierze udział w wytwarzaniu kolagenu, co zapewnia skórze większą jędrność i lepsze nawilżenie. Regularne spożywanie aceroli sprawia, że skóra jest rozjaśniona, drobne zmarszczki znikają, a rany goją się szybciej.
7. Przeciwdziała chorobom układu nerwowego
Prozdrowotne przeciwutleniacze zawarte w aceroli mogą zmniejszać ryzyko choroby Parkinsona czy Alzheimera. Wymiatają z organizmu szkodliwe wolne rodniki, które powodują neurodegeneracyjne zmiany w obrębie tkanki nerwowej.
Jak jeść wiśnię z Barbadosu?
Nie ulega wątpliwości, że najsmaczniejsze i najzdrowsze są świeże owoce. Te niestety trudno spotkać w polskich sklepach. Do wyboru mamy za to soki, proszek lub tabletki. Choć mają one mniej witaminy C niż świeże owoce, jednak wciąż są jej dobrym źródłem.
Dodatkowo produkty z acerolą zawierają karotenoidy, a te dobrze znoszą obróbkę techniczną i są łatwo przyswajalne przez nasz organizm.
Sok z aceroli
Trudno jednak jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, który produkt wybrać. Najlepszą alternatywą wydają się soki 100 proc. z miąższem bez dodatku cukru. Zwykle są pasteryzowane, ale mogą szybko tracić właściwości lecznicze. Dlatego po otwarciu butelki, trzeba je chronić przed działaniem promieni słonecznych, przechowywać w lodówce w temp. ok. 4 stopni i spożyć w ciągu 10-14 dni.
Wiśnia z Barbados w proszku
Acerolę w proszku można przechowywać dłużej, chroniąc przed wilgocią i dostępem powietrza. Najlepiej trzymać preparat w szczelnym pojemniku. Porcję proszku wystarczy rozpuścić w letniej wodzie i wypić lub dodać do posiłku: jogurtu, twarożku, muesli.
Tabletki z acerolą
Podobnie jak inne suplementy, można je przechowywać w temperaturze pokojowej w miejscu niedostępnym dla dzieci.
Niezależnie od tego, który produkt wybierzemy powinniśmy pamiętać, by nie przekraczać zalecanej dawki dziennej (informacja zawarta na opakowaniu lub w ulotce informacyjnej).
Witamina C przyjmowana w nadmiernych ilościach może powodować powstawanie kamieni nerkowych. Zaś osoby zmagające się z tą chorobą przed zastosowaniem preparatu z acerolą powinny skonsultować się z lekarzem.
Źródła:
- Bogdan Allemann I., Baumann L.: Antioxidants used in skin care formulations. Skin Therapy Lett 2008, 13: 5-9.
- Cieślik E., Gębusia A. Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych. Postepy fitoterapii 2/2012, 93-100.
- Hanamura T., Mayama C., Aoki H., Hirayama Y.., Shimizu M., Antihyperglycemic Effect of Polyphenols from Acerola (Malpighia emarginata DC.) Fruit Journal Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry 2006 Volume 70, Issue 8
- https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1271/bbb.50592
- Majewski J., Orylski M., Całkosiński A., Majewski M. Acerola – tropikalny owoc z ogromną dawką witaminy C. Med Rodz 2018; 21(2A): 32-35
