Maliny to owoce niemal idealne. Różne ich gatunki dojrzewają przez całe lato – od końca czerwca aż do początku października. Mają zaledwie 54 kcal w 100 g, za to są bogate w błonnik, witaminy (A, B,C, E), składniki mineralne (m.in. wapń, potas, żelazo, selen) i kwasy organiczne. W sezonie warto jeść codziennie co najmniej szklankę świeżych owoców, a na zimę przygotować z nich pyszne i zdrowe przetwory.
A oto cztery najważniejsze substancje, którym maliny zawdzięczają swą moc:
Spis treści
Właściwości malin
Kwas elagowy
Ten kwas, występujący w niektórych owocach i orzechach ma wiele właściwości leczniczych. Jedną z nich jest działanie antyrakowe. Kwas elagowy usuwa z organizmu wolne rodniki oraz dezaktywuje inne czynniki rakotwórcze. Przeciwdziała mutacjom odpowiedzialnym za rakowacenie komórek. Badania in vitro sugerują, że duże jego stężenie w organizmie ludzkim może hamować rozwój nowotworów piersi, okrężnicy, prostaty i wątroby.
Substancja ta hamuje również produkcję enzymów odpowiedzialnych za trawienie węglowodanów i pośrednio spowalnia ich wchłanianie. Może więc wspomagać leczenie cukrzycy typu 2.
Właściwości kwasu elagowego wykorzystuje się również w kosmetyce – olej z pestek malin jest częstym składnikiem balsamów przeciwsłonecznych ze względu na swoje właściwości fotoochronne i przeciwzmarszczkowe. Sprawdza się też w leczeniu blizn, m.in. po trądziku. Maliny (zwłaszcza ich pestki) są jednym z najbogatszych źródeł kwasu elagowego – mają go niemal 3 razy więcej niż truskawki.
Ważne! Ilość kwasu elagowego zmniejsza się wraz z dojrzewaniem owoców. Przejrzałe maliny mają go najmniej. Niestety, również mrożenie znacznie zmniejsza ilość tej substancji w owocach. Jeśli więc chcesz dostarczyć sobie tej cennej substancji, jedz jak najświeższe, nieprzetworzone owoce.
Keton malinowy
Odkryto, że związek odpowiedzialny za wspaniały zapach malin zmniejsza odkładanie się tłuszczu z pożywienia w adipocytach (komórkach tłuszczowych) oraz przyspiesza jego metabolizm. Różne firmy zaczęły nawet produkcję suplementów z ketonem malinowym. Ponieważ nie ma na razie poważnych badań, potwierdzających ich skuteczność, lepiej jednak polegać na właściwościach świeżych owoców, dodając je np. do dietetycznych koktajli.
Polifenole
Te silne antyoksydanty wzmacniają i uszczelniają naczynia krwionośne, a także mają właściwości przeciwzapalne. Zapobiegają utlenianiu “złego” cholesterolu (proces ten prowadzi do odkładania się blaszki miażdżycowej i zwężenia światła naczyń krwionośnych), dzięki czemu zmniejsza ryzyko zawału serca i udaru niedokrwiennego mózgu.
Ważne! Świeże maliny (najlepiej prosto z krzaka) zawierają największą ilość tych cennych substancji. Stosunkowo dużo zachowują też krótko ogrzewane przetwory, nalewki oraz owoce mrożone. Z kolei łączenie malin z tłuszczem (np. śmietaną czy oliwą w sosach) znacząco zmniejsza zawartość polifenoli).
Kwas salicylowy
Ta “naturalna aspiryna” ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, dzięki czemu wspomaga leczenie przeziębienia. Zmniejsza też krzepliwość krwi, minimalizując ryzyko zawału serca.
Rozcieńczony w ciepłej wodzie sok malinowy działa napotnie i lekko wykrztuśnie. Warto go łączyć z naparem z lipy, bo oba środki potęgują swoje działanie.
Kwas salicylowy ma silne działanie złuszczające i zewnętrznie stosowany jest m.in. w leczeniu trądziku. Maseczka z malin stosowana 1-2 razy w tygodniu wygładza i rozjaśnia cerę.
Ważne! Salicylany mogą uczulać.
Przepisy na przetwory z malin
Sok z malin bez gotowania
Składniki:
- 2 kg malin
- 1 kg cukru
Owoce opłucz i osącz na sicie. Wsypuj do dużego słoja warstwami: raz maliny, raz cukier. Przykryj słój gazą i odstaw w nasłonecznione miejsce na dwa tygodnie. Po upływie tego czasu, dokładnie odciśnij sok i przelej do wygotowanych butelek. Szczelnie zakręć i przechowuj w ciemnym i chłodnym miejscu. Owoce możesz wykorzystać do zrobienia nalewki lub przełożenia ciasta.
W celach leczniczych pij 3 razy dziennie po 2 łyżki soku rozcieńczone wodą lub naparem z lipy (łyżka ziół na szklankę wrzątku).
Odchudzający koktajl
Składniki:
- 1 szklanka malin
- 1 szklanka jogurtu lub maślanki
- pół banana
- 1 łyżka płatków owsianych lub mielonego siemienia lnianego
Maliny opłucz i osącz, banan pokrój na kawałki. Zmiksuj wszystkie składniki na gładką masę i pij od razu. Porcja koktajlu to idealne drugie śniadanie.
Sos malinowy do sałatek
Składniki:
- 1 szklanka malin
- 1 łyżka musztardy
- 1 łyżka oliwy
- 1 łyżeczka miodu
- 1 łyżeczka octu balsamicznego
Owoce opłucz i osącz. Zmiksuj z pozostałymi składnikami. Sos pasuje do sałaty, rukoli, szpinaku, zwłaszcza z dodatkiem sera typu feta lub pieczonej piersi z kurczaka.
Zobacz również: Aromatyczny ocet malinowy – jak go zrobić i do czego wykorzystywać?
Sprawdź też przepisy na letnie koktajle z owoców sezonowych.
