O raku trzustki w mediach mówi się właściwie tylko źle. Zwłaszcza w kontekście śmierci sławnych osób, którym nie udało się pokonać tego nowotworu. Nic więc dziwnego, że osoby, które słyszą taką diagnozę, tracą nadzieję na wyleczenie i poddają się już na starcie. Tymczasem zawsze warto jest walczyć o siebie! – przekonują lekarze.
Dysponujemy coraz to nowymi metodami leczenia, mamy dostęp do nowoczesnych leków pomagających w terapii tego nowotworu, które zwiększają szanse chorego na skuteczniejsze leczenie lub przedłużają życie.
Spis treści
Jak rozpoznać raka trzustki?
Podobnie jak w przypadku leczenia większości nowotworów, kluczowy jest moment rozpoznania choroby Jak mówi nasz ekspert dr N. Med Lubomir Bodnar – Rak trzustki długo może przebiegać bezobjawowo, lub skąpoobjawowo stąd wynika zwykle zaawansowana faza choroby w momencie rozpoznania tego nowotworu.
Tymczasem im szybciej rak trzustki zostanie prawidłowo zdiagnozowany, tym szansa chorego rośnie. W przypadku nowotworu trzustki liczy się dosłownie każdy dzień. Warto więc zachować czujność i nie lekceważyć objawów, które mogą zapowiadać rozwój choroby.
Amygdalina – cudowny lek czy oszustwo?
Rak trzustki – objawy
Oto objawy, które mogą (ale nie muszą!) sygnalizować rozwój raka trzustki:
1. Długotrwały ból górnej części brzucha lub w środkowej części pleców
Mogą to być sygnały problemów trawiennych lub kłopotów z kręgosłupem – warto je więc najpierw wykluczyć. Jeśli jednak nie jest to niestrawność, a bóle pleców pomimo leczenia nie mijają, warto udać się ponownie do lekarza. Problem bowiem może być spowodowany przez guz, który uciska lub nacieka nerwy lub narządy w pobliżu trzustki. Ból może również powstać, jeśli nowotwór blokuje drożność przewodu pokarmowego.
2. Utrata apetytu lub zmiana nawyków żywieniowych
Ochota na inne niż zwykle potrawy, niestrawność i nudności, zmiany w wyglądzie stolca, utrata masy ciała. Niektóre lub wszystkie te objawy mogą wystąpić, gdy guz w trzustce uciska na żołądek lub początek jelita cienkiego.
3. Zażółcenie skóry i/lub oczu
Czasami z towarzyszącym świądem skóry. Ten objaw najczęściej jest spowodowany nadmiarem bilirubiny (składnika żółci) we krwi i może wiązać się z zaburzeniami pracy wątroby związanymi np. z zakażeniem żółtaczką typu A. Ale bywa, że winny jest guz w głowie trzustki, który powoduje zwężenie przewodu żółciowego i blokuje przepływ żółci z pęcherzyka żółciowego do jelita cienkiego. Objawem towarzyszącym bywa często także ciemny mocz i lekkie lub tłuszczowe stolce.
4. Niedawno rozpoznana cukrzyca
Nagły początek cukrzycy typu 2 u osób w wieku 50 lat lub starszych może być związany z nieprawidłowa masą ciała (nadwaga, otyłość) oraz nieprawidłową dietą i brakiem ruchu. Jeśli jednak cukrzyca zostaje rozpoznana u osoby szczupłej, która w szybkim tempie straciła na wadze, a w jej rodzinie nikt nie chorował na cukrzycę, powinna zdiagnozować się w kierunku raka trzustki.
Nagła zmiana poziomu cukru we krwi u chorych na cukrzycę, u których wcześniej występowała dobrze kontrolowana cukrzyca, może być również objawem raka trzustki.
Jeśli zauważyłaś jeden lub kilka z wymienionych wyżej objawów, koniecznie skontaktuj się z lekarzem.
W Polsce rocznie średnio odnotowuje się 3500 nowych zachorowań na raka trzustki. Mówi się nawet, że liczba ta jest zdecydowanie wyższa i sięga 5000 rocznie zachorowań – chorych w ciężkim stanie z licznymi przerzutami czasem się nie diagnozuje w kierunku konkretnego nowotworu.
W większości nowotwór ten dotyka osoby po 70 r. ż., choć niestety zaczynają chorować osoby coraz młodsze. Jak mówi nasz ekspert dr Lubomir Bodnar: W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań i przewiduje się, że w najbliższych latach nastąpi dalsza eskalacja liczby nowych przypadków.
Co jeść, aby lepiej walczyć z chorobą nowotworową?
Rak trzustki – kto jest zagrożony?
Choć w większości przypadków nie znamy przyczyn wystąpienia raka trzustki, naukowcy zidentyfikowali jednak kilka czynników ryzyka, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju tej choroby:
- Zachorowania na raka trzustki wśród bliskiej rodziny (5-10%)
- Historia rodzinna innych nowotworów
- Cukrzyca
- Zapalenie trzustki (przewlekłe i dziedziczne)
- Palenie papierosów (palenie i częste spożywanie alkoholu często bywa przyczyną powstania przewlekłego zapalenia trzustki)
- Otyłość
- Wiek (większość zachorować obserwuje się u osób po 70 r.ż.)
- Niezdrowy sposób odżywiania (mało warzyw i owoców, dużo tłuszczów – zwłaszcza nasyconych, trans, wysoko przetworzonych potraw)
- Nosicielstwo mutacji w genach BRCA 1/ 2 (tym samym, który odpowiada za zwiększenie ryzyka wystąpienia raka piersi i jajnika)
Leczenie raka trzustki – nowe możliwości
U pacjenta z podejrzeniem raka trzustki należy wykonać badanie tomografii komputerowej, uzupełnionej badaniem rezonansu magnetycznego oraz endoskopowej ultrasonografii (EUS). Na podstawie tych badań lekarz stawia diagnozę i w zależności od wyniku zleca dalsze leczenie.
Jeśli potwierdzi chorobę, konieczna będzie pilna operacja, chemioterapia lub/oraz radioterapia. Odpowiednią kurację dobiera się dla każdego chorego indywidualnie. Najlepiej aby leczenie rozpocząć możliwie jak najszybciej i prowadzić je w ośrodku referencyjnym, czyli takim, który ma doświadczenie w leczeniu właśnie tej choroby i wykonuje co najmniej 30 operacji tego typu rocznie.
– Leczenie powinno być planowane w zespołach wielodyscyplinarnych złożonych z chirurga onkologa, radioterapeuty i chemioterapeuty najlepiej w ośrodkach z dużym doświadczeniem w tym zakresie – mówi dr n. med. Lubomir Bodnar – Wszystkie te metody terapii mają potencjalne zastosowanie. Po zastosowaniu leczenia opartego na chemioterapii i radioterapii można uzyskać warunki do przeprowadzenia radykalnej operacji i znacznie poprawić rokowanie pacjentów.
Przeszczep kału ratuje życie
Koronawirus a leczenie onkologiczne
W obecnym czasie dużym utrudnieniem dla wszystkich chorych jest pandemia COVID19. Oddziały i ośrodki onkologiczne działają bez większych ograniczeń. Ale niestety diagnostyka i konsultacje specjalistyczne chorych nieonkologicznych są przekładane zarówno przez samych chorych jak też przez poradnie w obawie przed narażaniem na zakażenie koronawirusem. Nie jest to właściwa droga dla chorych z potencjalnym wcześniejszym stadium raka trzustki!
W tej sytuacji diagnoza może zostać postawiona w bardziej zaawansowanej fazie choroby. Dla tych pacjentów karta diagnostyki onkologicznej DILO jest najlepszym rozwiązaniem w trudnym czasie pandemii. W razie podejrzenia nowotworu trzustki, skieruje chorego na przyspieszone tory wyjaśniania problemu zdrowotnego.
Rak trzustki – leczenie w stadium zaawansowanym
Nawet w przypadku odkrycia choroby w zaawansowanym stadium można podać pacjentom nowe leki (takie jak np. chemioterapia wielolekowa typu FOLFIRINOX), która pozwala chorym żyć dłużej i w wyższym komforcie. – Obecnie pojawiły się też nowe leki, jeden już został zarejestrowany i odbywa się proces oceny możliwości refundacji w Polsce – mówi dr Lubomir Bodnar.
– Kolejne zaś stanowiące o przełomach w terapii innych nowotworów w najbliższym czasie zapewne będą miały zastosowanie w leczeniu chorych na raka trzustki jak np. inhibitory PARP. Leki te mogą być szczególnie aktywne u chorych obciążonych nosicielstwem mutacji w genach BRCA1/2. Dlatego warto konsultować chorych na raka trzustki lub z wywiadem rodzinnym tego nowotworu w poradniach genetycznych.
– Mamy coraz więcej możliwości leczenia raka trzustki, dlatego zamiast mówić o złych prognozach pacjenci powinni więcej żądać od lekarzy, od siebie, od bliskich i od systemu. – mówi Błażej Rawicki, Prezes fundacji EuropaColon Polska. W Australii w latach 2010 – 2014 wskaźnik 5-letnich przeżyć wyniósł 14.6%, w Wielkiej Brytanii zaś 7.9%.
Z ostatnich doniesień American Cancer Society wynika, że po raz pierwszy pięcioletni wskaźnik przeżycia raka trzustki osiągnął dwucyfrowe wartości i wzrósł do 10%. W Polsce mamy jeden z niższych wskaźników. Patrząc jednak na australijskie dane, widzimy, że może być znacznie lepiej. I właśnie na poprawę sytuacji w obszarze raka trzustki kierujmy nasze wspólne działania.
