Ropiejące oczy u dziecka to dość częsty problem, z jakim borykają się rodzice maluchów. Zdarza się zarówno dopiero co narodzonym maleństwom (i w tym przypadku czasem mija bez leczenia), jak i starszakom, które dotykają oczu brudnymi rączkami, co może prowadzić do bakteryjnego zapalenia spojówek (raczej wymaga to konsultacji u okulisty). Widok sklejonych ropą oczu dziecka zawsze wzbudza ogromny niepokój opiekunów. Na szczęście zwykle nie jest to tak poważny problem, na jaki wygląda!
Niemowlę u okulisty: gdzie, kiedy i po co?
Ropiejące oczy u dziecka: noworodka i niemowlęcia
W pierwszych dniach po urodzeniu za ropny wyciek z oczu (lub jednego oka) odpowiada najczęściej jedna z dwóch przyczyn:
- niedrożność kanalika łzowego
- podrażnienie spojówek przez zabieg Credégo – wykonywane zaraz po urodzeniu profilaktyczne podanie do każdego worka spojówkowego kropli 1% roztworu azotanu srebra. Robi się to po to, aby zapobiec zapaleniu spojówek wywoływanemu przez bakterie (np. dwoinki rzeżączki, chlamydie), które mogły dostać się do oczu noworodka podczas porodu
Wrodzona niedrożność kanalika łzowego u noworodków zaczyna się zwykle ok. 3. tygodnia życia. Jej objawy, oprócz ropnej wydzieliny z oka, to nadmierne łzawienie, czasem także zaczerwienienie spojówek. Oczka maleństwa mogą być sklejone przez ropę, zwłaszcza zaraz po przebudzeniu się. U części niemowląt po kilku dniach dochodzi do samoistnego udrożnienia dróg łzowych i to jest wariant najbardziej optymistyczny.
Gdy jednak łzawienie utrzymuje się dłużej, warto pomóc maleństwu za pomocą specjalnego masażu worka łzowego. Jest bardzo prosty, może go wykonywać jeden z rodziców – aby nauczyć się tej techniki, wystarczy krótka instrukcja od okulisty. Masaż ten ma na celu rozszerzenie niedrożnego miejsca. Najlepiej wykonywać go kilka razy na dobę, podczas karmienia piersią.
Wady wzroku u dzieci – kiedy iść do okulisty?
Jeśli jednak nie przyniesie on pożądanych rezultatów, konieczny bywa specjalny zabieg sondowania dróg łzowych, aby umożliwić odpływ łez. Wykonuje się to nie wcześniej niż w 2.–3. miesiącu życia dziecka (w znieczuleniu miejscowym), a niektórzy lekarze zalecają poczekanie jeszcze dłużej, nawet do końca 1. roku życia (wówczas sondowanie często wykonywane jest w krótkim znieczuleniu ogólnym).
Ropiejące oczy u dzieci: czym przemywać oczy niemowlaka?
Zaropiałe oczy u dzieci (w tym także u noworodków) można przemywać solą fizjologiczną w sterylnych ampułkach lub kilkoma kroplami pokarmu mamy naniesionymi na jałowy gazik. Zawsze trzeba to robić w kierunku od zewnętrznego do wewnętrznego kącika. Koniecznie pamiętaj, by używać osobnych gazików do każdego oka. Możesz także wpuszczać po kropelce swojego mleka do każdego worka spojówkowego (blisko noska) – siara, zwłaszcza w pierwszych dniach po porodzie, ma silne działanie antybakteryjne. Uwaga! Pediatrzy raczej nie zalecają przemywania oczu rumiankiem ze względu na możliwość reakcji alergicznej na to zioło.
Jeśli chodzi o drugą najczęstszą przyczynę, czyli podrażnienie spojówek przez zabieg Credégo, problem ropy w oczach u dziecka zwykle mija sam po kilku dniach. Jeśli tak się nie stanie albo pojawią się niepokojące objawy, takie jak np. silne zaczerwienienie oczu, potrzebna jest konsultacja u okulisty.
Jak dbać o dobry wzrok dziecka?
Zaropiałe oczy u dziecka starszego
Najczęściej ropa w oczach u dzieci to efekt zapalenia spojówek po zatarciu brudną ręką (np. w piaskownicy), czasem także alergii (np. na kurz) lub podrażnienia przez silne promienie słoneczne w połączeniu z ostrym wiatrem (to zdarza się po pobycie nad morzem). Bywa też, że ropiejące oczy u dziecka to efekt dostania się do oka jakiegoś ciała obcego, najczęściej drobinki piasku, co wywołuje stan zapalny. Ropa powoduje sklejanie się powiek i rzęs, zwłaszcza po długim nocnym śnie. Dziecko trze oczy, jest płaczliwe i niespokojne. Może też skarżyć się na niewyraźne, zamglone widzenie.
Jak samodzielnie rozpoznać przyczynę ropiejących oczu u dzieci?
Wydzielina (ropa) z oka, która pojawia się w przebiegu infekcji bakteryjnej, jest zazwyczaj żółtawa, gęstsza i bardziej obfita niż ta, która występuje w przypadku infekcji wirusowej czy alergii. Dodatkowo alergiczne zapalenie spojówek pojawia się najczęściej w tym samym okresie roku (np. w maju, gdy pylą określone gatunki drzew lub traw). Ważnym objawem, który pomaga postawić wstępną diagnozę, jest też swędzenie – przy uczuleniu jest ono bardzo nasilone. Z kolei jeśli przyczyną jest ciało obce, które dostało się pod powiekę, problem dotyczy tylko jednego oka – drugie jest zdrowe.
W zasadzie w każdej z wyżej wymienionych sytuacji, jeśli problem utrzymuje się dłużej niż 1–2 dni, wskazana jest konsultacja u okulisty. Koniecznie trzeba umówić się na pilną wizytę, jeśli do objawów dołączy ból oka i gorączka.
Udar słoneczny u dzieci – jak chronić wzrok dziecka przed upałem?
Lekarz może zalecić krople lub maść z antybiotykiem (zwłaszcza w przypadku bakteryjnego zapalenia spojówek) lub preparat antyhistaminowy, jeśli przyczyną jest reakcja alergiczna. W każdym przypadku, oprócz regularnego stosowania zaleconych leków, bardzo ważna jest higiena i przemywanie zaropiałych oczu dziecka kilka razy dziennie (zgodnie ze wskazówkami zamieszczonymi powyżej).
Często rodzice obserwują zaropiałe oczy u dziecka przy przeziębieniu i katarze. Związane jest to z budową kanałów nosowo-łzowych, które u małych dzieci są krótkie. Drobnoustroje (bakterie, wirusy), które są przyczyną infekcji, mogą więc łatwo przedostać się do oka i wywołać zapalenie spojówek. Maluch może też przenieść je na rączkach, gdy wyciera nos, a potem potrze oczy. Problem zwykle mija sam, gdy dziecko zdrowieje, jeśli tak się jednak nie stanie, potrzebne mogą być krople z antybiotykiem.
Źródło:
- Movaghar M., Kodsi S., Merola C., Doyle J.: Probing for nasolacrimal duct obstruction with intravenous propofol sedation. J. AAPOS, 2000; 4 (3): 179–182.
