Zanim wybierzesz w sklepie najładniejsze czereśnie, zwróć uwagę na ich barwę. Im ciemniejsze tym więcej w nich dobroczynnych przeciwutleniaczy. Jak np. we wczesnej, majowej odmianie RIVAN o głębokim, ciemnoczerwonym kolorze. Ale dużą zawartość antyoksydantów mają również czerwcowe i lipcowe odmiany słodkiej czereśni – REGINA i KORDIA.
Z kolei czereśnie o cierpkim smaku zawierają mnóstwo kwasów organicznych (około 3,67 – 8,66 g/kg świeżego owocu), które przyspieszają perystaltykę jelit.
Spis treści
Właściwości zdrowotne czereśni
Czereśnie mają niewiele kalorii (około 60 kcal na 100 g świeżych owoców), za to mnóstwo witamin: C, z grupy B oraz składników mineralnych, takich jak wapń, magnez, fosfor oraz potas, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Potas
Reguluje gospodarkę „sodowo-potasową”, wpływa na zmniejszenie obrzęków, przewodnictwo nerwowe i usprawnia funkcje nerek. Obniża też ciśnienie tętnicze krwi, odgrywając bardzo istotną rolę w regulacji rytmu serca. Alkalizujące działanie potasu może zapobiegać stanom zapalnym dróg żółciowych oraz moczowych. Jego zawartość to ok. 222 mg/100 g owocu.
Kwercetyna
Wykazuje działanie przeciwzapalne i uszczelnia naczynia krwionośne. Obniża stężenie cholesterolu frakcji LDL, chroniąc tętnice przed powstawaniem złogów miażdżycowych. Najnowsze badania sugerują, iż kwercetyna w połączeniu z witaminą C może wykazywać znaczne właściwości spowalniające starzenie organizmu. Przeciwzapalnie działa także zawarty w czereśniach kemferol.
Błonnik pokarmowy
Zwiększa tempo usuwania szkodliwych produktów przemiany materii oraz obniża ryzyko zaparć. Systematyczne jedzenie czereśni (ok. 2 garści dziennie) powinno usprawnić perystaltykę jelit. Ale uwaga! Nie popijaj czereśni wodą! Takie połączenie spowoduje wystąpienie biegunki. Pamiętaj też, że są to owoce ciężkostrawne, dlatego staraj się nie przekraczać zalecanej dawki dziennej. Zawartość błonnika to ok. 2,1 g/100 g owocu.
Ważne! Czereśnie mogą działać wzdymająco, dlatego, jeśli cierpisz na stany zapalne jelit, przed zjedzeniem owoców skonsultuj się lekarzem lub dietetykiem.
Witamina B5
Wykazuje korzystne działanie w chorobach kostno-stawowych, obrzękach oraz zniekształceniach stawów. Włącz czereśnie do swojego jadłospisu, jeśli cierpisz na bóle kolan lub obrzęki palucha charakterystyczne dla dny moczanowej. Cyjanidyna zawarta w tych owocach pomoże złagodzić ból. Czereśnie warto jeść też profilaktycznie.
Bioflawonoidy
Te naturalne przeciwutleniacze działają leczniczo w chorobach zapalnych (dna moczanowa) czy problemach z układem mięśniowym (np. po intensywnym wysiłku fizycznym), chronią przed nowotworami oraz spowalniają procesy starzenia organizmu. chronią komórki przed niekorzystnym stresem oksydacyjnym.
Jod
Wpływa na produkcję hormonów tarczycy, może regulować przemianę materii.
Melatonina
Pomoże osobom cierpiącym na problemy z bezsennością. Dzięki niej łatwiej zaśniesz, podziała też kojąco na nasz układ nerwowy.
Czereśnie w medycynie ludowej
W „medycynie ludowej”, a także przez nasze babcie oraz prababcie, drzewa czereśni oraz wiśni cenione były również za substancje zawarte w korze ich drzew, w kwiatach oraz pestkach. Wywar przygotowany z liści bądź kwiatów czereśni wykorzystywany był w chorobach wątroby, zaburzeniach pracy serca oraz zimą jako środek napotny w przeziębieniach.
Czereśniowe pestki rozgniecione starannie w moździerzu, aż do uzyskania olejku, wykorzystywano przy nadmiernej kurczliwości przewodu pokarmowego. Trzeba być jednak bardzo ostrożnym. Pestki czereśni, wiśni i moreli zawierają substancję o nazwie amigdalina (witamina B17). Nadmierne jej spożycie może powodować silne zatrucie organizmu.
Pigułka wiedzy o czereśniach
- Myj dokładnie czereśnie przed zjedzeniem. Na skórce mogą się bowiem znajdować chorobotwórcze bakterie lub larwy muchy trześniówki! Najczęściej znaleźć je można w owocach bardzo dojrzałych, o intensywnej barwie i słodkim smaku. O tym, jak prawidłowo czyścić owoce i warzywa, przeczytasz TUTAJ.
- Mimo, że czereśnie mają niewiele kalorii, i niski indeks glikemiczny (IG = 22) zawierają znaczne ilości cukrów prostych (około 12,8 g w 100 g produktu). Na jedną większą porcję czereśni może więc przypadać nawet 500-600 kcal.
- Czereśnie stanowią świetny, letni dodatek do sałatek, granoli czy lodów wzbogacając nie tylko desery ale również mięsa czy sosy.
- Najlepiej jeść te owoce teraz, w sezonie – świeże, dojrzałe czereśnie zawierają najwięcej właściwości odżywczych. Oczywiście można je przetwarzać również na dżem, kompoty, wino czy nalewkę, ale w trakcie obróbki termicznej lub kulinarnej tracą część substancji korzystnych dla zdrowia.
Czy wiesz, że…?
Czereśnie tak naprawdę wywodzą się z wiśni – to jadalne owoce wiśni ptasiej, zwanej trześnią. Po raz pierwszy zaczęto je uprawiać na Kaukazie. Ich uprawa nie jest łatwa, bo drzewka czereśniowe są bardzo podatne na choroby i zmiany temperatur. To właśnie sprawia, że ceny czereśni sięgają czasem nawet 15-20 złotych za kilogram.
Piśmiennictwo:
- Kelley DS, Rasooly R, Jacob RA i wsp. Consumption of Bing sweet cherries lowers circulating concentrations of inflammation markers in healthy men and women. Nutr. 2006, 136 (4), 981-6.
- Kim DO, Heo HJ, Kim YJ i wsp. Sweet and sour cherry phenolics and their protective effects on neuronal J Agric Food Chem, 2005, 28;53(26), 9921-7.
- Usenik V, Fabčič J, Štampar F. Sugars, organic acids, phenolic composition and antioxidant activity of sweet cherry (Prunus avium L.), Food Chemistry, 2008, 107 (1) 185-192.
- ”Słynne Leki Ogrodowej Apteki” Zbigniew Przybylak;
- Chockchaisawasdeea S, Goldinga JB, Vuonga QV i wsp. Sweet cherry: Composition, postharvest preservation, processing and trends for its future use, Trends in Food Science & Technology, 2016, 55, 72-83.
- Apteka Natury – Jadwiga Górnicka;
- USDA National Nutrient Database for Standard Reference
- poradnikzdrowie.pl1. Czereśnia – wartości odżywcze czereśni
- Lipecki J., Libik A.: Niektóre składniki warzyw i owoców o wysokiej wartości biologicznej. Folia Horticulturae, 2002
