Spis treści
Peonia (piwonia) – skąd pochodzi?
Peonia pochodzi z Chin, gdzie znana była ponad 1000 lat temu. Stanowiła nie tylko integralną część ogrodów, ale była stosowana jako roślina lecznicza. Obecnie jest ona chińskim kwiatem narodowym. Stamtąd „rozjechała się” już po całym świecie i trafiła do Europy, gdzie idealnie wpasowała się w nasze ogrody. Ze względu na swoją urodę zyskała miano róży bez kolców. Stała się nawet symbolem maryjnym.
Magiczny kwiat
Peonia (piwonia) to niezwykły i magiczny kwiat. Występuje w wielu odmianach, które różnią się nie tylko wielkością, kolorem czy liśćmi, ale i zapachem. Kwitnąć może ona kwiatami osiągającymi nawet 20 cm średnicy, przypominającymi kulę płatków. Może też mieć drobne kwiaty i liście wyglądem przypominające koperek. Odmian kolorów nie sposób zliczyć. Spotkać można wszystkie odcienie bieli, żółtego, czerwieni. Ostatnio nawet pojawiła się niebieska odmiana.
Odmiany peonii
Zgodnie z informacjami, jakie na swojej stronie umieścił największy producent peonii, PeonyMax, rodzaj peonia obejmuje ok. 40 gatunków i ok. 3000 odmian. Większość z nich to piwonie bylinowe, mniejsza część to niewysokie krzewy. W wyniku krzyżowania piwonii krzewiastych z zielnymi powstał nowy gatunek – Itoh.
Piwonie chińskie możemy podzielić pod względem budowy kwiatu na:
- pełne – o kulistych kwiatostanach wypełnionych równomiernie rozłożonymi płatkami podobnej wielkości
- półpełne – które oprócz szerokich płatków wykształcają także dobrze widoczne pręciki
- anemonowe – posiadające jeden lub kilka okółków szerokich płatków (w środku widać rozrośnięte, szerokie płatki pręcików)
- japońskie – wykształcające jeden lub kilka okółków okazałych płatków z kontrastowo zabarwionymi, wąskimi płatkami pręcikowymi w środku
- pojedyncze – kwiaty o jednym okółku szerokich płatków, ze zwykłymi pręcikami
Lawenda – jak ją uprawiać i pielęgnować?
Gdzie posadzić piwonię?
Peonia należy do roślin, które preferują miejsca nasłonecznione, ewentualnie lekko zacienione. Przy wyborze miejsca sadzenia warto zwrócić uwagę na to, że jest to dość duża bylina, zajmująca sporo miejsca na rabacie. Dlatego należy dobrze przemyśleć miejsce jej posadzenia. W jednym miejscu roślina rośnie nawet 20 lat, bez potrzeby przesadzania. Dlatego też nie powinna rosnąć obok krzewów, drzew i innych roślin mogących ją zagłuszać lub utrudniać dostęp do światła.
Jak sadzimy peonie?
Najdogodniejszym terminem sadzenia roślin jest jesień. Rośliny nie sadzimy zbyt głęboko. Wystarczy, aby była przysypana warstwą ok. 5 cm ziemi. Zbyt głębokie sadzenie sprawi, że roślina nie będzie kwitła. W pierwszym roku po posadzeniu warto zabezpieczyć roślinę przed zimą, kładąc gałązki drzew iglastych lub sypiąc grubszą warstwę kory. W kolejnych latach nie jest to już potrzebne. Jedna roślina na metr kwadratowy to idealne warunki do wzrostu.
Gleba i nawożenie
Peonie mogą w zasadzie rosnąć w każdej glebie. Najlepiej, gdy jednak będzie ona bogata w próchnicę. Gleba piaszczysta sprawi, że roślina słabiej kwitnie, zbyt zbita zaś trudniej będzie się rozrastać. Roślina jest niezwykle żarłoczna, co spowodowane jest obfitym kwitnieniem i dużymi rozmiarami. Powinniśmy więc ją nawozić w okresie wiosennym nawozami bogato składnikowymi. Możemy stosować także obornik. Rekomendowane są nawozy specjalistyczne. Stosowanie ich przez początkujących ogrodników chroni roślinę przed przenawożeniem i tym samym wybiciem rośliny w pędy.
Podlewanie peonii
Peonia dobrze znosi okresowe susze. Jednak w okresach długotrwałego braku dostępu do wody w postaci naturalnej deszczówki roślinę trzeba już zacząć podlewać. Pamiętać trzeba, że peonia, podobnie jak róża, nie lubi wody zastoinowej. Nadmiar wody spowodować może rozwój chorób grzybowych, takich jak szara pleśń. Podczas podlewania unikamy także zamoczenia kwiatów i łodyg. Nadmiar wody na gałęziach może spowodować ich złamanie. Duże kwitnące okazy można zabezpieczać podporami.
Żyworódka – jak ją pielęgnować, aby ładnie rosła?
Choroby grzybowe piwonii
Peonia, tak samo jak inne rośliny ogrodowe, narażona jest na ataki różnych patogenów. Najczęstszą chorobą grzybową jest rdza piwonii. Na liściach pojawiają się rudobrązowe plamy. Liście zaczynają się zwijać i usychać. Przyczyną może być zbyt wilgotna gleba. Szara pleśń peonii jest dość łatwa do rozpoznania. Pędy wierzchołkowe rośliny usychają, kwiaty przestają się rozwijać, a cała roślina pokrywa się charakterystycznym szarym nalotem.
Szkodniki piwonii
Jest kilka szkodników, które mogą narazić na utratę zdrowia naszą piwonię, i – niestety – nie tylko ją. Pamiętać trzeba, że szkodniki, tak jak choroby grzybowe, bez problemu przenoszą się pomiędzy roślinami. Mszyca jest dość często spotykana w ogrodzie. Atakuje wszystkie rośliny, wysysając z nich soki. Powoduje to ogólne pogorszenie kondycji rośliny, osłabienie kwitnienia i z czasem śmierć rośliny. Uszkodzenia spowodowane przez mszyce sprzyjają też rozwojowi chorób grzybowych. Bardzo trudne do zwalczania są także nicienie atakujące korzenie. Najczęściej niestety roślina skazana jest na usunięcie jej z ogrodu.
Rozmnażanie peonii
Piwonie można rozmnażać samemu poprzez podział karp na mniejsze. Jednak roślina przeznaczona na podział powinna mieć co najmniej pięć lat. Roślinę po wykopaniu jesienią dzielimy na mniejsze części z przynajmniej pięcioma pąkami. Mniejsza ilość pąków da nam, co prawda, więcej sadzonek, jednak na kwitnienie trzeba będzie dłużej poczekać. Sadząc roślinę, usuwamy najpierw zniszczone, połamane lub chore korzenie.
Porady ogrodnika
Każda roślina w ogrodzie narażona jest na choroby i szkodniki. Nie wszystkie da się wymienić i opisać. Dlatego najważniejsza rada brzmi: obserwuj swój ogród. Jeśli cokolwiek cię niepokoi – zauważysz coś, co daje ci do myślenia – koniecznie zasięgnij fachowej porady. Może to być żuk, którego nigdy nie widziałeś, owad, który spaceruje po liściach, plamy o nieznanym pochodzeniu. Skorzystaj z profesjonalnej porady ogrodnika lub osoby zajmującej się ogrodnictwem zawodowo. Dzięki temu unikniesz pomyłek i straty w postaci roślin.
Nieodmiennie za każdym razem jak mantrę przypominam kilka zasad:
- chore części roślin usuwamy ostrym narzędziem i nie kompostujemy ich
- możemy wrzucić je do odpadów lub spalić
- ostrze sekatora po wycinaniu chorych roślin należy dokładnie wymyć, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób
- wszystkie opryski i nawożenie wykonujemy zgodnie z zaleceniami producenta oraz zastosowaniem zasad BHP
Aloes – roślina lecznicza i dekoracyjna
Zastosowanie peonii
Piwonia należy do roślin jadalnych. Można stosować ją jako dodatek do sałatek czy ozdabiania potraw lub zrobić z niej konfiturę. Jedna z odmian piwonii, zwana lekarską, stosowana jest powszechnie w medycynie. W tym celu wykorzystuje się zarówno kwiaty, jak i korzenie rośliny.
Stosowana jest w leczeniu alergii, stanów zapalnych skóry i atopowego zapalenia skóry. Warto zauważyć, że ze względu na zapach jest także znana doskonale w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym.
Ostrożnie z peonią
Pomimo wielu właściwości leczniczych, jakie posiada peonia, jej zastosowanie w diecie bezwzględnie powinno być skonsultowane z lekarzem lub farmaceutą. Niewłaściwa odmiana piwonii może być trująca. Preparatów z peonii nie powinny używać kobiety w ciąży lub podczas menstruacji. Przetworzone części roślin należy kupować tylko i wyłącznie w aptece lub sklepach zielarskich.
