Agnieszka Żelazko

Granat pochodzi z obszarów Persji i Mezopotamii, choć dzisiaj najczęściej sprowadzany jest do nas z Turcji i Izraela. Właściwości lecznicze granatu opisywano już 3500 lat temu. Nazywany jest eliksirem miłości i rajskim owocem życia. Przez wiele lat uchodził nie tylko za symbol płodności, ale również siły, witalności i długowieczności. Owoce granatowca są duże, okrągłe i przypominają nieco jabłka. Jadalne są tylko czerwone ziarenka zatopione w białym miąższu. Czasem są tak schowane, że trudno je wydostać, ale ich smak i właściwości prozdrowotne są warte każdego wysiłku.

Ponoć orzechy włoskie uprawiano już 2500 lat przed naszą erą, a do Europy Zachodniej sprowadzono w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Dziś uprawy orzechów można spotkać m.in. w Polsce, Francji, czy Bułgarii choć „na dziko” rosną również w Himalajach i południowo-zachodnich Chinach. Co ciekawe właściwości odżywcze i lecznicze mają nie tylko owoce, ale również liście, łupiny oraz kora drzew. Najczęściej spożywa się jednak pofałdowane przypominające ludzki mózg owoce. W ich składzie znajdziemy nie tylko cały pakiet białek, błonnika, przeciwutleniaczy, steroli roślinnych, witamin i minerałów, ale przede wszystkim mnóstwo zdrowych tłuszczów.

Polskie potrawy świąteczne różnią się w zależności od regionu. Podczas Wigilii królują jarskie dania: barszcz czerwony, zupa grzybowa, przeróżne rodzaje ryb, pierogi, uszka czy kutia. A może wprowadzić do świątecznej kuchni trochę nietypowych akcentów i nieco świeżości? Może warto przygotować barszczyk czerwony z odrobiną żurawiny, która doda winności i pomoże zachować nasycony kolor barszczu? Może, zamiast tradycyjnych uszek, warto zaserwować choinki z ciasta francuskiego posypane parmezanem i przyprawami? Zapraszamy po garść bożonarodzeniowych inspiracji kulinarnych!

Bożonarodzeniowe słodkości muszą pachnieć miodem, pomarańczą, cynamonem, goździkami. Niektóre są pełne maku, inne orzechów, jeszcze inne spływają czekoladą. Do najbardziej znanych świątecznych deserów zalicza się pierniczki, makowce, serniki i wszelkie orzechowe przysmaki. A może wykorzystać świąteczne aromaty i przygotować coś odświętnego, oryginalnego, ale bardzo prostego? Jabłka pieczone z orzechową kruszonką, gruszki w cynamonowym karmelu, kogel mogel o smaku piernika lub sam piernik, ale… z pomidorami? Oto kilka inspiracji. Sprawdź słodkie przepisy na święta.

Pigwa i pigwowiec często bywają mylone. Krzaki pigwy są większe, podobnie jak owoce. Krzaczki pigwowca są natomiast niższe, a owoce mniejsze, ale za to bardziej aromatyczne, intensywne w smaku i zapachu. Pigwę zbiera się zazwyczaj do końca października, a w przypadku pięknej i dość ciepłej jesieni (czyli dokładnie takiej jak teraz!) nawet do połowy listopada. Pigwowiec natomiast jest bardziej wytrzymały, nie boi się przymrozków, więc jest dostępny znacznie dłużej. Oba gatunki świetnie sprawdzają się w kuchni i wykazują właściwości lecznicze, także w przypadku przeziębień.

Ten kwaskowaty owoc o posmaku ananasa, marakui, a nawet brzoskwini znany był już w starożytności. Przybierał różne nazwy od oliwki północy, złota Syberii, aż po oblepichę lub jagodę bażantów. Ponoć w antycznej Grecji karmiono nim konie, by miały lśniącą sierść, a w Rosji podawano go astronautom, by chronić ich przed promieniowaniem kosmicznym. Być może rokitnik wciąż powinien być rozpatrywany w „kosmicznych kategoriach”, ponieważ zawiera 190 bioaktywnych substancji, które korzystnie wpływają na zdrowie i jest skarbnicą witaminy C, która poprawia odporność i kondycję całego organizmu. Często zaliczany jest do kategorii „superfood” i nie ma w tym żadnej przesady.

Owalne, okrągłe, podłużne, czerwone, zielone, żółte a nawet czarne – pomidory mają mnóstwo odmian, kolorów i smaków. Niektóre są bardziej łagodne, inne ostrzejsze, czasem mączyste lub spływające sokiem. Pomidory kojarzą nam się głównie z latem, ale jesień jest idealną porą na robienie przetworów: pulp, sosów, koncentratów, gęstych past i innych weków. Pomidory pasują niemalże do wszystkiego i są jednym z ulubionych warzyw Polaków. Jesienią i zimą przypominają o wakacyjnych miesiącach. Na dodatek mają mnóstwo przeciwutleniaczy, które wpływają m.in. na odporność. Oto przepisy z pomidorami, które warto wypróbować jesienią w kuchni.

Naturalnym środowiskiem, w którym rośnie żurawina są torfowiska wysokie, a więc najczęściej zbiorniki wodne, które zarosły roślinnością. Co prawda to tereny mało dostępne, ale ich położenie wpływa na poziom substancji prozdrowotnych znajdujących się w tych owocach. Mowa przede wszystkim o wysokim stężeniu proantocyjanidyn chroniących wątrobę, obniżających poziom cukru we krwi i wzmagających siłę skurczu mięśnia sercowego. Żurawina, której owoce można zbierać od października do stycznia ma jednak dużo więcej zalet. Sprawdź też moje przepisy z żurawiną w roli głównej.

Czasem warto wstać wczesnym świtem, gdy mgła snuje się jeszcze nad łąkami, lasami lub miejskimi skwerami. Najlepiej otworzyć okno i zacząć nasłuchiwać ptasie radio. O poranku można usłyszeć prawdziwy musical z ptasimi aktorami w rolach głównych. Bogatka, wróbel, szpak, słowik, skowronek. Ich nuty wirują w powietrzu opadając na pięciolinii według zamierzeń solistów. Ptasie trele uspokajają i wzbudzają zachwyt. Gdzie ich szukać, jak je rozpoznawać? Zapraszamy na wycieczkę do muzycznego świata ptaków.

Zbieranie grzybów to jedno z ulubionych jesiennych zajęć. Borowiki, prawdziwki, podgrzybki, maślaki, kurki, kanie, gąski, a nawet gąbczaste i wielkie siedzunie sosnowe, które idealnie nadają się do jajecznicy… odmian jest całe mnóstwo. Wszystkie jadalne odmiany smakują wyśmienicie i są równie zdrowe. Grzyby opanowują jesienne stoły i potrawy, które królują na naszych talerzach. Sprawdź przepisy na jesienne potrawy z grzybami.