Spis treści
Jaki cynamon jest najzdrowszy?
W kuchni zazwyczaj korzystamy z kilku rodzajów cynamonu – burmańskiego, wonnego, cassia, sajgońskiego i cejlońskiego. Najbardziej wartościowy jest ostatni z wymienionych. Kora cynamonowca cejlońskiego jest delikatniejsza i smaczniejsza od innych. To właśnie o niej mówi się, że jest „prawdziwym cynamonem”. Ma jasnobrązową lub brązowożółtą barwę (cynamonowiec wonny jest bardziej szary). Można rozpoznać ją m.in. po zapachu – jest delikatny, słodki, kwiatowy, mniej korzenny i niedrażniący.
Na rodzaj cynamonu warto zwracać uwagę nie tylko ze względu na walory smakowo-zapachowe. Cynamon cejloński, w porównaniu z innymi rodzajami, zawiera mniej związków kumarynowych. Kumaryna to substancja, która w małych ilościach może mieć dobroczynny wpływ na organizm, ale w większych działa szkodliwie na wątrobę. Ryzyko pojawienia się niekorzystnych objawów „przedawkowania” jest niższe w przypadku cynamonu cejlońskiego. Niestety jest mniej trudniej dostępny i droższy od innych. Znacznie częściej na półkach sklepowych można znaleźć cynamonowiec wonny.
Cynamon – jakie ma właściwości lecznicze?
Poszczególne rodzaje cynamonu różnią się proporcjami związków aktywnie czynnych, czyli składników, które mają realny wpływ na organizm. Ich skład jest jednak zbliżony.
Cynamon zawiera aldehyd cynamonowy (główny składnik), dihydrocynamonowy, benzoesowy, eugenol, kuminol, terpeny, seskwiterpeny, garbniki, proantocyjanidyny typu A i B, witaminy i sole mineralne.
Właściwości i zastosowanie lecznicze cynamonu:
• wspomaga leczenia infekcji, ma działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne (hamuje m.in. rozwój bakterii Helicobacter pylori);
• pobudza wydzielanie soków trawiennych;
• działa przeciwbólowo – pomaga m.in. przy bólach reumatycznych;
• obniża poziom cholesterolu we krwi;
• wspomaga obniżanie poziomu cukru we krwi (dotyczy głównie cynamonu kasja, cejloński ma ograniczone działanie w tym zakresie);
• pomaga przy bolesnym miesiączkowaniu;
• wspomaga kuracje stosowane przy występowaniu NAFLD (niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby).
Jaka jest bezpieczna dawka cynamonu? Jakie symptomy powoduje jego nadmiar?
Bezpieczna dawka cynamonu nie jest jednoznacznie i niepodważalnie określona. Zależy od indywidualnych uwarunkowań organizmu oraz zawartości kumaryny w korze cynamonowca. Nie powinno się przyjmować więcej niż 0,07 mg kumaryny na 1 kg masy ciała. W warunkach domowego stosowania jest to jednak trudne do oszacowania.
Przyjmuje się, że w przypadku cynamonu cejlońskiego bezpieczna dawka dla osoby dorosłej to jedna płaska łyżeczka (do 6 g) dziennie. Z pozostałych rodzajów cynamonu zaleca się korzystać ostrożniej (dawki niższe nawet o połowę). Okazyjne używanie cynamonu, np. w wypiekach i deserach nie stanowi niebezpieczeństwa.
Na dawkowanie i ryzyko zatrucia cynamonem trzeba zwrócić szczególną uwagę w przypadku stosowania zmielonej kory cynamonowca jako suplementu diety (np. w formie naparów) oraz naturalnego kosmetyku. Suplementację zaleca się skonsultować wcześniej z lekarzem. Jednocześnie powinno się obserwować reakcje organizmu po zażyciu cynamonu.
Objawy przedawkowania cynamonu to:
• biegunka;
• mdłości i wymioty;
• nadmierna potliwość.
Cynamon regularnie spożywany w dużych ilościach (przekraczających wartości podane powyżej) może spowodować uszkodzenie wątroby, owrzodzenie jamy ustnej (u osób uczulonych na aldehyd cynamonowy) oraz nadmierny spadek cukru.
Stosowanie cynamonu – przeciwwskazania
Cynamonu nie mogą spożywać kobiety w ciąży, gdyż może działać poronnie. Stosowanie przyprawy powinny rozważyć też osoby borykające się z wrzodami żołądka, schorzeniami dwunastnicy i cukrzycą, ponieważ może nasilać ich działanie lub wzmacniać skutki uboczne.
Cynamon może wchodzić w interakcję z lekami, np. na serce, cukrzycę oraz choroby wątroby. Olejku cynamonowego nie wolno stosować u dzieci poniżej 12 roku.
Cynamon bywa wykorzystywany jako składniki kosmetyków. Jednocześnie jednak należy do alergenów i może wywoływać alergiczne reakcje skórne, takie jak pieczenie i zaczerwienienie.
Cynamonowiec jako lek stosowano już w średniowieczu, chociaż ze względu na ceny był dostępny dla nielicznych. Korzystanie z jego dobrodziejstw zalecała m.in. św. Hildegarda. Ma znaczenie do dziś. Podobnie jak wiele innych przypraw powinno się go stosować z umiarem. Nadmiar cynamonu może dawać efekty odwrotne od oczekiwanych.
Źródła:
- E. Senderski; Prawie wszystko o ziołach; Podkowa Leśna 2007; Wydawca M. E. Senderski.
- Sztaba D; Barwa szafranu, aromat cynamonu, smak kaparów – właściwości lecznicze biblijnych przypraw; Farmacja Polska; tom 65; 1/2009; 29:40.
- Kort, D.H., Lobo, R.A. (2014). Preliminary evidence that cinnamon improves menstrual cyclicity in women with polycystic ovary syndrome: a randomized controlled trial. Am J Obstet Gynecol, 211:487. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2014.05.009.
- Meta: Cynamon jest przyprawą, z której należy korzystać z umiarem. Jaka dawka jest bezpieczna? Jakie skutki uboczne powoduje nadmiar cynamonu?
